Wypłata w dowolnym momencie
Docelowo środki zgromadzone na rejestrze PPK są wypłacane po 60. roku życia. Wówczas uczestnik PPK w pełni korzysta z przywilejów jakie oferuje mu program emerytalny, zwłaszcza pod względem wysokości wpłat uzyskiwanych od pracodawcy oraz preferencji podatkowych. Jednak z uwagi na to, że środki zgromadzone w PPK są prywatną własnością, to uczestnik może podjąć decyzję o wcześniejszej ich wypłacie w każdym momencie, bez podawania przyczyny. Chcąc wypłacić środki wystarczy złożyć wniosek o zwrot środków.
Na rachunku PPK co miesiąc odkładane będzie co najmniej: 2% pensji (maksymalnie 4%), 1,5% pensji (dobrowolnie do 2,5%) dokłada pracodawca. Dodatkowo uczestnik PPK otrzyma 250 zł na start i 240 zł co roku od Państwa.
Warto przemyśleć wcześniejszą wypłatę, gdyż wiąże się to z pewnymi konsekwencjami. Zgromadzone przez siebie oszczędności zostaną wówczas pomniejszone o różnego rodzaju potrącenia w wysokości:
- 19% podatku od zysków kapitałowych (czyli z wpłat finansowanych zarówno przez pracodawcę jak i pracownika);
- 30% wartości wpłat, które finansuje pracodawca (środki te przekazywane są na rachunek prowadzony przez ZUS);
- dopłat ze strony państwa (a więc przekazywanych przez państwo wpłat powitalnych w wysokości 250 złotych oraz dopłat rocznych w wysokości 240 złotych).
Powyższe potrącenia nie dotyczą dwóch szczególnych przypadków: wypłaty w sytuacji poważnego zachorowania oraz wypłaty na poczet wkładu własnego.
Wcześniejsza wypłata w przypadku poważnego zachorowania
Dzięki środkom zgromadzonym na rachunku PPK, uczestnik PPK może wcześniej wypłacić oszczędności w razie poważnego zachorowania. Osobą chorą może być uczestnik PPK, jego małżonek lub dziecko, a więc właściciel konta PPK i jego najbliższa rodzina. Należy jednak zaznaczyć, że maksymalna wysokość wypłaty środków w tym przypadku została określona na poziome 25% wszystkich oszczędności. Co istotne, wypłata środków ma charakter bezzwrotny, nie wiąże się z żadnymi potrąceniami i nie podlega opodatkowaniu. Oznacza to, że w razie poważnego zachorowania własnej lub bliskich, uczestnik otrzyma 25% środków zgromadzonych na rachunku i nie musi tej kwoty zwracać.
Ustawa o PPK wymienia zamknięty katalog chorób, które umożliwiają wypłatę 25% środków. Zatem poważne zachorowanie oznacza:
- całkowitą niezdolność do pracy ustaloną w formie orzeczenia przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na okres co najmniej 2 lat lub
- umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności ustalony w formie orzeczenia przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności na okres co najmniej 2 lat, lub
- niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat, ustaloną w formie orzeczenia przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, lub
- zdiagnozowanie u osoby dorosłej jednej z następujących jednostek chorobowych: amputacja kończyny, bakteryjne zapalenie mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych, wirusowe zapalenie mózgu, choroba Alzheimera, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba neuronu ruchowego (stwardnienie zanikowe boczne), choroba Parkinsona, dystrofia mięśniowa, gruźlica, niewydolność nerek, stwardnienie rozsiane, choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV), kardiomiopatia, nowotwór złośliwy, toczeń trzewny układowy, udar mózgu, utrata mowy, słuchu lub wzroku, wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub zawał serca, lub
- zdiagnozowanie u dziecka jednej z następujących jednostek chorobowych: poliomyelitis (choroba Heinego-Medina), zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu, anemia aplastyczna, przewlekłe aktywne zapalenie wątroby, padaczka, gorączka reumatyczna, nabyta przewlekła choroba serca, porażenie (paraliż), utrata wzroku, głuchota (utrata słuchu), potransfuzyjne zakażenie wirusem HIV, schyłkowa niewydolność nerek, tężec, cukrzyca, łagodny guz mózgu, przeszczepienie narządów, zabieg rekonstrukcyjny zastawek, zabieg rekonstrukcyjny aorty lub nowotwór złośliwy.
Aby dokonać wcześniejszej wypłaty w przypadku poważnego zachorowania niezbędne jest złożenie wniosku do instytucji finansowej zarządzającej środkami. Z kolei do wniosku należy załączyć orzeczenie lekarza orzecznika, zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności lub zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające diagnozę wystąpienia poważnego zachorowania.
Wcześniejsza wypłata na wkład własny
Kolejnym szczególnym przypadkiem wcześniejszej wypłaty środków z rejestru PPK jest chęć przeznaczenia zgromadzonych w PPK pieniędzy na wkład własny na zakup mieszkania lub domu. Uczestnik PPK może raz w życiu skorzystać ze 100% zgromadzonych na rachunku PPK środków na cele mieszkaniowe. Jest to jednak swego rodzaju forma pożyczki, którą po kilku latach należy zwrócić. Korzystając z tego prawa, uczestnik PPK będzie miał obowiązek zwrotu tych środków w ciągu maksymalnie 15 lat od dnia wypłaty środków, przy czym należy zacząć zwracać środki nie później niż po 5 latach. Oznacza to, że ostateczny zwrot wszystkich wypłaconych wcześniej środków nastąpi najpóźniej 20 lat od zaciągnięcia kredytu hipotecznego. W przypadku spóźnienia należy liczyć się z zapłatą podatku od zysków kapitałowych od kwoty niedokonanego w terminie zwrotu.
Podstawowym warunkiem skorzystania z możliwości wypłaty środków na wkład własny jest wiek poniżej 45 lat (na dzień złożenia wniosku).
W celu dokonania wypłaty środków konieczne jest zawarcie umowy z instytucją finansową prowadzącą PPK uczestnika. W umowie powinno znaleźć się oznaczenie inwestycji, która ma być sfinansowana, zasady i termin wypłaty oraz zasady i termin zwrotu. Wniosek o zawarcie takiej umowy, uczestnik PPK składa bezpośrednio wybranej instytucji finansowej.
Ze środków zgromadzonych w PPK można sfinansować tylko jedną inwestycję.
Warto zaznaczyć, że „pożyczka” nie jest opodatkowana ani oprocentowana, co oznacza, że uczestnik zwraca tyle ile pożyczył.