Czy opodatkować zwrot kosztów odwołanego urlopu

Anna Libera
rozwiń więcej
Zwrot kosztów odwołanego urlopu będzie zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych. Pracodawca w związku z tym nie będzie musiał pobierać zaliczek jak od pozostałych przychodów ze stosunku pracy.

Przepis art. 152 par. 1 kodeksu pracy (k.p.) mówi, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego (...). Urlop to czas, w którym powinniśmy odpocząć, zrelaksować się i zapomnieć o obowiązkach służbowych i codziennych sprawach. Nie dziwi więc fakt, że wymarzony wypoczynek niejednokrotnie planowany jest z dużym wyprzedzeniem.

 

Jedną z najważniejszych spraw przy planowaniu urlopu jest ustalenie terminu wakacji. Mając ustalony termin, powinniśmy poinformować o nim naszego pracodawcę, bowiem zgodnie z treścią art. 163 par. 1 k.p. urlopy powinny być udzielane według planu urlopów. Jest on ustalany przez pracodawcę, który bierze pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.

Jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy, pracodawca może przesunąć termin urlopu (art. 164 par. 2 k.p.). Pracodawca nie musi ustalać planu urlopów, jeżeli funkcjonujące w zakładzie pracy związki zawodowe wyraziły na to zgodę. Dotyczy to także pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. W takich przypadkach pracodawca ustala termin urlopu w porozumieniu z pracownikiem. W przepisach nie ma jednak regulacji co do sposobu, w jaki miałoby dojść do porozumienia.

Ruszamy na wakacje

W końcu udaje nam się zaplanować wszystkie szczegóły wyjazdu, a pracodawca podpisał nasz wniosek urlopowy. Zanim jednak wyjedziemy, warto wiedzieć, że art. 167 par. 1 k.p. mówi, iż pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Pracodawca ma zatem prawo zadzwonić na telefon komórkowy pracownika i poprosić go o przerwanie urlopu.

Analizując brzmienie wspomnianego artykułu, należy ponadto zauważyć, że muszą zostać spełnione dwa warunki: w zakładzie pracy zaistniały okoliczności, które wymagają obecności pracownika, oraz w chwili rozpoczynania urlopu okoliczności tych nie dało się przewidzieć. Do takich przyczyn zaliczyć można chorobę lub niespodziewaną podróż służbową współpracownika, gdyż są to wydarzenia niemożliwe do przewidzenia, które w znaczny sposób uszczuplają moce zespołu operacyjnego.

Wezwany musi wrócić

Choć pracodawca nie jest uprawniony do żądania od pracownika informacji dotyczących miejsca pobytu podczas urlopu oraz do nakazania zabrania służbowego telefonu komórkowego, to przepisy prawa pracy nie wymagają dla odwołania pracownika z urlopu żadnej szczególnej formy. Informacja o konieczności powrotu może zostać przekazana pracownikowi na piśmie, telefonicznie bądź elektronicznie.

Zazwyczaj pracownik, który podczas urlopu odbiera od pracodawcy telefon nakazujący mu powrót do pracy, jest przekonany, iż pracodawca nie ma prawa przerywać jego urlopu. Niestety, nawet jeżeli pracownik sądzi, że wymienione wcześniej dwa warunki nie zostały spełnione, czyli jego zdaniem okoliczności dało się przewidzieć bądź też firma powinna bez problemu dać sobie radę bez jego obecności, powinien dostosować się do prośby przełożonego. Co więcej, niewykonanie polecenia może zostać uznane przez pracodawcę za naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.

W takim przypadku, w zależności od stopnia winy, pracownikowi grozi odpowiedzialność porządkowa z art. 108 par. 1 k.p., który przewiduje, że za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować: karę upomnienia; karę nagany.

Przerwanie urlopu

Pojawia się jednak pytanie: czy w związku z tym, że możliwość przerwania urlopu przez pracodawcę jest zagwarantowana prawem, fakt odwołania pracownika z wakacji pozostaje bez konsekwencji dla zakładu pracy?

Otóż zgodnie z treścią art. 167 par. 2 k.p. pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika, a pozostające w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Kluczowym jest zdeterminowanie bezpośredniej relacji pomiędzy poniesionymi przez pracownika kosztami a faktycznymi skutkami odwołania go z urlopu. Na tym tle dochodzi bowiem do nadinterpretacji w zależności od strony sporu pracownik - pracodawca.

Nie ulega jednak wątpliwości, że zwrotowi będą podlegały udokumentowane rachunkami (fakturami) wydatki poniesione przez pracownika na noclegi (hotele, ośrodki wczasowe), wyżywienie, podróż powrotną (bilety kolejowe, lotnicze itp.) i inne, jeżeli nie będzie możliwe uzyskanie ich zwrotu w związku z odwołaniem pracownika z urlopu. Wydatki poniesione np. na zakup odzieży czy sprzętu sportowego nie będą zatem podlegały zwrotowi.

Do wyjaśnienia pozostaje jednak kwestia kosztów poniesionych na członków rodziny, podróżujących z odwołanym pracownikiem. Otóż przede wszystkim należy podkreślić, iż urlop wypoczynkowy ma służyć zregenerowaniu sił pracownika. Stąd wykazanie bezpośredniego związku kosztów rodziny z przerwaniem wakacji pracownika budzi wielkie wątpliwości.

Bez podatku

Co zrobić z otrzymaną kwotą? Zasadniczo odpowiedź na to pytanie nie powinna nastręczać zbyt wielu trudności pracownikowi odwołanemu z urlopu. Jednak z punktu widzenia podatnika mogą pojawić się pewne wątpliwości. Czy świadczenie na rzecz pracownika w postaci zwrotu bezpośrednich kosztów związanych z odwołaniem go z urlopu jest jego przychodem i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Otóż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z podatku są odszkodowania, ustalane w oparciu np. o kodeks pracy. Zwrot kosztów jest rekompensatą za odwołanie z urlopu, jasno wynikającą z przepisów, stąd nie jest on opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zwrot bezpośrednich kosztów poniesionych przez pracownika odwołanego z urlopu nie stanowi dla niego przychodu ze stosunku pracy, więc tym samym nie stanowi też podstawy do naliczenia składek ZUS. Pracownik nie może żądać od pracodawcy zwrotu pośrednich kosztów związanych z planowanym wypoczynkiem. Gdyby jednak pracodawca zwrócił je pracownikowi, dokonane wypłaty powinny wówczas zostać oskładkowane. Takie świadczenie stanowi bowiem dla pracownika przychód ze stosunku pracy. Podobnie będzie z wypłatą pracownikowi świadczenia pieniężnego jako rekompensaty za odwołanie go z planowanego urlopu. Od takiej wypłaty również należne byłyby składki ZUS.

Urlop za rok

Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu niewykorzystanego w danym roku kalendarzowym najpóźniej do końca I kwartału następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.). Zgodnie z art. 282 par. 1 pkt 2 k.p. nieudzielenie pracownikowi urlopu w przysługującym wymiarze jest wykroczeniem podlegającym karze grzywny. To właśnie z tego powodu pracodawcy na początku każdego roku masowo wysyłają pracowników na zaległe urlopy.

ANNA LIBERA

firma księgowa Open Profit Drejling i wspólnicy

ksiegowosc@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

 
Infor.pl
WZON. Tata nie wstaje z łóżka i Komisja przyznała mu 78 punktów wsparcia. Poniżenie osób niepełnosprawnych
12 cze 2025

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]
11 cze 2025

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta
11 cze 2025

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]
11 cze 2025

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski
11 cze 2025

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania
11 cze 2025

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/
11 cze 2025

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? Kiedy rozpoczęcie roku szkolnego 2025/2026? /Kalendarz roku szkolnego/
11 cze 2025

Choć jeszcze niedawno rozbrzmiewał pierwszy dzwonek, dziś uczniowie i nauczyciele odliczają już ostatnie dni do wakacji. Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? A co z rokiem szkolnym 2025/2026? Jak wygląda kalendarz roku szkolnego 2025/2026?

ZUS, urlop, PIT i ryzyko. Umowa o pracę czy B2B? Porównanie na przykładach z 2025 roku
11 cze 2025

Coraz więcej osób rozważa przejście z etatu na własną działalność. Równie często pracodawcy zamiast umowy o pracę proponują współpracę w modelu B2B. W 2025 roku po zmianach w składkach ZUS i podatkach ten wybór staje się jeszcze bardziej istotny. W artykule porównujemy te formy współpracy, pokazując różnice w wynagrodzeniu, zabezpieczeniach i ryzykach na konkretnych liczbach i przykładach.

Nawet 30 tys. zł kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach
11 cze 2025

Zostaną wprowadzone wyższe kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Tak zakłada projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z propozycją górna granica grzywny za sprowadzenie zagrożenia pożarowego wzrośnie z 5 do 30 tys. zł; mandaty za wykroczenia wzrosną z 500 zł do 5 tys. zł.

pokaż więcej
Proszę czekać...