Pracodawca może ubiegać się o zwrot kosztów związanych z przystosowaniem stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej.
Marek Rotkiewicz
Zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej pracodawca uzyskuje na podstawie wniosku, po spełnieniu warunków wskazanych w art. 26 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU nr 123, poz. 776 ze zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z 15 września 2004 r. w sprawie zwrotu kosztów przystosowania stanowisk pracy, adaptacji pomieszczeń i urządzeń do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu (DzU nr 215, poz. 2186).
Możliwość otrzymania zwrotu poniesionych wydatków dotyczy tylko zatrudniania niepełnosprawnych:
• będących bezrobotnymi lub poszukującymi pracy, którzy nie pozostają w zatrudnieniu, skierowanych do pracy przez powiatowy urząd pracy,
• pozostających w zatrudnieniu u pracodawcy występującego o zwrot kosztów, jeśli niepełnosprawność tych osób powstała w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy. Nie dotyczy to jednak przypadków, w których przyczyną powstania niepełnosprawności było zawinione przez pracodawcę lub pracownika naruszenie przepisów.
ważne
O zwrot kosztów może ubiegać się każdy pracodawca, bez względu na formę prowadzonej działalności i wielkość zatrudnienia.
Pracodawca, który zatrudni na okres co najmniej 36 miesięcy taką osobę, może ubiegać się o zwrot kosztów:
• poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonego lub istniejącego stanowiska pracy dla tej osoby, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb pracownika niepełnosprawnego,
• adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie w zakładzie pracy,
• rozpoznania przez służby medycyny pracy powyższych potrzeb.
Tylko zwrot różnicy
Zwrot kosztów adaptacji dotyczy wyłącznie dodatkowych kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych, nie obejmuje zwykłych kosztów utworzenia stanowiska pracy (np. malowanie pokoju, montaż instalacji elektrycznej lub informatycznej). Przystosowane stanowisko pracy osoby niepełnosprawnej oznacza, zgodnie z art. 2 pkt 8 ww. ustawy stanowisko pracy, które jest oprzyrządowane i dostosowane odpowiednio do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności.
Koszty adaptacji mogą obejmować zakup lub wytworzenie środków trwałych (maszyn, urządzeń), które stanowią wyposażenie związane z przystosowaniem stanowiska. Warunkiem jest, by było to ściśle związane z przystosowaniem tego stanowiska pracy w sposób umożliwiający wykonywanie przez pracownika niepełnosprawnego powierzonych mu czynności na poziomie porównywalnym z analogicznymi czynnościami wykonywanymi przez pracownika pełnosprawnego.
Oznacza to, że pracodawca, tworząc nowe stanowisko pracy dla osoby niepełnosprawnej, może domagać się zwrotu jedynie kwot wynikających z różnicy w kosztach utworzenia zwykłego stanowiska pracy, a stanowiska pracy przystosowanego dla danego pracownika niepełnosprawnego.
Wniosek
Pracodawca, który spełnia powyższe warunki, powinien złożyć wniosek do starosty (prezydenta miasta na prawach powiatu) właściwego ze względu na miejsce zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Wzór wniosku oraz wykaz dokumentów znajduje się w załączniku do cytowanego rozporządzenia. Jest on również dostępny na stronie www.spp.infor.pl.
O wynikach rozpatrzenia wniosku pracodawca powinien zostać poinformowany w terminie 30 dni od dnia wniesienia wniosku wraz z kompletem dokumentów.
W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku w okresie 30 dni od dnia powiadomienia o tym fakcie pracodawcy należy zakończyć negocjacje w zakresie warunków zwrotu kosztów przewidzianych do uwzględnienia w umowie.
Kiedy pracodawca otrzyma pieniądze
Środki finansowe z tytułu zwrotu kosztów przystosowania stanowiska pracy nie są dokonywane automatycznie.
Pracodawca ma obowiązek przedstawienia we właściwym urzędzie powiatu (miasta) następujących dokumentów:
• listy pracowników zatrudnionych w pomieszczeniach, na stanowiskach lub przy urządzeniach objętych refundacją,
• rozliczenia i zestawienia kosztów wykonania prac,
• wskazanego powyżej rozpoznania przeprowadzonego przez służby medycyny pracy oraz faktur, rachunków lub dowodów zapłaty za to rozpoznanie (jeżeli zostało przeprowadzone),
• faktur, rachunków i dowodów zapłaty lub umów potwierdzających poniesione koszty,
• skierowań dla osób niepełnosprawnych wydanych przez powiatowy urząd pracy,
• kopii umów o pracę zawartych z osobami niepełnosprawnymi,
• kopii orzeczeń o stopniu niepełnosprawności,
• zaświadczeń o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy przez osoby niepełnosprawne, wydanych przez lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem,
• wypisu z ewidencji środków trwałych, jeżeli zostały zakupione, specjalnie dla niepełnosprawnego przystosowane maszyny lub urządzenia (§ 14 ww. rozporządzenia).
Jeżeli pracodawca zakupił dla niepełnosprawnego używane maszyny lub urządzenia, albo wytworzył taki sprzęt w swoim zakładzie, to obowiązany jest przedłożyć także oceny techniczne i wycenę dokonaną przez rzeczoznawcę.
Serwis PP radzi
Pytanie
W związku z zatrudnieniem niepełnosprawnego pracownika pracodawca otrzymał refundację kosztów przystosowania jego stanowiska pracy. Po upływie roku pracownik został zwolniony. Czy pracodawca będzie musiał zwrócić kwotę refundacji?
Odpowiadamy
Jeżeli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż wymagane 36 miesięcy, pracodawca musi zwrócić otrzymane środki w wysokości 1/36 ogólnej kwoty za każdy miesiąc brakujący do upływu tego okresu, jednak w wysokości nie mniejszej niż 1/6 tej kwoty (art. 26 ust. 7 wyżej wymienionej ustawy). Zwrot powinien zostać dokonany w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z tą osobą.
W przypadku gdy pracodawca zatrudni w terminie 3 miesięcy od rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem niepełnosprawnym (w związku z zatrudnieniem którego pracodawca otrzymał wsparcie) inną osobę niepełnosprawną skierowaną do pracy przez powiatowy urząd pracy, nie będzie musiał zwracać dofinansowania.
W takiej sytuacji łącznie zatrudnienie będzie musiało wynieść co najmniej 36 miesięcy, do którego to okresu nie wliczamy jednak przerwy w zatrudnianiu niepełnosprawnych.