ZUS seryjnie przegrywa w sądzie przeliczanie emerytur [wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.]

dr radca prawny Andrzej Hańderek
radca prawny
rozwiń więcej
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
ZUS seryjnie przegrywa w sądzie przeliczanie emerytur [wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.] / Shutterstock

Już 42 razy ZUS przegrał prawomocnie z emerytami. 190 korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20 [Wyszukiwarka wyroków]. Orzecznictwo w sprawach art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest bardzo niejednolite. Wskazana niejednolitość przejawia się na wielu płaszczyznach, przede wszystkim niektóre sądy powszechne orzekają na korzyść emerytów poprzez zmianę decyzji ZUS, inne z kolei orzekają na niekorzyść, oddalając odwołania emerytów. Również w ramach orzeczeń korzystnych, można zaobserwować spore różnice.

Autor artykułu: dr Andrzej Hańderek, radca prawny, opracowanie redakcyjne: Tomasz Król

Przedstawiam zbiór znanych mi korzystnych orzeczeń Sądów Apelacyjnych dotyczących art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, wydanych po wyroku TK z 4 czerwca 2024 roku sygn. akt SK 140/20, m.in.:

  1. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 marca 2025 roku sygn. akt III AUa 347/24
  2. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 kwietnia 2025 roku sygn. akt III AUa 137/25
  3. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 maja 2025 roku sygn. akt III AUa 2208/24
  4. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 4 czerwca 2025 roku sygn. akt III AUa 403/25
  5. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 czerwca 2025 roku sygn. akt III AUa 110/25
  6. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 czerwca 2025 roku sygn. akt III AUa 974/25
  7. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 czerwca 2025 roku sygn. akt III AUa 790/25
  8. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 24 czerwca 2025 roku sygn. akt III AUa 161/25
  9. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 lipca 2025 roku sygn. akt III AUa 32/25
  10. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 sierpnia 2025 roku sygn. akt III AUa 345/25
  11. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 sierpnia 2025 roku sygn. akt III AUa 449/25
  12. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 26 sierpnia 2025 roku sygn. akt III AUa 125/25
  13. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2025 roku sygn. akt III AUa 239/25
  14. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 3 września 2025 roku sygn. akt III AUa 704/25
  15. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 4 września 2025 roku sygn. akt III AUa 741/25
  16. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 września 2025 roku sygn. akt III AUa 724/25
  17. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 września 2025 roku sygn. akt III AUa 438/25
  18. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 września 2025 roku sygn. akt III AUa 1969/25
  19. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 września 2025 roku sygn. akt III AUa 1751/25
  20. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 września 2025 roku sygn. akt III AUa 535/25
  21. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 października 2025 roku sygn. akt III AUa 419/25

Ważne

Wszystkie orzeczenia zostały ujęte w formie tabelarycznej wraz z wyszukiwarką i są dostępne na stronie internetowej Kancelarii Radcy Prawnego Andrzeja Hańderek pod linkiem

Polecamy KSeF - podręcznik

KSeF – jak wdrożyć

Kalendarz 2026 [Kalendarz księgowego]

Orzeczenia zostały przedstawione z punktu widzenia 4 zagadnień, tj.:

1. zakresu sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, o jakie pomniejszono podstawę obliczenia emerytury w wieku powszechnym;

2. wyrównania;

3. odsetek;

4. szacunkowej kwoty, o jaką wzrośnie emerytura po uprawomocnieniu się orzeczenia (szacunkową kwotę podaję tylko w przypadku, gdy w treści uzasadnienia wyroku, sąd przywołuje wartość dokonanych w decyzji emerytalnej potrąceń oraz dalszą długość trwania życia).

Za wyrok w pełni korzystny uznaję wyrok odpowiadający co najmniej rozwiązaniu legislacyjnemu przewidzianemu dla rocznika 53’ (art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej).

Przeliczanie emerytur najkorzystniejsze w Gdańsku

Jak dotąd z takimi rozstrzygnięciami spotkałem się w przypadku orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku. Taki pogląd został wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 5 września 2025 roku sygn. akt III AUa 724/25, z dnia 4 września 2025 roku sygn. akt III AUa 741/25 oraz z dnia 3 września 2025 roku sygn. akt III AUa 704/25.

Mając na uwadze wskazane powyżej 3 zagadnienia, „wzorcowy” korzystny wyrok powinien uwzględniać:

1. pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, tj. możliwość ponownego obliczenia emerytury bez uwzględniania wszystkich pobranych przez emeryta wcześniejszych emerytur;

2. wyrównanie za okres do dnia przyznania emerytury w wieku powszechnym do dnia wydania decyzji o ponownym obliczeniu emerytury z pominięciem art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej;

3. odsetki od dnia wydania przez ZUS pierwszej decyzji emerytalnej o przyznaniu emerytury w wieku powszechnym.

Emerytom, którzy uzyskali mniej korzystny wyrok od ww. „wzorcowego”, pozostaje środek odwoławczy w postaci apelacji lub skargi kasacyjnej.

Ważne

Więcej informacji w temacie wyroku TK z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20, w tym test do sprawdzenia, czy wyrok TK dotyczy sytuacji emeryta, a także propozycję wniosku o ponowne przeliczenie emerytury oraz propozycję odwołania od decyzji odmownej ZUS, można przeczytać na stronie kancelarii pod linkiem

Prawo
Egzekucja ze spadku, czyli co każdy spadkobierca wiedzieć powinien
08 gru 2025

Jaka jest definicja spadku? Z czym wiąże się przyjęcie spadku? Od kiedy możliwa jest egzekucja ze spadku? Co z odpowiedzialnością, jeśli dziedziczymy razem z kilkoma osobami? Sprawdź, o czym powinien wiedzieć każdy spadkobierca.

Dzień wolny od pracy to nie zawsze sobota. Nie zawsze jest to również pełny dzień kalendarzowy
08 gru 2025

Jak prawidłowo obliczać wymiar czasu pracy obowiązujący konkretnego pracownika? Zazwyczaj nie ma z tym problemów, gdy pracownik pracuje w stałych dniach i godzinach. Jednak jak postępować, gdy ta układanka się komplikuje, a dzień wolny to nie zawsze dzień kalendarzowy?

Robicie pranie w ten sposób? Możecie słono za to zapłacić. To nawet 5 tysięcy złotych kary!
08 gru 2025

Puszczenie w ruch automatycznej pralki w nocy, kiedy można skorzystać z niżej taryfy za prąd, może się skończyć finansową katastrofą dla tych, którzy robią to w mieszkaniu w bloku? Okazuje się, że za ten sposób szukania oszczędności grozi… kara sięgająca nawet 5 tysięcy złotych. Jak to możliwe!

Likwidacja abonamentu RTV najwcześniej w 2027 r. - jest już pierwszy konkret. A co zamiast tego? Kto będzie płacił na publiczną telewizję i radio?
07 gru 2025

O likwidacji abonamentu RTV mówiło się wiele od dłuższego czasu. Mamy wreszcie pierwszy prawny konkret w tej sprawie, a jest nim projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw, którego obszerne założenia zostały opublikowane 5 grudnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. W tych założeniach wprost planowane jest uchylenie ustawy o opłatach abonamentowych, a co za tym idzie likwidację obowiązku płacenia tzw. abonamentu RTV. Za opracowanie gotowego projektu jest odpowiedzialna Marta Cienkowska Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt – zgodnie z założeniami MKiDN- ma być przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w II albo III kwartale 2026 r. A zatem – jeżeli wszystko pójdzie po myśli projektodawców – likwidacja abonamentu RTV będzie możliwa najwcześniej od 2027 roku.

Koniec z nadużywaniem przez pracodawców B2B, umów zlecenia i umów o dzieło – 1 stycznia 2026 r. zostaną one przekształcone w umowy o pracę. PIP zyskuje uprawnienia, jakich nie miał dotąd żaden inny urząd
08 gru 2025

W dniu 4 grudnia br. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął projekt reformy Państwowej Inspekcji Pracy. Zakłada on m.in. uprawnienie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych (czyli umów zlecenia i umów o dzieło) oraz B2B w umowy o pracę. Ma to istotnie ograniczyć nadużycia pracodawców względem pracowników, polegające na zawieraniu przez nich umów cywilnoprawnych lub nawiązywaniu stosunku B2B z pracownikami, w warunkach, w których powinna zostać zawarta z nimi umowa o pracę.

Masz słup na działce? Ten wyrok TK otwiera Ci drogę do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez firmę przesyłową. Nie można zasiedzieć służebności gruntowej o treści służebności przesyłu
06 gru 2025

W dniu 2 grudnia 2025 r. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem w sprawie P 10/16 orzekł, że art. 292 w związku z art. 285 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2025 r. poz. 1071, ze zm.), rozumiane w ten sposób, że umożliwiają nabycie przez przedsiębiorcę przesyłowego lub Skarb Państwa, przed wejściem w życie art. 305(1)-305(4) ustawy – Kodeks cywilny, w drodze zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, są niezgodne z art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał uznał, że dotychczasowe orzecznictwo dopuszczające możliwość nabycia służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu naruszyło zasadę numerus clausus praw rzeczowych kreując niespójny systemowo rodzaj służebności, przez co doszło do ograniczenia prawa własności. Właściciele nieruchomości nie byli bowiem w stanie przewidzieć skutków braku swojej aktywności czyli utraty swoich praw względem nieruchomości skoro przed rokiem 2008 r. nie istniała służebność przesyłu. Wyrok ten jest bardzo ważny dla przedsiębiorstw przesyłowych, które nie posiadają tytułu prawnego do posadowionych na nieruchomościach innych osób urządzeń, jak również dla tysięcy właścicieli działek, przez które te urządzenia przebiegają. O ile dla tej drugiej grupy osób to bardzo dobra wiadomość bo otwiera przed nimi nowe możliwości, o tyle dla przedsiębiorstw przesyłowych wyrok Trybunału oznacza duże kłopoty i jeszcze większe koszty.

Bon senioralny 2026 (vademecum): ile, dla kogo, kryteria dochodowe. Rzadko kto dostanie 2150 zł co miesiąc: tylko niektórzy seniorzy 85+ najbardziej potrzebujący pomocy
07 gru 2025

W 2026 roku ma wejść w życie ustawa o bonie senioralnym. Głównym celem tej ustawy ma być wsparcie finansowe osób aktywnych zawodowo w zapewnieniu opieki nad członkami ich rodzin - seniorami w wieku 75 lat lub więcej. Projekt tej ustawy – przygotowany przez Ministra ds. Polityki Senioralnej - jest obecnie na finiszu rządowych prac legislacyjnych (obecnie na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów) i nie został jeszcze wniesiony do Sejmu. Zatem ustawa ta ma bardzo niewielkie szanse wejść w życie 1 stycznia 2026 r. – jak przewiduje obecny projekt.

W 2026 r. opiekun + osoba niepełnosprawna nie będą mieli 7421 zł. Opiekun nie pójdzie też do pracy
05 gru 2025

Pierwsza oczekiwana przez osoby niepełnosprawne zmiana, to łączenie: 1) świadczenia wspierającego (otrzymuje osoba niepełnosprawna - przeszło 4000 zł w wariancie 100 punktów - dokładnie jest to 4134 zł) i 2) pielęgnacyjnego (otrzymuje opiekun - w 2026 r. przeszło 3000 zł - dokładnie 3287 zł). Dałoby to poważną kwotę do 7421 zł miesięcznie według wysokości świadczeń do końca lutego 2026 r. O ile świadczenie wspierające WZON i ZUS przyznaliby w maksymalnym wymiarze (za 100 punktów). Od marca 2026 r. (po podwyżkach świadczenia wspierającego) byłoby jeszcze więcej. No, ale nie będzie możliwości łączenia tych popularnych świadczeń. To już pewne, że tak nie będzie. Dlaczego? To oczywiste - nie ma środków w budżecie. Druga oczekiwana przez osoby niepełnosprawne zmiana to zgoda przepisów na możliwość pójścia do pracy przez opiekuna osoby niepełnosprawnej (mającego stare świadczenie pielęgnacyjne). Dziś opiekun musi wybrać - 1) praca albo 2) opieka nad np. schorowaną matką. W 2026 r. obie zmiany (łączenie świadczeń i łączenie pracy z opieką) są nierealne (na dziś) do wprowadzenia. Dużo się dyskutowało o tym w środowisku osób niepełnosprawnych, były nadzieje, ale rząd nie wprowadzi tych zmian.

NSA: Wywiad i ankieta MOPS nie może wypaczać orzeczeń o niepełnosprawności
06 gru 2025

Twoja mama ma orzeczenie o niepełnosprawności (stopień znaczny). Choroba jest bardzo poważna i mama waży 30 kg. Przychodzi pracownnikk MOPS. Daje mamie albo Tobie do wypełnienia ankietę. Przeprowadza wywiad środowiskowy. I MOPS uznaje, że z mamą nie jest tak źle. Twoja mama jest według MOPS całkiem sprawna. Bo np. da radę przejść sama z pokoju do łazienki. Albo sama (choć z trudem i niezgrabnie) zrobi herbatę. W konsekwencji Tobie nie przysługuje stare świadczenie pielęgnacyjne (w 2026 r. 3287 zł miesięcznie). Zastanawiasz się. Pracownik MOPS nie jest lekarzem. I właśnie podważa zapisy orzeczenia o niepełnosprawności, które trzymasz w dłoni. Ankietą (mama odpowiadała na pytania, co może sama zrobić) oraz wywiadem środowiskowym. Ten opis to dzień codzienny rodzin z osobami niepełnosprawnymi. Jest to problem w całej Polsce. Pracownicy MOPS przyjmują interpretację prawa, że mają prawo uzupełniać treść orzeczenia o niepełnosprawności pod kątem sprawdzenia samodzielności osoby niepełnosprawnej. W efekcie w aktach sprawy są jednocześnie: orzeczenie o niepełnosprawności z wskazaniem ciężkiego stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej oraz ustalenia MOPS, że pomimo orzeczenia osoba ta jest samodzielna (z niewielkimi ograniczeniami). Pracownicy MOPS nie są winni tej sytuacji - od lat są szkoleni do interpretacji prawa, że ich zadaniem jest "ukonkretnić" i "sprawdzić" orzeczenie o niepełnosprawności w warunkach domowych osoby niepełnosprawnej. Tymczasem sędziowie NSA mówią "Tak nie wolno. Nie macie prawa w ten sposób podważać ustaleń lekarzy zawartych w orzeczeniach o niepełnosprawności".

pokaż więcej
Proszę czekać...