Osoby z niepełnosprawnością, które ubiegały się o świadczenie wspierające, mogą – w szczególnych przypadkach – przekazać to prawo swoim bliskim. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina jednak, że nie zawsze jest to możliwe.
- Kiedy możliwa jest wypłata niezrealizowanego świadczenia wspierającego?
- W jakich przypadkach świadczenie wspierające nie przysługuje?
- Co w przypadku odmowy przyznania świadczenia wspierającego?
Świadczenie wspierające to forma finansowej pomocy dla dorosłych osób z niepełnosprawnością. ZUS przypomniał, że możliwe jest jego wypłacenie także po śmierci osoby uprawnionej – ale tylko wtedy, gdy wcześniej spełniła konkretne warunki i zdążyła złożyć wniosek. Nie każda sytuacja daje jednak takie prawo.
Kiedy możliwa jest wypłata niezrealizowanego świadczenia wspierającego?
Jeśli osoba z niepełnosprawnością zmarła, ale za życia:
- złożyła wniosek do ZUS o świadczenie wspierające,
- miała przyznane do niego prawo (czyli otrzymała pozytywną decyzję), a wypłata nie została zrealizowana,
to najbliższa osoba, która z nią wspólnie mieszkała i prowadziła gospodarstwo domowe, może złożyć wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia. Wymagany jest specjalny formularz SWN-INF.
O takie świadczenie może ubiegać się osoba, która wspólnie zamieszkiwała i gospodarowała z osobą zmarłą, nawet jeśli nie jest z nią spokrewniona. Możliwość ta dotyczy jedynie sytuacji w której osoba z niepełnosprawnością w dniu śmierci miała przyznane prawo do świadczenia wspierającego i świadczenie to nie zostało tej osobie wypłacone. Roszczenie o wypłatę świadczenia wspierającego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której to świadczenie przysługiwało – przekazała rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim Krystyna Michałek.
Taka możliwość dotyczy także wyrównań – jeśli świadczenie obejmowało zaległe miesiące, a nie zostało wypłacone, to osoba bliska może ubiegać się o pełną kwotę.
Roszczenie o wypłatę wygasa po 12 miesiącach od śmierci osoby uprawnionej.
W jakich przypadkach świadczenie wspierające nie przysługuje?
ZUS zaznaczył, że jeśli osoba z niepełnosprawnością zmarła przed otrzymaniem decyzji o przyznaniu świadczenia wspierającego, to wypłata niezrealizowanego świadczenia nie jest możliwa. W takiej sytuacji ZUS nie ma już podstaw prawnych, aby ustalić, czy osoba zmarła spełniałaby warunki do otrzymania świadczenia wspierającego, a tymi warunkami są:
- posiadanie decyzji wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, w której liczba punktów została ustalona na poziomie uprawniającym do przyznania świadczenia,
- złożenie wniosku do ZUS-u o świadczenie wspierające po uzyskaniu ostatecznej decyzji WZON,
- miała ukończone 18 lat,
- mieszkała w Polsce,
- była obywatelką lub obywatelem Polski albo Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), a jeśli nie – to przebywała w Polsce i miała dostęp do rynku pracy.
Jeśli choć jeden z tych warunków nie został spełniony przed śmiercią – świadczenie nie przysługuje. Nawet jeśli decyzja WZON była już wydana.
W komunikacie ZUS przekazano, że w momencie śmierci osoba fizyczna traci status podmiotu prawa, co oznacza, że przestaje posiadać zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych. Dlatego też nie można złożyć wniosku o świadczenie wspierające po śmierci osoby uprawnionej, nawet jeśli posiadała decyzję z odpowiednią liczbą punktów.
Co w przypadku odmowy przyznania świadczenia wspierającego?
Jeśli ZUS odmówi przyznania świadczenia, bliscy mogą złożyć odwołanie do sądu. Trzeba to zrobić za pośrednictwem ZUS w terminie miesiąca od otrzymania decyzji.