Jakie konsekwencje pociągnie za sobą przekształcenie umowy cywilnoprawnej w stosunek pracy, jeśli decyzja podjęta w tym zakresie przez inspektora pracy będzie niesłuszna? Zmieniła się treść projektu, który ma wprowadzać te zmiany, a w planowanych przepisach jest mowa o odszkodowaniu.
Choć wszyscy przyjęli już za pewnik to, że od 1 stycznia 2026 roku inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy „ruszą” do firm, aby przekształcać umowy cywilnoprawne w stosunki pracy, to tak naprawdę prace nad projektem nadal trwają, a jego tekst nie został jeszcze nawet skierowany do Sejmu. I jak to bywa w trakcie prac, postanowienia projektu się zmieniają. Jedną z istotnych zmian, które pojawiły się w trzeciej wersji projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw (UD283) jest ta dotycząca odszkodowań dla pracodawców. O co chodzi?
Przekształcenie umów cywilnoprawnych w stosunek pracy
Projekt przewiduje dodanie do art. 34 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy ustępów od 5a do 5d. Mają one regulować procedurę odwoławczą od decyzji okręgowego inspektora pracy stwierdzającej istnienie stosunku pracy w sytuacji kiedy zawarto umowę cywilnoprawną. Odwołanie będzie można wnieść do Głównego Inspektora Pracy za pośrednictwem okręgowego inspektora pracy, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od jej doręczenia. Z kolei w przypadku niezadowolenia z rozstrzygnięcia GIP, odwołanie będzie można wnieść do sądu rejonowego w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji GIP. W odwołaniu będzie można wnosić o odszkodowanie w przypadku poniesienia szkody w związku z wydaniem decyzji. Odpowiedzialność odszkodowawcza będzie spoczywała na Skarbie Państwa, na podstawie zasad odpowiedzialności państwa za działanie organów władzy publicznej, wynikających w szczególności z art. 417 §1 i następnych ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
Polecamy: Kalendarz 2026
Będzie odszkodowanie związane z decyzją PIP
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu:
Projektowana regulacja nie tylko wzmacnia system ochrony praw pracowniczych, ale również wprowadza spójny, efektywny i nowoczesny mechanizm rozstrzygania sporów w obszarze prawa pracy dotyczącym istnienia stosunku pracy, zapewniając, że przepisy prawa pracy realizują swoje cele zarówno w wymiarze materialnym, jak i proceduralnym. Ustanawia to trwałą równowagę między ochroną interesu publicznego a bezpieczeństwem prawnym stron postępowania, co stanowi fundament państwa prawa. Zmiany wprowadzają spójny mechanizm proceduralny, który zapewnia równowagę między kontrolą administracyjną a sądową, gwarantując skuteczne rozstrzyganie sporów dotyczących istnienia stosunku pracy.
Co przewiduje art. 417 Kodeksu cywilnego? Wskazano w nim, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.
Polecamy: Wideoszkolenie: Jawność i równość wynagrodzeń – co czeka pracodawców?
art. 417 § ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071)
art. 34 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1712)