Zasiłek opiekuńczy można otrzymać zarówno za opiekę nad zdrowym, jak i chorym dzieckiem. Zasiłek za opiekę nad zdrowym dzieckiem przysługuje do ukończenia przez nie 8 lat i tylko wtedy, gdy zaistnieje jedna z poniższych sytuacji:
= nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza (uważa się, że zamknięcie żłobka, przedszkola, szkoły jest nieprzewidziane, gdy rodzic zostanie o tym powiadomiony w terminie krótszym niż siedem dni przed dniem zamknięcia wymienionych placówek),
= poród lub choroba małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
= pobyt małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.
ZUS (w poradniku zamieszczonym na stronie internetowej www.zus.pl) wyjaśnił, że prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem w wieku do 8 lat w dwóch ostatnich przypadkach przysługuje także rodzicom niepozostającym w formalnym związku małżeńskim, lecz pozostającym we wspólnym gospodarstwie domowym.
Najczęściej pracownicy korzystają z zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności opieki nad chorym dzieckiem. Zasiłek opiekuńczy przysługuje nie tylko wtedy, gdy opieki wymaga dziecko własne, ale także gdy będzie ona sprawowana nad dzieckiem małżonka, dzieckiem przysposobionym albo obcym przyjętym na wychowanie i utrzymanie.
Gdy dziecko ukończy 14 lat, warunkiem otrzymania zasiłku jest nie tylko choroba i konieczność sprawowania nad nim osobistej opieki, ale także pozostawanie z dzieckiem we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie sprawowania opieki. Spełnienie takich warunków jest także wymagane, gdy zachodzi konieczność sprawowania opieki nad innym niż dziecko chorym członkiem rodziny: małżonkiem, rodzicami, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem.
Warto zapamiętać, że pracownik nie dostanie zasiłku opiekuńczego, gdy poza nim są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym mogący zapewnić opiekę dziecku lub innemu choremu członkowi rodziny. Powyższa zasada nie dotyczy jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.
ZUS wyjaśnił, że za członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym mogącego zapewnić opiekę nie uważa się:
= osoby całkowicie niezdolnej do pracy,
= osoby chorej,
= osoby, która ze względu na wiek jest niesprawna fizycznie lub psychicznie,
= osoby prowadzącej gospodarstwo rolne,
= pracownika odpoczywającego po pracy na nocnej zmianie,
= osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, która nie może regulować swojego czasu pracy w sposób dowolny (ma ustalone godziny pracy),
= osoby niezobowiązanej do sprawowania opieki na podstawie przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli odmawia ona sprawowania opieki.
PRZYKŁAD:
LIMIT DNI ZASIŁKOWYCH
= Anna K. w styczniu otrzymała zasiłek opiekuńczy za pięć dni z powodu opieki nad chorą matką. W kwietniu korzystała przez 30 dni z zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad chorym 8-letnim synem. Z kolei z 20-dniowego zasiłku, gdy zachorowała 5-letnia córka, korzystał w maju jej mąż Tomasz K. Teraz zachorował ojciec Tomasza K. i tylko on może zapewnić mu opiekę. Z uwagi na to, że Anna K. i Tomasz K. korzystali już w tym roku z zasiłku opiekuńczego, jeśli Tomasz przedstawi zaświadczenie lekarskie o konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym ojcem może go otrzymać tylko za pięć dni. Roczny limit dni, za który może zostać wypłacony zasiłek (bez względu na to, że zasiłek przysługiwał na dwoje dzieci, matkę Anny i ojca Tomasza i że do zasiłku był uprawniony on i jego żona), wynosi 60 dni w roku kalendarzowym.
Liczba dni w roku kalendarzowym, za które przysługuje zasiłek opiekuńczy
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Podstawa prawna
= Art. 189 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
= Art. 32-34 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.).
społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.).
Monika Bugaj-Wojciechowska, Małgorzata Jankowska, Tomasz Zalewski