Sposób ustalania emerytury

Michał Culepa
rozwiń więcej
Sposób przeliczania podstawy emerytur - 10 kolejnych lat z 20 przed złożeniem wniosku do ZUS - jest zgodny z konstytucją.
Halina S. we wrześniu 2004 r. wystąpiła z wnioskiem do ZUS o przyznanie emerytury. Miała już ukończone 60 lat oraz udowodnione 27 lat i 2 miesiące okresów składkowych i nieskładkowych. ZUS, działając zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.), przeliczył podstawę wymiaru emerytury, biorąc pod uwagę wynagrodzenia otrzymywane przez zainteresowaną w latach 1984-1993.

 

W tym okresie zarobki Haliny S. nie zawsze były odpowiednio wysokie. O ile we wcześniejszych latach zarabiała przeważnie powyżej średniej krajowej, o tyle od 1989 r. jej wynagrodzenie zaczęło gwałtownie spadać (osiągając wskaźniki między 27 a 50% przeciętnego wynagrodzenia), by wreszcie od 1992 r. osiągnąć 0 - od tego roku pani Halina pozostawała na utrzymaniu męża.

Postępowanie przed sądem

Halina S. odwołała się od tej decyzji, żądając ustalenia wysokości emerytury na podstawie 10 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Przyczyną tego żądania był fakt, że w ciągu ostatnich 20 lat przed złożeniem wniosku emerytalnego Halina S. pozostawała tylko niespełna 7 lat w zatrudnieniu. W dokumentacji płacowej, jaką przedłożyła do ZUS, była duża luka - informacje pochodziły tylko z lat 1963-1964 oraz 1979-1991. Za pozostałe lata nie było danych - dokumentacja została zniszczona lub zaginęła.

Sądy rozpatrujące kolejno: odwołanie i apelację nie uwzględniły żądań Haliny S. W związku z niską wartością przedmiotu sporu sprawa nie trafiła do Sądu Najwyższego i wyrok sądu apelacyjnego uprawomocnił się. Halina S. złożyła więc skargę do Trybunału Konstytucyjnego, wnosząc o stwierdzenie niezgodności art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w części, w której ogranicza prawo wyboru 10 kolejnych lat do 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę z art. 32 ust. 1 oraz z art. 67 ust. 1 konstytucji.

Wyrok TK

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 1 kwietnia 2008 r. (SK 96/06, niepubl.) nie podzielił jednak opinii skarżącej i sporne przepisy uznał za konstytucyjne. Uzasadniając orzeczenie, wskazał, że zasada ustalania wysokości emerytury na podstawie średniej podstawy wymiaru składek wybranych z 10 kolejnych lat z 20 lat poprzedzających wniosek emerytalny została wprowadzona jako efekt długotrwałej reformy emerytalnej. Sposób wyliczania emerytur nie różnicuje jednak obywateli - nie ma znaczenia rodzaj pracodawcy, zawód, branża. Nie narusza również obowiązku zapewnienia zabezpieczenia społecznego - każdy, kto wnioskuje o emeryturę, musi dostać co najmniej jej minimalną kwotę, wskazaną przepisami. Ponadto inne przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS umożliwiają obliczenie emerytury inną metodą (na podstawie składki z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia).

 
 
Infor.pl
WZON. Tata nie wstaje z łóżka i Komisja przyznała mu 78 punktów wsparcia. Poniżenie osób niepełnosprawnych
12 cze 2025

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop [PROJEKT MRPiPS z 10 czerwca 2025]
11 cze 2025

W środę, 11 czerwca 2025 r. do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt zakłada m.in. zmianę przepisów dotyczących wypłaty ekwiwalenty za urlop.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta
11 cze 2025

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]
11 cze 2025

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski
11 cze 2025

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania
11 cze 2025

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/
11 cze 2025

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? Kiedy rozpoczęcie roku szkolnego 2025/2026? /Kalendarz roku szkolnego/
11 cze 2025

Choć jeszcze niedawno rozbrzmiewał pierwszy dzwonek, dziś uczniowie i nauczyciele odliczają już ostatnie dni do wakacji. Kiedy zakończenie roku szkolnego 2024/2025? A co z rokiem szkolnym 2025/2026? Jak wygląda kalendarz roku szkolnego 2025/2026?

ZUS, urlop, PIT i ryzyko. Umowa o pracę czy B2B? Porównanie na przykładach z 2025 roku
11 cze 2025

Coraz więcej osób rozważa przejście z etatu na własną działalność. Równie często pracodawcy zamiast umowy o pracę proponują współpracę w modelu B2B. W 2025 roku po zmianach w składkach ZUS i podatkach ten wybór staje się jeszcze bardziej istotny. W artykule porównujemy te formy współpracy, pokazując różnice w wynagrodzeniu, zabezpieczeniach i ryzykach na konkretnych liczbach i przykładach.

Nawet 30 tys. zł kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach
11 cze 2025

Zostaną wprowadzone wyższe kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Tak zakłada projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z propozycją górna granica grzywny za sprowadzenie zagrożenia pożarowego wzrośnie z 5 do 30 tys. zł; mandaty za wykroczenia wzrosną z 500 zł do 5 tys. zł.

pokaż więcej
Proszę czekać...