Czym jest darowizna na wypadek śmierci?

Marta Wrzosek
rozwiń więcej
Darowizna na wypadek śmierci miałaby być umową między żyjącymi, wywołującą skutki prawne z chwilą śmierci darczyńcy.
Senatorowie podjęli kolejną inicjatywę uchwalenia ustawy o darowiźnie na wypadek śmierci. Co wniesie ta instytucja do polskiego prawa? Co zyska darczyńca, a co obdarowany?

Czym jest darowizna na wypadek śmierci?

Darowizna na wypadek śmierci miałaby być pewnego rodzaju umową między żyjącymi. Byłaby elementem prawa zobowiązań, a nie prawa spadkowego. Do jej zawarcia niezbędne byłoby zachowanie formy aktu notarialnego

Do wcześniej sporządzonego projektu ustawy, wprowadzono bardzo istotną poprawkę. Darowizna na wypadek śmierci miałaby być podtypem zwykłej darowizny, a nie inną, specjalną umową. Oznaczałoby to, że:

1. obdarowany nie odpowiadałby za długi spadkowe;

2. wobec obdarowanego można byłoby występować o zachowek na tych samych zasadach, co w przypadku zwykłej darowizny.

Zobacz również: Zapis windykacyjny

Warto podkreślić w tym miejscu zasadniczą różnicę między opisywaną instytucją prawną a zwykłą darowizną. Ta pierwsza będzie wywoływała skutki prawne z chwilą śmierci darczyńcy, druga zaś – wywołuje skutki z chwilą złożenia podpisu przez darczyńcę.

Darowizna a zapis windykacyjny

Równolegle do prowadzonych prac nad darowizną na wypadek śmierci, opracowywana jest instytucja zapisu windykacyjnego. Zapis windykacyjny, podobnie jak darowizna na wypadek śmierci miałaby ułatwić przekazanie konkretnych rzeczy, nieruchomości wskazanej osobie. 

Zapis windykacyjny byłby jednak częścią testamentu (a więc funkcjonowałby na gruncie prawa spadkowego). Podobnie jak cały testament, byłby więc odwoływalny. Z darowizną na wypadek śmierci, w tej kwestii, byłoby nieco inaczej. Senatorowie postulują, aby darowizna ta była, co do zasady, nieodwołalna (możliwość odwołania darowizny występowałby tyko w razie rażącej niewdzięczności obdarowanego).

Skarga pauliańska

Skarga ta to swoiste zabezpieczenie dla wierzycieli, którzy mogą domagać się uznania pewnej czynności prawnej za bezskuteczną, jeśli została dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Zobacz serwis: U notariusza

W przypadku zwykłej darowizny, termin wniesienia skargi pauliańskiej mija po 5 latach od dokonania czynności. Inaczej ta kwestia będzie kształtować się w odniesieniu do darowizny na wypadek śmierci. Tutaj bowiem, termin ten będzie dłuższy – do 2 lat od śmierci darczyńcy

Dużym ułatwieniem dla wierzycieli będzie również to, że fakt, iż np. dana nieruchomość jest przedmiotem darowizny i zostanie, po śmierci darczyńcy, własnością obdarowanego – konkretnie wskazanej osoby będzie ujawniona w dziale III księgi wieczystej.

Prawo
Rząd potwierdza: Opiekun osoby niepełnosprawnej bez odsetek od świadczenia pielęgnacyjnego. Zwrot. Świadczenie wspierające [stopień znaczny]
13 cze 2025

Panie redaktorze dlaczego nikt nie pisze i o tym się nie mówi o odsetkach, które trzeba było zapłacić za te miesiące które pobierało się świadczenie pielęgnacyjne i które trzeba było zwrócić do MOPS.

Zasiłek pielęgnacyjny z MOPS, dodatek z ZUS i termin na wniosek [Wyrok NSA]
13 cze 2025

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż 3-miesięczny termin na złożenie wniosku o zasiłek pielęgnacyjny nie ulega zawieszeniu na czas przysługiwania osobie niepełnosprawnej innego, konkurencyjnego świadczenia. W tym przypadku chodziło o dodatek pielęgnacyjny.

500 plus dla małżeństw z 50-letnim stażem? Nowe świadczenie jest już coraz bliżej
13 cze 2025

Czy pary z 50-letnim stażem małżeńskim otrzymają jednorazowe wsparcie finansowe od państwa? Trwają intensywne prace nad petycją dotyczącą tzw. „500 plus dla małżeństw” – nowego świadczenia, które miałoby docenić trwałość długoletnich związków. Sejmowa Komisja Petycji analizuje projekt ustawy przewidujący wypłaty od 5000 do nawet 8000 zł w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat.

Sąd nakazał przeliczenia emerytury. ZUS to zrobił, ale odliczył wcześniej pobrane emerytury
13 cze 2025

Infor.pl udostępnia czytelnikom miejsce na naszym portalu. Dziś list czytelnika, który od dekady toczy (z niezadawalającym efektem) boje o ponowne przeliczenie swojej emerytury. Ponowne przeliczanie emerytur stało się medialnym tematem po słynnych wyroku TK z 4 czerwca 20224 r. (słynnym bo daje podwyżki emerytury i wyrównania nawet do 64 000 zł dla około 200 000 osobom, ale nie można z tego skorzystać bez pojedynku z ZUS w sądzie bo wyrok nie jest opublikowany w Dzienniku Ustaw). Nasz czytelni walczy o przeliczenie emerytury dużo wcześniej niż pojawił się ten wyrok. Oto jego historia.

O ile wzrośnie świadczenie pielęgnacyjne w 2026 roku?
13 cze 2025

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami czekają na ostateczną decyzję rządu w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia. To właśnie od wzrostu minimalnej płacy zależy kwota świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 roku.

375 zł miesięcznie dla wdów i wdowców? Senat rozpatruje petycję ws. nowelizacji ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej
13 cze 2025

W Senacie procedowana jest petycja, która zakłada przyznanie wdowom i wdowcom po działaczach opozycji antykomunistycznej świadczenia w wysokości 375 zł miesięcznie. To zmodyfikowany postulat, który zyskał poparcie Urzędu ds. Kombatantów. Trwają konsultacje z resortami finansów i rodziny.

ZUS: Te emerytki po 65 urodzinach będą miały z urzędu podwyższoną emeryturę. Po przeliczeniu więcej nawet o kilkaset złotych miesięcznie
13 cze 2025

ZUS informuje, że kobiety pobierające okresową emeryturę kapitałową po osiągnięciu męskiego powszechnego wieku emerytalnego (65 lat) będą miały z urzędu przeliczone świadczenie. Na przeliczeniu mogą zyskać nawet kilkaset złotych miesięcznie.

ZUS zakończył wysyłkę listów [Waloryzacja i trzynaste emerytury]
13 cze 2025

13 czerwca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że zakończył coroczną wysyłkę listów do emerytów i rencistów. W kopercie znajdują się dwie decyzje: o marcowej waloryzacji oraz trzynastej emeryturze.

Wiemy o ile wzrosną emerytury i renty w 2026 r. Rząd podał wskaźnik waloryzacji świadczeń – podwyżka jeszcze niższa, niż w tym roku
13 cze 2025

12 czerwca br. Rada Ministrów przyjęła propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r., która będzie teraz przedmiotem negocjacji z Radą Dialog Społecznego. Jeżeli zaproponowana wysokość zwiększenia zostanie przyjęta jako ostateczna – wiemy już jaka będzie minimalna kwota podwyżki świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2026 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...