Habemus Papam i biały dym: czekamy, trwa głosowanie

oprac. Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
konklawe, papież, dym / Habemus Papam i biały dym: czekamy, trwa głosowanie / Shutterstock

Trwa konklawe. Oczy ludzi na całym świecie skierowane są na Watykan. Czekamy na historyczne: „Habemus Papam” i biały dym unoszący się z komina. Czy papieżem zostanie kardynał Pietro Parolin? Spekulacji jest wiele, a specjaliści przewidują, że już 8 maja2025 r. w drugim dniu konklawe poznamy nowego Papieża.

rozwiń >

Trwa konklawe. Oczy ludzi na całym świecie skierowane są na Watykan. Czekamy na historyczne: „Habemus papam” i biały dym unoszący się z komina. Współczesne konklawe trwa zazwyczaj od 1 do 5 dni, ale zdarzały się przypadki, gdy wybór nowego papieża zajmował nawet kilka lat, czy wręcz dzień lub dwa albo kilkadziesiąt godzin.

8 maja 2025 - drugi dzień Konklawe i możliwe 4 głosowania, dwa przed południem, dwa po południu

W pierwszym dniu konklawe, w dniu 7 maja 2025 r. nie udało się wybrać Papieża. Procedura jest taka, że jeżeli w trakcie pierwszego głosowania nikt nie uzyska wymaganej liczby głosów, kolejne głosowania odbywają się następnego dnia według zasady, że dwa głosowania odbywają się przed południem i dwa po południu

„Habemus papam”, czyli „Mamy papieża”

„Habemus papam”, czyli „Mamy papieża” - to tradycyjne łacińskie ogłoszenie wyboru nowego przywódcy Kościoła katolickiego. Słowa te wypowiada kardynał protodiakon z balkonu Bazyliki św. Piotra w Watykanie, obwieszczając światu wynik konklawe. Czy nastąpi to dzisiaj?

Zwyczaj używania tej formuły sięga XV wieku. Najstarszy znany przypadek pochodzi z 1484 roku, kiedy kardynał Francesco Piccolomini ogłosił wybór Innocentego VIII na papieża. Od tamtej pory stało się to nieodłącznym elementem ceremonii papieskiej inauguracji. Po tym ogłoszeniu: „Habemus papam” nowo wybrany papież pojawia się na balkonie i udziela pierwszego błogosławieństwa „Urbi et Orbi”, czyli „Miastu i Światu”.

Biały dym – symbol wyboru papieża

Ważnym znakiem dla wiernych na całym świecie jest biały dym unoszący się z komina Kaplicy Sykstyńskiej. Oznacza on, że kardynałowie-elektorzy osiągnęli porozumienie i wyłonili nowego papieża. Po każdym głosowaniu karty wyborcze są spalane w piecu. Aby dym był biały, dodaje się specjalne substancje chemiczne, takie jak: chloran potasu, laktoza, żywica sosnowa.

Czarny dym - symbol braku wyboru papieża

Czarny dym, oznaczający brak decyzji, powstaje poprzez spalanie kart wyborczych z dodatkiem siarki i azotanów.

Ważne

Kiedy w wyniku głosowania nie dojdzie do wyboru papieża, karty się pali. W pierwszym dniu karty pali się po jedynym, popołudniowym głosowaniu. Jeżeli nie doszło wtedy do wyboru papieża, w kolejnych dniach karty pali się każdych dwóch głosowaniach – czyli po dwóch porannych i dwóch popołudniowych. Jeśli w którymś głosowaniu porannym lub popołudniowym nastąpi wybór, wówczas już po tym głosowaniu pojawia się biały dym. Karty pali się w jednym piecu, który jest podłączony do drugiego, służącego do produkcji dymu. W przypadku, kiedy papieża nie wybrano, w drugim piecu pali się bombę dymną z czarnym dymem, a gdy papież został wybrany - białą. W związku z tym, że są dwie tury palenia kart, obserwatorzy z zewnątrz zbierają się dwukrotnie przed Watykanem, aby stwierdzić, jaki dym pojawi się z komina. Oczywiście dzieje się tak tylko wtedy, jeśli pierwsze głosowania nie przyniosą rozstrzygnięcia.

Przebieg wyboru papieża

Decyzją papieża Jana Pawła II zniesione zostały sposoby wyboru, zwane „przez aklamację lub natchnienie” oraz „przez kompromis” (kompromis przewidywał możliwość scedowanie prawa głosu przez wszystkich kardynałów na rzecz kilku określonych kardynałów, którzy dokonywali wyboru). Zgodnie z decyzją Papieża Wojtyły wybór Biskupa Rzymu jest dokonywany wyłącznie przez głosowanie wszystkich kardynałów elektorów uczestniczących w konklawe. Do dokonania wyboru wymaga się, aby elekt otrzymał co najmniej dwie trzecie głosów elektorów obecnych i głosujących, czyli co najmniej dwie trzecie faktycznie oddanych głosów. W przypadku obecnego konklawe liczba ta wynosi 89 głosów.

Ważne

Karty do głosowania mają być prostokątne, z napisem w górnej połowie: „Eligo in Summum Pontificem” („Wybieram na Papieża”), a poniżej znajduje się miejsce na wpisanie nazwiska kandydata.

Co reguluje Universi Dominici gregis?

Konstytucja Universi Dominici gregis o wakacie Stolicy Apostolskiej i wyborze Papieża, ogłoszona 22 lutego 1996 roku zmieniła i zaktualizowała obowiązujące wcześniej przepisy dotyczące następstwa apostolskiego na Stolicy Piotrowej, regulowane wcześniej przez Konstytucję Pwła VI Romano Pontifici eligendo z 1975 roku. Konstytucja Universi Dominici gregis została znowelizowana przez papieża Benedykta XVI 22 lutego 2013 roku. Jak jej tytuł wskazuje, treść Konstytucji zawiera dwie części i dotyczy dwóch obszarów działalności Kościoła w okresie tzw. sede vacante, czyli wakatu na Stolicy Piotrowej. Jedna część określa zasady funkcjonowania Stolicy Apostolskiej w okresie wakatu, a druga reguluje szczegółowo zasady wyboru nowego papieża.

Kto wybiera papieża?

Zgodnie z przepisami prawa kanonicznego wyłącznie uprawnieni kardynałowie Kościoła rzymskiego mają prawo i dokonują wyboru nowego papieża. Od momentu decyzji Pawła VI z 1970 roku, nie mogą jednak brać udziału w konklawe ci, którzy przed śmiercią papieża lub dniem powstania wakatu w Stolicy Apostolskiej, na skutek jego rezygnacji, ukończyli 80 rok życia. To oznacza, że kardynałowie, którzy już po zaistnieniu sede vacante, ale przed elekcją kolejnej głowy Kościoła ukończą 80 rok życia, mogą brać udział w konklawe.

Tajemnica konklawe

Aby zapewnić tajemnicę konklawe kardynałowie elektorzy od rozpoczęcia elekcji mają zakaz utrzymywania korespondencji pisemnej, telefonicznej lub za pomocą mediów społecznościowych. Osoby obecne w Watykanie z racji pracy związanej z konklawe nie mogą rozmawiać z kardynałami. Za zgodą Kamerlinga i po złożeniu przysięgi milczenia mogą przebywać w Watykanie jedynie Sekretarz Kolegium Kardynalskiego, Mistrz ceremonii liturgicznych, ośmiu ceremoniarzy i dwóch zakonników odpowiedzialnych za zakrystię papieską, duchowny wyznaczony przez dziekana Kolegium do pomocy, spowiednicy mówiący w różnych językach, dwóch lekarzy na wypadek nagłych wypadków, personel techniczny, kuchni i sprzątający oraz dowódca Gwardii Szwajcarskiej i funkcjonariusze służb odpowiadających za bezpieczeństwo.

Jeżeli w trakcie pierwszego głosowania nikt nie uzyska wymaganej liczby głosów, kolejne głosowania odbywają się następnego dnia według zasady, że dwa głosowania odbywają się przed południem i dwa po południu

Jeżeli w ciągu trzech dni głosowań (czyli po siedmiu pierwszych głosowaniach) nie nastąpi wybór papieża, następuje jednodniowa przerwa w procedurze wyboru, poświęcona na modlitwę, medytację, rozmowy.

Następnie rozpoczynają się serie kolejnych siedmiu głosowań. Maksymalnie wszystkich głosowań według tych zasad może być 34. Jeżeli okażą się one nieskuteczne, w kolejnym głosowaniu głos może zostać oddany wyłącznie na jednego z dwóch kandydatów, którzy otrzymali największą liczbę głosów w ostatnim z głosowań. Jeżeli są to elektorzy, nie mają oni prawa oddania głosu. Wymagana jest także w tym przypadku, zgodnie z decyzją Benedykta XVI z 2013 roku, większość przynajmniej dwóch trzecich głosów. Głosowania więc winny odbywać się aż do jej osiągnięcia.

Przysięga i liczenie głosów

Głosowanie jest tajne. Kardynał podchodzi do urny ze złożoną we dwoje kartą widoczną dla wszystkich, składa przysięgę: „Wzywam na świadka Chrystusa Pana, który mnie osądzi, że głosuję na tego, który zgodnie z wolą Bożą powinien zostać wybrany”. Następnie wrzuca kartę do urny i wraca na miejsce.

Po wrzuceniu kart przez wszystkich elektorów następuje liczenie głosów. Pierwszy skrutator potrząsa kilkakrotnie urną mieszając w ten sposób karty, a następnie ostatni skrutator je liczy. W przypadku niezgodności liczby kart z liczbą kardynałów – wszystkie karty się pali.

Po wymieszaniu kart pierwszy skrutator odczytuje nazwisko z karty, przekazuje drugiemu, który również czyta nazwisko wpisane na kartce, a trzeci skrutator wypowiada je na głos, aby wszyscy słyszeli. Nazwiska są zapisywane, karty są przebijane igłą i nawlekane na nić, następnie odkładane na bok.

Ważne

Jeśli nie osiągnięto dwóch trzecich głosów, sprawdzane są zapisy skrutatorów, karty do głosowania muszą być spalone przed opuszczeniem Kaplicy. Kardynał Kamerling sporządza pisemne sprawozdanie, które zatwierdzają trzej kardynałowie asystenci. Dokument jest zamknięty i przekazywany nowemu papieżowi do archiwum.

Wybór nowego papieża i akceptacja

Jeżeli któryś z kandydatów uzyska wymaganą liczbę głosów, wybór nowego papieża został prawomocnie dokonany. Następnie kardynał przewodniczący konklawe pyta wybranego: „Czy przyjmujesz swój kanoniczny wybór na papieża?”, a następnie: „Jak chcesz, żeby Cię nazywano?” Jeżeli jest już biskupem, z chwilą akceptacji wyboru nowy Papież uzyskuje pełnię władzy nad Kościołem powszechnym. Gdyby elekt nie miał święceń biskupich, natychmiast powinny być mu udzielone i dopiero z chwilą przyjęcia święceń uzyskuje władzę papieską.

Nowy Papież - czy będzie kontynuował modlitwy na maj 2025 r.?

Nowy Papież - czy będzie kontynuował modlitwy na maj 2025 r.? Franciszek zachęcał w maju do modlitwy o godziwe warunki pracy dla wszystkich. Szczegóły poniżej.

Źródło: Vatican News

Po wyborze papież udaje się do tzw. pokoju płaczu, gdzie przywdziewa papieskie szaty. Są już one przygotowane. Następnie każdy z elektorów podchodzi do Papieża, by wyrazić mu cześć i posłuszeństwo, po czym kardynał protodiakon ogłasza światu: „Habemus Papam!”, a nowy papież udziela pierwszego błogosławieństwa „Urbi et Orbi”. Nowy papież, po uroczystej ceremonii inauguracji pontyfikatu, obejmuje Papieską Archibazylikę Laterańską – katedrę Biskupa Rzymu.

Prawo
Nowy Papież - czy będzie kontynuował modlitwy na maj 2025 r.? Franciszek zachęcał w maju do modlitwy o godziwe warunki pracy dla wszystkich
08 maja 2025

Nowy Papież - czy będzie kontynuował modlitwy na maj 2025 r.? Papież Franciszek zachęcał w maju 2025 r. do modlitwy o godziwe warunki pracy dla wszystkich. Papież wiedział jak ważnym aspektem życia społecznego jest praca. Zresztą już Jan Paweł II poświęcił w jednej ze swoich encyklik wiele przemyśleń na temat wartości ludzkiej pracy. Laborem exercens (łac. wykonując pracę) – encyklika społeczna papieża Jana Pawła II, ogłoszona została14 września 1981, w 90. rocznicę ogłoszenia encykliki Rerum novarum Leona XIII. Papież porusza tam wątek tego: czy żyjemy po to, żeby pracować, czy pracujemy po to, żeby żyć. To pytanie w dzisiejszych czasach (zabieganych, gdzie pogubiły się wartości życiowe, gdzie liczyć się konsumpcjonizm) - nabiera jeszcze większego sensu. Obecnie, według danych ONZ i Międzynarodowej Organizacji Pracy (OIL), 402,4 miliona ludzi na świecie nie ma pracy; 160 milionów dzieci jest zmuszanych do pracy; 240 milionów pracowników otrzymuje mniej niż 3,65 dolara dziennie; a ponad 60% aktywnej zawodowo populacji pracuje w szarej strefie, co oznacza, że około 2 miliardy ludzi nie ma praw pracowniczych ani zabezpieczenia społecznego.

MOPS nie dał zasiłku bo wcześniej zasiłek stały 1000 zł, zasiłek celowy na zakup posiłku lub żywności (200 zł), specjalne zasiłki celowe: na częściowe pokrycie opłat mieszkaniowych (100 zł), na pokrycie części kosztów energii elektrycznej (150 zł) i na leki i leczenie (150 zł)
08 maja 2025

Osoby niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym obawiają się, że coraz częściej będą widziały adresowaną do nich formułkę w wyrokach sądów:

"(...) okoliczność, że sytuacja zdrowotna skarżącego jest zła, a nawet ulega systematycznemu pogorszeniu, podobnie jak to, że skarżącemu dotychczas przyznawano regularnie świadczenia w postaci zasiłków celowych czy specjalnych zasiłków celowych, nie oznacza obowiązku dalszego uwzględniania wszelkich wniosków skarżącego." Ta formuła oznacza odmowę świadczenia z MOPS pomimo złej sytuacji osoby niepełnosprawnej (tu poruszającej się o kulach).

MOPS: Narasta problem zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego po przyznaniu świadczenia wspierającego
08 maja 2025

Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymują w całej Polsce wezwania do zwrotu od 10 000 zł do 42 000 zł. Chodzi o świadczenie pielęgnacyjne wypłacane w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie poziomu wsparcia (często okres roku i więcej). Nie można łączyć świadczenia wspierającego i pielęgnacyjnego. Rodziny osób niepełnosprawnych twierdzą, że nie wiedziały o konieczności zwrotu np. 13 000 zł. MOPS twierdzą, że pod koniec 2023 r. wysłały każdej osobie mającej stare świadczenie pielęgnacyjne ulotkę z taką informacją.

Hulajnoga na chodniku, ścieżce rowerowej, ulicy. Jak jeździć zgodnie z prawem, a czego robić nie wolno? Jakie grożą mandaty? Radca prawny odpowiada na najczęstsze pytania [Q&A]
08 maja 2025

Dość powszechnie uważa się, że nowelizacja Prawa o ruchu drogowym (Prd), jak weszła w życie 21 maja 2021 r. uregulowała sytuacje prawną hulajnóg elektrycznych. Nic bardziej mylnego o czym pisałem tutaj: https://moto.infor.pl/jednoslad/prawo/2979619,hulajnoga-elektryczna-chodnik.html. Weszły w życie wówczas po prostu szczególne uregulowania dla hulajnóg, „wprowadzając” je tym samym na chodniki i drogi dla rowerów (DDR) – potocznie zwane ścieżkami rowerowymi. Po prawie dokładnie 4 latach przepisy te nadal powodują trudności w stosowaniu przez co dość powszechnie naruszane. Poniżej wyjaśniam, w formie Q&A kwestie budzące najczęściej wątpliwości, każdorazowo z podaniem właściwej podstawy prawnej lub wskazaniem jej braku.

Zarobki w wyborach a zasiłki i świadczenia z MOPS
08 maja 2025

Czy diety członków komisji wyborczych wlicza się do dochodu w pomocy społecznej? Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wpłynęła interpelacja w tej sprawie.

Konklawe. Kiedy możemy się spodziewać białego dymu? [AKTUALIZACJA]
08 maja 2025

Dziś rano kardynałowie zamknięci w Kaplicy Sykstyńskiej przystąpili do drugiego głosowania nad wyborem papieża. Przewidziano cztery tury.

Pracownicy nie będą już musieli wykonywać wszystkich poleceń przełożonego – „pielęgniarka nie będzie wykonywać obowiązków salowej, a dekarz nie będzie montował urządzeń sanitarnych”. Koniec z nadużyciami ze strony pracodawców
08 maja 2025

W dniu 24 kwietnia 2025 r. sejmowa Komisja do Spraw Petycji, w następstwie skierowanej do niej petycji obywatelskiej, wystąpiła do MRPiPS o zajęcie stanowiska w kwestii zmiany przepisów kodeksu pracy w zakresie określania obowiązków pracowników w ramach stosunku pracy. Zakazane miałoby być stosowanie otwartej klauzuli zobowiązującej pracownika do wykonywania wszystkich poleceń przełożonego, niewymienionych w zakresie jego obowiązków (stanowiskowej karcie pracy).

19 czerwca (czwartek) jest Boże Ciało a 20 czerwca (piątek) to święto państwowe. Czy będzie dodatkowy dzień wolny dla wszystkich?
08 maja 2025

Co dopiero skończył się weekend majowy, a tu już zapowiedzi długiego weekendu czerwcowego. Pamiętajmy, że w dniu 19 czerwca (czwartek) jest Boże Ciało a 20 czerwca (piątek) to święto państwowe. Czy zatem będzie to dodatkowy dzień wolny? Tak, bo już są zapowiedzi, że wiele urzędów tego dnia będzie zamkniętych, a ponadto pracodawcy oddadzą dzień wolny za 1 listopada, który wypada w sobotę. Szykuje się zatem kolejny długi weekend. Warto też nadmienić, że są szanse, że w 2026 r. dzień 2 maja będzie ustawowo wolny od pracy -do Prezydenta RP trafiła petycja w sprawie kolejnego dnia wolnego.

Ponowne głosowanie, czyli II tura wyborów [Wybory Prezydenta RP 2025 r.]
08 maja 2025

W przypadku, gdy żaden z kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej nie uzyska więcej niż połowy ważnie oddanych głosów, przeprowadzane jest ponowne głosowanie. Wybory odbędą się 18 maja 2025 r. Kiedy II tura wyborów? Jakie są zasady?

Koniec z pracą w godzinach od 8 do 16. To już pewne. Rząd wprowadza przełomowe zmiany
08 maja 2025

Urząd jest dla ludzi, czy ludzie dla urzędu? Pytanie jest zasadne, bo kiedy przyjdzie załatwić jakieś administracyjne formalności, nieraz trzeba się urywać z pracy, albo nawet brać wolne. Po szesnastej, a nawet piętnastej, można już tylko całować klamkę. Czy to się może zmienić? Szykuje się rewolucja w przepisach. Godziny pracy urzędów mają się stać bardziej elastyczne. Niektóre instytucje będą czynne nawet do osiemnastej.

pokaż więcej
Proszę czekać...