Rozliczenia między rodziną i znajomymi nigdy wcześniej nie były tak nieskomplikowane od strony technicznej, jak obecnie. Wystarczy kilka sekund by oddać dług, pokryć część rachunku za kolację, czy zrobić zrzutkę na prezent. Warto jednak pamiętać o tym, że z perspektywy urzędu skarbowego dokonywane przelewy mogą wyglądać inaczej, niż z naszej i niespodziewanie może okazać się, że trzeba zapłacić podatek.
- Rozliczenia blikiem przyciągają uwagę skarbówki
- Stawka podatku może wynieść 12, 16, a nawet 20 procent!
Rozliczenia blikiem przyciągają uwagę skarbówki
Składkowe prezenty, wspólne imprezy i inne tego rodzaju kooperacje między członkami rodziny i znajomymi to nic nowego. Są nieodłączną częścią relacji rodzinnych i towarzyskich. Jednak to, co w ostatnim czasie się w tym zakresie zmieniło, to łatwość w ich organizacji. Możliwość tworzenia grup na komunikatorach i łatwość w przekazywaniu środków finansowych, choćby w formie przelewów na numer telefonu, istotnie uprościły współdziałanie towarzyskie. Jednak jednocześnie – o czym wiele osób zapomina – uczyniły je bardziej ryzykownymi. W ostatnim czasie wiele mówi się o tym, że urzędy skarbowe śledzą nas na każdym kroku, a już niedługo będą rejestrowały online każdy nasz zakup. I faktycznie – nie da się ukryć, że obecnie łatwiej niż przed laty można śledzić dokonywane operacje finansowe i odnajdywać w nich nieprawidłowości. To dlatego wiele mówi się również o tym, że należy z rozwagą wpisywać tytuły dokonywanych przelewów i mieć na względzie brak poczucia humoru urzędników w sprawach skarbowych. O tych wszystkich zastrzeżeniach warto pamiętać również w związku z towarzyskimi rozliczeniami pomiędzy znajomymi. Cyklicznie dokonywane przelewy od tych samym osób mogą bowiem przyciągnąć uwagę organów skarbowych. I choć w oczach stron tych „transakcji” mogą nie być one istotne, to dla urzędy skarbowego mogą stanowić darowiznę. A ta podlega opodatkowaniu na mocy przepisów ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.
Polecamy: Kalendarz 2026
Stawka podatku może wynieść 12, 16, a nawet 20 procent!
Obciążenie podatkiem od spadków i darowizn jest uzależnione przede wszystkim od tego, do jakiej grupy podatkowej zaliczają się darczyńca i obdarowany. Obowiązuje w tym zakresie zasada, zgodnie z którą im bliższa rodzina, tym niższy podatek (czy też brak podatku). Ustawodawca wyróżnił trzy grupy podatkowe. Do pierwszej z nich zaliczył: małżonka, zstępnych (np. syna, córkę, wnuki, prawnuki), wstępnych (np. matkę, ojca, dziadków), rodzeństwo, ojczyma, macochę, pasierba, zięcia, synową, teściów. Do drugiej: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków i małżonków innych zstępnych. Trzecia grupa to po prostu inni nabywcy. Przynależność do poszczególnych grup determinuje wysokość darowizny, której można dokonać bez konieczności opodatkowania. Została ona określona poprzez wyznaczenie kwot wolnych, które wynoszą:
- 36.120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 27.090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Jak z tego wynika, gdy w grę wchodzą relacje między znajomymi, czyli osobami zaliczonymi do III grupy podatkowej, łatwo przekroczyć ustaloną kwotę, szczególnie że dotyczy ona okresu 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. W kontekście składkowych prezentów i rozliczeń za wspólną organizację spotkań towarzyskich, taka kwota to „prawie nic”. Od nadwyżki ponad kwotę wolną, do wartości 11.833 zł, trzeba będzie zapłacić podatek według stawki 12 proc. (w III grupie podatkowej), a w przypadku przekroczenia tej kwoty, do wartości 23.665 zł będzie to 1420 zł i 16 proc. od nadwyżki ponad 11.833 zł, a następnie, od 23.665 podatek wyniesie 3313 zł 20 gr i 20 proc. od nadwyżki ponad 23.665 zł.
art. 4a, art. 9, art. 14, art. 15, art. 17 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1837)