Kary dyscyplinarne sędziów sądów powszechnych - nowelizacja Prawa o ustroju sądów powszechnych

Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
rozwiń więcej
Jakie kary dyscyplinarne grożą sędziemu? fot. Fotolia
Kary dyscyplinarne dotyczące sędziów sądów powszechnych zostały ujęte w katalogu zamkniętym w Prawie o ustroju sądów powszechnych (dalej: PrUSP). Należy uznać, że ustawodawca w art. 109 §1 PrUSP wskazał możliwe kary w hierarchii od najłagodniejszej do najsurowszej.

Jako najłagodniejszą karę przyjęto upomnienie, co nie stanowi większych wątpliwości, gdyż jest to kara z kategorii wychowawczej, nie powodująca większych konsekwencji dla sędziego. Na kolejnych miejscach ustanowiono karę nagany, karę obniżenia wynagrodzenia zasadniczego o 5%-50% na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat, usunięcie z zajmowanej funkcji, przeniesienie na inne miejsce służbowe i jako karę najsurowszą złożenie sędziego z urzędu.

Omawiając katalog kar należy zwrócić uwagę, że ustawodawca w ostatniej nowelizacji zmienił warunki obniżenia wynagrodzenia zasadniczego. Obecnie przyjęto, że obniżenie wynagrodzenia zasadniczego wynosi 5%-50% w okresie od sześciu miesięcy do dwóch lat. Niestety nie zostało wprost wskazane co ma decydować o tym, czy wynagrodzenie zasadnicze będzie obniżone o 5%, 25% czy 50%. Dodatkowo pojawia się wątpliwość, czy tak szeroki wachlarz nie doprowadzi do sytuacji, że za podobne przewinienie będą stosowane różne wskaźniki procentowe w oparciu np. o relacje koleżeńskie czy służbowe. Ustawodawca jedynie wskazał ogólne zasady obniżenia wynagrodzenia zasadniczego. Mianowicie, w art. 123 §1 PrUSP przyjęto, że jeżeli orzeczona została kara złożenia sędziego z urzędu, a sąd dyscyplinarny wcześniej nie zawiesił sędziego w czynnościach służbowych, wyrok wywołuje zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych, z jednoczesnym obniżeniem do 50% jego wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia. Z kolei w art. 129 § 3 PrUSP ustanowiono, że sąd dyscyplinarny, zawieszając sędziego w czynnościach służbowych, obniża w granicach od 25% do 50% wysokość jego wynagrodzenia na czas trwania tego zawieszenia; nie dotyczy to osób, w stosunku do których wszczęto postępowanie o ubezwłasnowolnienie. a następnie w § 3a. przyjęto, że jeżeli sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie sędziego w stanie spoczynku do odpowiedzialności karnej za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, z urzędu obniża w granicach od 25% do 50% wysokość jego uposażenia na czas trwania postępowania dyscyplinarnego.

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów

Kolejną karą, której należy poświęcić kilka słów jest przeniesienie na inne miejsce służbowe. Przeniesienie na inne miejsce służbowe zgodnie z nowelizacją ustawy PrUSP polega na przeniesieniu sędziego sądu rejonowego do sądu rejonowego z siedzibą na obszarze innej apelacji, sędziego sądu okręgowego do sądu okręgowego z siedzibą na obszarze innej apelacji zaś sędziego sądu apelacyjnego do innego sądu apelacyjnego. Wskazane warunki są bardzo ogólne, albowiem ustawodawca określa tylko do jakiego sądu należy przenieść ukaranego sędziego, zaś nie wskazuje, czy taki sędzia musi zostać przeniesiony do tego samego wydziału, w którym wypełniał obowiązki czy może zostać przeniesiony np. z wydziału karnego do wydziału cywilnego czy wydziału ksiąg wieczystych, w którym jest zupełnie inna specyfika pracy. Istotną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest fakt, że ustawodawca nakazuje przeniesienie sędziego na ten sam szczebel sądu, w którym orzekał przed przeniesieniem. Nie zostało natomiast wskazane, czy sędziego można przenieść na niższy szczebel orzeczniczy.

Należy zwrócić uwagę, na fakt, że w przypadku wymierzenia kary w postaci nagany, kary obniżenia wynagrodzenia zasadniczego, usunięcia z zajmowanej funkcji czy przeniesienie na inne miejsce służbowe ustawodawca dodaje kolejne ograniczenia, które polega na pozbawieniu możliwości awansowania na wyższe stanowisko sędziowskie przez okres pięciu lat, niemożność udziału w tym okresie w kolegium sądu, orzekania w sądzie dyscyplinarnym oraz objęcia w sądzie funkcji prezesa sądu, wiceprezesa sądu lub kierownika ośrodka zamiejscowego sądu

Ostatnią karą dyscyplinarną jest złożenie sędziego z urzędu i jest to najsurowsza kara dyscyplinarna jaka może zostać udzielona sędziemu i definitywnie zamyka mu drogę do sprawowania urzędu.

Polecamy serwis: Prawo karne

Prawo
Uzdrowiskowa Karta Korzyści: co daje i dla kogo?
10 maja 2025

Wciąż niewiele osób wie, że można uzyskać spore zniżki i profity posiadając specjalną kartę. To właśnie: Uzdrowiskowa Karta Korzyści(UKK) daje różne przywileje i rabaty. Jak można dostać Uzdrowiskową Kartę Korzyści, komu przysługuje i co daje? Podpowiadamy.

Koniec ze spowiadaniem dzieci poniżej 18 roku życia, bo „żadna obca osoba dorosła nie ma prawa przesłuchiwać dziecka sam na sam, bez nadzoru opiekunów i psychologów”? Sprawą zajęła się komisja sejmowa
10 maja 2025

Trwa sezon Pierwszych Komunii Świętych w Kościele katolickim, a wraz z nim – wiele dzieci przystępuje do spowiedzi. W październiku 2024 r., do Sejmu została wniesiona petycja obywatelska, w której jej autorzy wnieśli o podjęcie przez Komisję inicjatywy ustawodawczej, której skutkiem byłoby wprowadzenie zakazu „spowiadania dzieci poniżej 18 roku życia w Kościele katolickim i innych kościołach, jeśli ją stosują”, ponieważ w ich ocenie – „żadna obca osoba dorosła nie ma prawa przesłuchiwać dziecka sam na sam, bez nadzoru opiekunów i psychologów”. Nie chodzi jednak wyłącznie o praktyki kościoła Katolickiego, ale wszystkich związków wyznaniowych, które stosują spowiedź indywidualną. Petycja ta, była przedmiotem obrad Komisji do Spraw Petycji w dniu 3 kwietnia br.

Od sprzedaży nieruchomości trzeba będzie zapłacić wyższy podatek. Wyrok NSA wywraca rynek nieruchomości i staje się nowym narzędziem do kontroli podatkowych w rękach fiskusa
10 maja 2025

Zakup mieszkań, remont przy niskim nakładzie finansowym, a następnie sprzedaż z zyskiem stanowi prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu lokalami mieszkalnymi – orzekł NSA w wyroku o sygn. II FSK 823/22. O zarobkowym charakterze takich działań świadczy również fakt braku osobistego użytkowania nieruchomości. To niekorzystne rozstrzygnięcie dla tzw. flipperów, którzy od teraz będą zobowiązani do odprowadzania wyższych podatków, oraz będą musieli zarejestrować swoją działalność.

Orzeczenie z ZUS. Co daje w 2025 roku i czego dotyczą zmiany planowane na rok 2026?
09 maja 2025

Jakie świadczenia może uzyskać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych osoba z niepełnosprawnościami? Jak wygląda orzecznictwo ZUS i co może się wkrótce zmienić? Prezentujemy najważniejsze informacje.

Marek Woch – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na prezydenta 2025]
09 maja 2025

Marek Woch – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Jaki numer na karcie do głosowania ma Marek Woch? Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Traktat polsko-francuski w Nancy podpisany. Przewiduje wzajemną pomoc w razie zagrożenia
09 maja 2025

Macron i Tusk podpisali traktat polsko-francuski w Nancy. Przewiduje m.in. wzajemną pomoc w razie zagrożenia, w tym pomoc militarną. Czy w razie zagrożenia Polski Francja byłaby w stanie zareagować w ciągu 30 dni?

Czy kandydat na Prezydenta RP może być karany? [Wybory Prezydenta RP 2025 r.]
09 maja 2025

18 maja 2025 roku Polacy ponownie pójdą do urn, by wybrać głowę państwa. W związku ze zbliżającymi się wyborami prezydenckimi pojawia się pytanie, które budzi emocje i wątpliwości: czy osoba karana może ubiegać się o urząd Prezydenta RR?

Bezpłatny webinar. Czas pracy i odpoczynku w podróży służbowej
09 maja 2025

Jako pracodawca musisz wiedzieć, jak prawidłowo zapewnić pracownikom czas odpoczynku w trakcie i po zakończeniu podróży służbowej. Nie warto opierać się przy tym na fałszywych mitach krążących w Internecie. Naruszenia przepisów w tym zakresie może cię bowiem sporo kosztować, bo PIP chętnie nakłada za to grzywny. Weź udział w webinarze i posłuchaj eksperta, który wytłumaczy, jak rozliczać czas pracy pracownika w podróży służbowej w zależności od środka transportu, rozkładu czasu pracy oraz liczby uczestników podróży.

Tylko do 15 maja 2025 r. można składać wnioski o zmianę miejsca głosowania [Wybory Prezydenta RP 2025 r.]
09 maja 2025

Wybory Prezydenta RP odbędą się 18 maja 2025 r. Tylko do 15 maja 2025 r. można składać wnioski o zmianę miejsca głosowania. Gdzie i jak złożyć wniosek?

Ochrona danych osobowych w związkach wyznaniowych w Polsce - aktualne wyzwania
09 maja 2025

Niezależność regulacji dotyczących ochrony danych osobowych w związkach wyznaniowych, współpraca z UODO czy relacje między prawem wewnętrznym kościołów a RODO – to tematy, które zdominowały seminarium eksperckie „Aktualne wyzwania ochrony danych osobowych w związkach wyznaniowych w Polsce”, które 7 maja odbyło się w siedzibie UODO. Zaproszenie do uczestnictwa w wydarzeniu zostało wystosowane do wszystkich związków wyznaniowych w Polsce.

pokaż więcej
Proszę czekać...