Co rozumiemy przez zmianę imienia lub nazwiska
Zmiana imienia oznacza zmianę na inne imię lub zmianę pisowni imienia. Zmiana nazwiska oznacza zmianę na inne nazwisko, zmianę pisowni nazwiska lub zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego.
Zmiana nazwiska może dotyczyć nazwiska noszonego aktualnie lub nazwiska rodowego. Zmiana nazwiska noszonego po zawarciu małżeństwa, gdy jest ono tożsame z nazwiskiem rodowym, rozciąga się na to nazwisko, wyłącznie na żądanie wnioskodawcy.
Osoby uprawnione do zmiany imienia i nazwiska
Osoby uprawnione do zmiany imienia i nazwiska to:
- obywatele polscy,
- cudzoziemcy nieposiadający obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli posiadają w RP miejsce pobytu stałego,
- cudzoziemcy, którzy uzyskali w RP status uchodźcy – wyłącznie w przypadkach, gdy występują szczególnie ważne powody związane z zagrożeniem ich prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego.
Zobacz także: Powrót do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa
Właściwość organów
Organami właściwymi do podjęcia decyzji o zmianie nazwiska są:
- kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy, a w przypadku braku takiego miejsca – kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego wnioskodawcy. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej ww. sposób – kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy dla miasta stołecznego Warszawy;
- wojewoda – jest organem odwoławczym od decyzji administracyjnych wydanych przez kierownika urzędu stanu cywilnego oraz sprawuje nadzór nad działalnością kierowników w zakresie realizacji obowiązków określonych w ustawie;
- Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji – sprawuje nadzór nad sprawami objętymi ustawą.
Niezbędne dokumenty
Dokumentem niezbędnym do zmiany nazwiska jest wniosek.
Wniosek powinien być złożony osobiście we właściwym urzędzie stanu cywilnego lub w przypadku osób zamieszkałych za granicą – w urzędzie konsularnym. Istnieje również możliwość korespondencyjnego przesłania wniosku, z zastrzeżeniem opatrzenia podpisu poświadczeniem notarialnym.
Wniosek musi zawierać:
- dane osoby, której zmiana dotyczy (imię lub imiona, nazwisko, nazwisko rodowe, adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub ostatni pobyt stały, a w przypadku ich braku – adres pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące, numer PESEL);
- imię lub nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana;
- uzasadnienie;
- odpisy zupełne aktów stanu cywilnego wnioskodawcy i jego małoletnie dzieci, o ile zmiana będzie rozciągała się również na nie;
- inne dokumenty potwierdzające zasadność żądań wnioskodawcy;
- dokument stwierdzający tożsamość (do wglądu).
- w przypadku, gdy ww. dokument nie zawiera numeru PESEL należy dodatkowo przedłożyć powiadomienie o nadaniu numeru PESEL albo zaświadczenie o nadaniu tego numeru;
- dowód uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 37 zł.
Zobacz: Jak sprostować błąd w aktach stanu cywilnego
Kiedy wniosek o zmianę podlega uwzględnieniu
Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska podlega uwzględnieniu, jeżeli jest uzasadniony ważnymi względami.
Katalog powodów uzasadniających zmianę imienia lub nazwiska jest otwarty.
Przepisy ustawy wskazują jedynie przykładowe sytuacje uzasadniające zmianę danych:
- gdy aktualne imię lub nazwisko jest ośmieszające albo nielicujące z godnością człowieka;
- na imię i nazwisko używane;
- na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
Wniosek o zmianę nazwiska nie podlega uwzględnieniu, gdy wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że posiada członków rodziny o tym nazwisku.
Zobacz również serwis: Urząd stanu cywilnego
Zmiana nazwiska małoletniego dziecka.
Zmiana danych dziecka może nastąpić w dwóch trybach:
- zmiana nazwiska dziecka może być konsekwencją zmiany nazwiska jego rodziców. Zmiana nazwiska obojga rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci i na dzieci, które zrodzą się z tego małżeństwa. Jeżeli zmiana nazwiska dotyczy tylko jednego z rodziców, rozciągnięcie jej na małoletnie dzieci wymaga zgody drugiego z rodziców.
- zmiana imienia lub nazwiska może dotyczyć wyłącznie dziecka na pisemny wniosek jednego z rodziców / przedstawiciela ustawowego dziecka, pod warunkiem wyrażenia zgody drugiego z rodziców/ przedstawicieli ustawowych oraz dziecka, które ukończyło 13 lat.
Brak zgody jednego z rodziców na zmianę imienia lub nazwiska dziecka dopuszczalny jest wyłącznie w sytuacjach, gdy jeden z rodziców:
- nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych,
- nie żyje,
- nie jest znany,
- jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.