Płatne zwolnienie na poszukiwanie pracy jest uprawnieniem pracownika przysługującym w okresie wypowiedzenia i w konkretnym celu. W porównaniu z wcześniejszym stanem prawnym, zakres tego uprawnienia jest aktualnie znacznie okrojony. Obecnie dni wolne na poszukiwanie pracy przysługują, gdy wypowiedzenie nie następuje z woli pracownika, ale pracodawcy.
Dwutygodniowe wypowiedzenie
Z prawa do dni wolnych od pracy w celu poszukiwania pracy pracownik może skorzystać tylko w okresie wypowiedzenia umowy o pracę wynoszącego co najmniej dwa tygodnie. Kodeks pracy ogranicza zatem skorzystanie z prawa do zwolnienia od pracy minimalną długością okresu wypowiedzenia i pozbawia do niego prawa wówczas, gdy okres ten jest krótszy niż dwutygodniowy. Ma to miejsce w przypadku wypowiedzenia umowy na okres próbny, jeżeli została ona zawarta na czas krótszy niż trzy miesiące, a także w sytuacji wypowiedzenia umowy zawartej na czas zastępstwa.
Dwa albo trzy dni
Długość okresu wypowiedzenia przysługującego pracownikowi nie tylko decyduje o tym, czy jest on uprawniony do dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy, ale także różnicuje wymiar tego zwolnienia. Kodeks pracy przewiduje dwa wymiary wynoszące:
l 2 dni robocze - w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia,
l 3 dni robocze - w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia.
Prawo do trzydniowego zwolnienia na poszukiwanie pracy przysługuje pracownikowi także w przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony w trybie art. 361 par. 1 k.p., z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracownika.
Dni wolne na poszukiwanie pracy przysługują w powyższym wymiarze niezależnie od tego, czy pracownik zatrudniony jest na pełen etat czy też w niepełnym wymiarze czasu pracy. Na prawo skorzystania z dni wolnych nie ma również wpływu staż pracy, jakim legitymuje się pracownik, choć decyduje on o długości okresu wypowiedzenia przy umowie na czas nieokreślony i liczbie dni, z których pracownik może skorzystać.
Na wniosek pracownika
Zwolnienia na poszukiwanie pracy pracodawca udziela na wniosek pracownika, gdy ma on potrzebę skorzystania z tego uprawnienia.
Kodeks pracy nie określa trybu udzielania zwolnienia na poszukiwanie pracy. Zwolnienie na poszukiwanie pracy może być udzielone łącznie przez kolejne dwa, trzy dni albo odrębnie na poszczególne dni przypadające w różnych terminach. Strony powinny uzgodnić terminy wykorzystania tego zwolnienia od pracy.
PRZYKŁAD: WAŻNY CEL ZWOLNIENIA OD PRACY
Pracodawca dokonał wypowiedzenia umowy o pracę jednemu z pracowników. Okres miesięcznego wypowiedzenia upływa 30 czerwca. Do tej pory pracownik nie wystąpił o udzielenie mu dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy. Jeżeli tego nie zrobi, musi się liczyć z tym, że nie będzie mu przysługiwać z tego tytułu ekwiwalent pieniężny, co jest potwierdzeniem celowego charakteru tego zwolnienia - ma być ono przeznaczone na szukanie nowego zatrudnienia.
Danuta Klucz
Podstawa prawna
Art. 37 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).