Ze zwolnienia korzysta albo matka, albo ojciec

Danuta Klucz
rozwiń więcej
Każdy pracownik wychowujący dziecko w wieku do 14 lat ma prawo do dwudniowego zwolnienia z tytułu opieki. Za dni wolne pracodawca musi wypłacić mu wynagrodzenie.

 

 

Ze zwolnienia na opiekę nad dzieckiem mogą korzystać nie tylko naturalni rodzice, tj. matka i ojciec dziecka, ale także opiekunowie zajmujący się jego wychowaniem. Kodeks pracy przyznaje bowiem to uprawnienie każdemu pracownikowi, który zajmuje się wychowywaniem dziecka w wieku do czternastu lat. Zwolnienie to przysługuje pracownikowi także wówczas, gdy dziecko ma zapewnioną opiekę ze strony innej osoby.

Jedyne ograniczenie dotyczy sytuacji, gdy oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni. Wówczas z dwudniowego zwolnienia może korzystać jedno z nich. Dlatego każde z nich powinno złożyć swojemu pracodawcy oświadczenie, czy zamierza korzystać z dni wolnych na opiekę nad dzieckiem czy też z uprawnienia tego będzie korzystał jego współmałżonek. Oświadczenie to dołącza się do akt osobowych pracownika (część B).


W każdym roku dwa dni

Prawo do zwolnienia z tytułu opieki powstaje po raz pierwszy z chwilą podjęcia zatrudnienia przez pracownika wychowującego dziecko do lat 14 lub z chwilą urodzenia się dziecka albo wzięcia dziecka na wychowanie i powtarza się z początkiem każdego roku kalendarzowego aż do chwili ukończenia przez najmłodsze z dzieci 14 lat.

Uprawnienie do dwóch dni zwolnienia od pracy przysługuje w każdym trwającym zatrudnieniu, ale jednocześnie ma charakter stały i niezależny od liczby dzieci w wieku do 14 lat pozostających na wychowaniu pracownika. Zwolnienie na opiekę przysługuje tez niezależnie od rodzaju umowy o pracę i bez względu na wymiar czasu pracy, w jakim zatrudniony jest pracownik.

Pracownik może korzystać z tego zwolnienia w różnych porach roku, ale niewykorzystanie przez niego przysługujących dni wolnych na opiekę nie uprawnia go do żądania w następnym roku zwolnienia w podwójnym wymiarze. Należy się ono bowiem oddzielnie w każdym roku kalendarzowym i prawo do niego wygasa każdorazowo z ostatnim dniem grudnia.


W dowolnym czasie

Zwolnienie może być wykorzystane łącznie albo w różnych terminach. Zwracając się do pracodawcy z wnioskiem o jego udzielenie, pracownik nie ma obowiązku uzasadniać swojej prośby. Konkretny termin powinien on jednak uzgodnić z pracodawcą.

Przepisy prawa nie precyzują również terminu, w jakim pracownik może zwrócić się do pracodawcy o udzielenie zwolnienia, wymagając jedynie, by uczynił to w danym roku kalendarzowym. Nie ma więc przeszkód, by z uprawnienia tego skorzystać bezpośrednio po urlopie macierzyńskim czy wychowawczym. Pracownik może także złożyć wniosek o udzielenie zwolnienia na opiekę nad dzieckiem przed urlopem wypoczynkowym lub bezpośrednio po nim.


Ile zapłacić za czas zwolnienia

Dwudniowe zwolnienie na opiekę nad dzieckiem należy do zwolnień płatnych. Oznacza to, że pracownik zachowuje za ten czas prawo do wynagrodzenia. Zgodnie zaś z regułą wyrażoną w przepisach wykonawczych, za czas zwolnienia od pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego, z jednym zastrzeżeniem. Otóż składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej - inaczej niż w przypadku wynagrodzenia urlopowego - oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy. Stałe składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej uwzględnia się natomiast w wysokości należnej pracownikowi za miesiąc, w którym pracownik korzystał ze zwolnienia.

PRZYKŁAD: PRAWO DO ZWOLNIENIA

Pracownik złożył wniosek o udzielenie mu dwóch dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem. Jego żona jest osobą bezrobotną i sprawuje stałą opiekę nad dzieckiem. Prawo do zwolnienia w związku z opieką nad dzieckiem nie jest uzależnione od tego, czy drugi z małżonków jest zatrudniony. Przeciwnie, ograniczenie to ma miejsce, gdy oboje rodzice pracują. Oznacza to, że zwolnienie przysługuje pracownikowi także wówczas, gdy matka nie pracuje i opiekuje się dzieckiem.

 

Danuta Klucz

gp@infor.pl

Podstawa prawna

Art. 188 i 1891 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Infor.pl
Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.
12 cze 2025

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?
12 cze 2025

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej
12 cze 2025

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

Emerytura w 2025 roku: Jakie dodatki i świadczenia przysługują seniorom po 65. i 75. roku życia? [KOMPENDIUM WIEDZY]
12 cze 2025

Dodatek pielęgnacyjny, trzynastka i czternastka, świadczenie 500+, darmowe leki, a także specjalne dodatki dla kombatantów i osób represjonowanych – seniorzy w Polsce mogą liczyć na realne wsparcie finansowe. Sprawdź, ile wynoszą te świadczenia w 2025 roku i komu przysługują.

Sejm przyjął ważną zmianę dla przedsiębiorców – korekta deklaracji podatkowej po kontroli celno-skarbowej coraz bliżej
12 cze 2025

W środę, 11 czerwca 2025 roku, Sejm zdecydował o skierowaniu do trzeciego czytania projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o VAT. To istotna zmiana dla przedsiębiorców – umożliwia bowiem korektę deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.

Nowelizacja ustawy o VAT: możliwe podniesienie limitu zwolnienia z 200 tys. zł do nawet 300 tys. zł
12 cze 2025

Trwają prace nad ustawą, która może przynieść realne ulgi podatkowe najmniejszym przedsiębiorcom. Ostateczna decyzja – czy limit zwolnienia z VAT wyniesie 240 tys. zł, czy aż 300 tys. zł – zależy od dalszych prac sejmowych komisji.

Wakacyjna praca w 2025: kto zarobi najwięcej i gdzie łatwo o etat?
12 cze 2025

Sezon letni to idealny czas, by podreperować budżet. Eksperci sprawdzili, które zawody sezonowe są najbardziej opłacalne – stawki sięgają nawet 50 zł netto za godzinę! Sprawdź, gdzie warto szukać pracy, niezależnie od wieku i doświadczenia.

Nieoczekiwana sierpniowa waloryzacja emerytur - emeryci i renciści muszą tego dopilnować, żeby otrzymać wyższe świadczenia
12 cze 2025

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - waloryzacja emerytur i rent przeprowadzana jest raz w roku, od 1 marca. Na wskaźnik waloryzacji, który decyduje o kwocie podwyżki - ma wpływ kilka czynników (w tym zwłaszcza ubiegłoroczna inflacja). Dotychczas nie była jednak zagwarantowana minimalna kwota takiej corocznej waloryzacji. Stan ten - ma ulec zmianie już w sierpniu 2025 r.

Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r.
12 cze 2025

Na ostatniej prostej swojej prezydentury - Prezydent Andrzej Duda podpisał istotną ustawę, w szczególności dla przedsiębiorców, ale nowe regulacje odczują też pracownicy czy konsumenci. Można powiedzieć, że jest to 29 w 1: bo dotkliwe zmiany są w aż 29. ustawach na skutek tej jednej ustawy i podpisu Prezydenta w dniu 5 czerwca 2025 r.

Ważny apel ZUS do Polaków. Nie róbcie tego w czerwcu, bo stracicie duże pieniądze
12 cze 2025

Nadal pracować czy już nie. Z tym dylematem mierzą się ci, którzy osiągnęli emerytalny wiek. Jeśli już ktoś zdecyduje się na pożegnanie z zawodowym życiem, nie bez znaczenia jest moment przejścia na zasłużony odpoczynek. Niektóre miesiące pod tym względem są po prostu fatalne. Do takich należy czerwiec. Decyzja o przejściu teraz na ZUS-owską pensję może oznaczać stratę nawet kilkuset złotych w skali miesiąca. W skali roku to naprawdę duże pieniądze.

pokaż więcej
Proszę czekać...