Ustawa o PPK przewiduje kilka sposobów wypłaty środków zgromadzonych na rachunku PPK. Jednym ze sposobów a zarazem najkorzystniejszym, w szczególności pod względem wysokości wpłat uzyskiwanych od pracodawcy oraz preferencji podatkowych jest wypłata tychże środków po ukończeniu 60. roku życia (dotyczy to zarówno kobiet i mężczyzn). W związku z tym, że kapitał zgromadzony w PPK jest prywatną własnością, to uczestnik PPK może podjąć decyzję o wypłacie w każdym momencie, jednak w tym przypadku należy liczyć się z utratą pewnych przywilejów.
Wypłata na wniosek
Wypłata środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK następuje wyłącznie na wniosek uczestnika PPK po osiągnięciu przez niego 60. roku życia. Należy go złożyć do wybranej instytucji finansowej, która prowadzi rachunek PPK.
Z kolei wybrana instytucja finansowa informuje pracodawcę o złożonym wniosku, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od jego złożenia.
Jednorazowo i w ratach
Zasadniczo wypłata środków z PPK odbywa się po ukończeniu przez uczestnika 60. roku życia. Zatem jeśli uczestnik PPK po osiągnięciu 60. roku życia zdecyduje o wypłacie zgromadzonych środków to:
- 25% zgromadzonych środków wraz z zyskami wypłacane jest jednorazowo,
- a pozostałe 75% środków przekazywanych jest na konto uczestnika w minimum 120 równych, miesięcznych ratach (czyli przez 10 lat co miesiąc zapewnione są środki na życie).
Zmniejszenie liczby rat, w których wypłacane będą pozostałe środki – w tym wypłata całej kwoty jednorazowo (1 rata) – będzie się wiązać z koniecznością zapłaty podatku (19 proc.).
Uczestnik PPK może również złożyć wniosek wypłatę mniejszej liczby rat, jeśli powstanie u niego konieczność uiszczenia zryczałtowanego podatku dochodowego.
Uczestnik PPK może zmienić zadeklarowaną liczbę rat.
Jeżeli na podstawie zadeklarowanej liczby rat wypłata środków ma trwać co najmniej 10 lat, uczestnik PPK nie może zmienić zadeklarowanej liczby rat w ten sposób, że po zmianie zadeklarowanej liczby rat wypłata ratalna środków będzie trwała krócej niż 10 lat. Ponadto pracownik, który zawarł z zakładem ubezpieczeń umowę, na której podstawie po osiągnięciu przez niego 60. roku życia nabędzie prawo do świadczenia okresowego lub dożywotniego, może dokonać wypłaty transferowej zgromadzonych w PPK środków do tego zakładu ubezpieczeń.
Warto również pamiętać, że po osiągnięciu 60. roku życia, wpłaty na PPK nie są dokonywane, ani dopłaty roczne nie są przekazywane.
Świadczenie małżeńskie po 60. roku życia
Warto dodać, że uczestnik PPK po osiągnięciu 60. roku życia, może wypłacić środki z PPK w formie tzw. świadczenia małżeńskiego. Dla osób, które pozostają w związku małżeńskim to zabezpieczenie przyszłości obojga małżonków. Zatem z uprawnienia wypłaty środków w formie tzw. świadczenia małżeńskiego może skorzystać uczestnik PPK po osiągnięciu przez niego 60. roku życia. Taka opcja jest możliwa pod warunkiem, że jego współmałżonek również ukończył 60. rok życia oraz oboje oszczędzają w PPK zarządzanym przez tę samą instytucję finansową. Dodatkowo koniecznym warunkiem do skorzystania ze świadczenia małżeńskiego z PPK jest złożenie wspólnego oświadczenia o wyborze świadczenia małżeńskiego jako formy wypłaty środków z PPK. W wyniku tego, wybrana instytucja finansowa otworzy wspólny rachunek PPK dla małżonków, zwany „rachunkiem małżeńskim”.
Co istotne, małżonkowie, którzy zdecydują na taką formę wypłaty swoich oszczędności, muszą liczyć się, że całość pieniędzy otrzymają w co najmniej 120 ratach miesięcznych (czyli przez 10 lat). Świadczenie małżeńskie wypłaca się małżonkom wspólnie, aż do wyczerpania środków zgromadzonych na rachunku małżeńskim.
Co w przypadku śmierci małżonka/małżonków? Środki zgromadzone na rachunku małżeńskim podlegają dziedziczeniu w przypadku śmierci obojga małżonków. Natomiast w przypadku śmierci jednego z małżonków, środki znajdujące się na rachunku małżeńskim będą nadal wypłacane małżonkowi pozostającemu przy życiu – w ratach, aż do wyczerpania oszczędności.
Wypłata środków przed ukończeniem 60. roku życia
Z uwagi na to, że rachunek PPK ma charakter prywatny, uczestnik może w dowolnym momencie wypłacić z nich pieniądze – także przed ukończeniem 60. roku życia. Warto przemyśleć wcześniejszą wypłatę, gdyż wiąże się to z utratą pewnych korzyści. Zgromadzone przez siebie oszczędności zostaną wówczas pomniejszone o:
- podatek od zysków kapitałowych;
- 30% wartości wpłat, które finansuje pracodawca przekazywane są na rachunek prowadzony przez ZUS;
- dopłaty ze strony państwa (a więc przekazywanych przez państwo wpłat powitalnych w wysokości 250 złotych oraz dopłat rocznych w wysokości 240 złotych).
Szczególne sytuacje życiowe
Ponadto uczestnik PPK może wypłacić środki przed osiągnięciem 60. roku życia w dwóch szczególnych sytuacjach życiowych. Pierwszą z nich jest chęć przeznaczenia zgromadzonych w PPK pieniędzy na leczenie w przypadku poważnej choroby własnej, małżonka i dziecka. Zaznaczyć należy, że nie każdy przypadek zachorowania będzie uprawniał do wypłaty oszczędności. W razie poważnej choroby własnej lub bliskich, uczestnik otrzyma 25% środków zgromadzonych na rachunku i nie musi tej kwoty zwracać. Więcej na ten temat pisaliśmy >>> Poważne zachorowanie własne, małżonka, dziecka
Druga możliwość skierowana jest do osób przed 45. rokiem życia, które myślą o własnym mieszkaniu. Wówczas wcześniejsza wypłata jest możliwa w razie sfinansowania wkładu własnego do kredytu, np. przy zakupie mieszkania lub domu. Uczestnik PPK będzie mógł jednorazowo, raz w życiu dokonać wypłaty 100% wartości środków zgromadzonych w PPK na pokrycie wkładu własnego, w związku z zaciągnięciem kredytu udzielonego na sfinansowanie mieszkania, domu. Pieniądze te będzie musiał jednak oddać. Więcej na ten temat pisaliśmy >>> PPK - zakup mieszkania i wypłata środków na wkład własny