Sejm i rząd działają, ale nie rządzą

Łukasz Kuligowski
rozwiń więcej
Jeśli Sejm przyjmie wotum nieufności wobec ministrów, to premier musi w ich miejsce powołać nowych. Nie może zastąpić ich osobami pełniącymi obowiązki ministrów, gdyż wówczas decyzje podejmowane przez takie osoby byłyby nieważne.

Pnie profesorze, jakie konsekwencje prawne wywołuje decyzja o skróceniu kadencji Sejmu?

- Tak naprawdę jedyną konsekwencją jest rozpisanie nowych wyborów. Cała reszta będzie bez zmian - Sejm i komisje sejmowe mogą się zbierać i obradować. Może to trwać aż do końca kadencji, czyli do dnia poprzedzającego pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu. Od dnia podjęcia uchwały o skróceniu kadencji okres ten trwa maksymalnie 60 dni. Może być krótszy, ale o terminie wyborów decyduje prezydent. Natomiast pierwsze posiedzenie Sejmu nowej kadencji musi się odbyć najpóźniej 15 dni od wyborów.

Czy skrócenie kadencji Sejmu może wpłynąć na prace rządu lub je zdestabilizować?

- O destabilizacji nie można w tym przypadku mówić. Rząd nie traci bowiem prawa do rządzenia. Swoje obowiązki wykonuje aż do dnia, w którym poda się do dymisji. Premier musi podać się do dymisji wraz z całym swoim rządem na pierwszym posiedzeniu Sejmu nowej kadencji. W tym dniu prezydent powinien powierzyć rządowi w stanie dymisji prowadzenie pewnych spraw aż do momentu powołania nowego rządu.

Gdyby nie doszło do powołania nowego rządu, to wówczas prezydent musi skrócić kadencję nowo wybranego Sejmu, który nie był w stanie powołać rządu. Obecny rząd działałby dalej, aż do powołania następnego rządu. Taki scenariusz można uznać jednak za katastroficzny i mało prawdopodobny.

Opozycja chce odwołać kilku ministrów. Czy gdyby jej się to udało, to sparaliżuje to prace Rady Ministrów?

- Nie powinno. Dużo zależy od premiera. Jeżeli przedstawi on prezydentowi na stanowiska ministrów nowych kandydatów, którzy zostaną powołani, to ciągłość prac rządu nie ustanie. Powstaje pytanie, czy po raz kolejny ministrami mogliby zostać ci, wobec których Sejm wyraził wotum nieufności. Konstytucja milczy na ten temat, ale w systemie demokratycznym zasadą jest, że ministrowie powinni mieć zaufanie Sejmu. Dlatego premier nie powinien odwołanego ministra ponownie nominować.

A czy bez powoływania nowego składu ktoś inny może zastąpić odwołanych ministrów i pełnić ich obowiązki?

- Jest to manewr niedopuszczalny. Ani konstytucja, ani ustawa o Radzie Ministrów nie zna takiej figury jak pełniący obowiązki ministra. W skład Rady Ministrów wchodzą premier, wicepremierzy i ministrowie, a nie ktokolwiek inny. Ustawa o Radzie Ministrów określa, że jeżeli stanowisko ministra jest nieobsadzone lub minister nie może pełnić funkcji, bo jest np. ciężko chory, to wtedy jego obowiązki przejmuje premier. Premier może także wyjątkowo powierzyć te obowiązki innemu ministrowi. Gdyby jednak w rządzie pojawiły się osoby pełniące obowiązki ministra, to decyzje takich osób nie byłyby ważne. Wydane rozporządzenia mogłyby być wówczas zaskarżane do Trybunału Konstytucyjnego jako wydane przez nieuprawnione osoby. Rozporządzenia mogą wydawać: premier, Rada Ministrów i ministrowie - nikt inny.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
prof. Piotr Winczorek, konstytucjonalista


Rozmawiał ŁUKASZ KULIGOWSKI

Infor.pl
WZON. Tata nie wstaje z łóżka i Komisja przyznała mu 78 punktów wsparcia. Poniżenie osób niepełnosprawnych
12 cze 2025

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]
11 cze 2025

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta
11 cze 2025

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]
11 cze 2025

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski
11 cze 2025

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania
11 cze 2025

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/
11 cze 2025

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? Kiedy rozpoczęcie roku szkolnego 2025/2026? /Kalendarz roku szkolnego/
11 cze 2025

Choć jeszcze niedawno rozbrzmiewał pierwszy dzwonek, dziś uczniowie i nauczyciele odliczają już ostatnie dni do wakacji. Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? A co z rokiem szkolnym 2025/2026? Jak wygląda kalendarz roku szkolnego 2025/2026?

ZUS, urlop, PIT i ryzyko. Umowa o pracę czy B2B? Porównanie na przykładach z 2025 roku
11 cze 2025

Coraz więcej osób rozważa przejście z etatu na własną działalność. Równie często pracodawcy zamiast umowy o pracę proponują współpracę w modelu B2B. W 2025 roku po zmianach w składkach ZUS i podatkach ten wybór staje się jeszcze bardziej istotny. W artykule porównujemy te formy współpracy, pokazując różnice w wynagrodzeniu, zabezpieczeniach i ryzykach na konkretnych liczbach i przykładach.

Nawet 30 tys. zł kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach
11 cze 2025

Zostaną wprowadzone wyższe kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Tak zakłada projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z propozycją górna granica grzywny za sprowadzenie zagrożenia pożarowego wzrośnie z 5 do 30 tys. zł; mandaty za wykroczenia wzrosną z 500 zł do 5 tys. zł.

pokaż więcej
Proszę czekać...