Czym jest pozew wzajemny

Adam Kret
rozwiń więcej
inforCMS
Jednym ze sposobów obrony w procesie cywilnym jest pozew wzajemny. Jest to szczególny rodzaj powództwa, który ma zastosowanie kiedy pozwany sam posiada wobec powoda jakieś roszczenie.

Czym jest pozew wzajemny?

Pozew wzajemny jest co do zasady normalnym powództwem tj:

  • musi spełniać wszystkie warunki formalne pozwu,
  • musi zostać opłacony zgodnie z ustawą o kosztach sądowych.

Tym co go od zwykłego powództwa odróżnia jest moment, w którym jest składany – oraz to, że jest wnoszony w odpowiedzi na inny pozew. Pozew wzajemny musi być wytoczony przeciwko powodowi pierwotnego pozwu.

Pozew wzajemny zawsze wnosi się do sądu, w którym była rozpoznawana pierwsza sprawa (niezależnie od wartości przedmiotu sporu).

Kiedy można wnieść pozew wzajemny ?

Pozew wzajemny wnosi się w odpowiedzi na pozew podstawowy. Stąd dosyć krótki termin na wniesienie powództwa wzajemnego.

Pozew można złożyć najwcześniej po otrzymaniu powództwa (pierwotnego):

  • w odpowiedzi na pozew,
  • w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym,
  • w sprzeciwie od wyroku zaocznego,
  • w zarzutach od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.

Pozew wzajemny można również złożyć w formie oddzielnego pisma procesowego (pozwu) najpóźniej do zakończenia pierwszej rozprawy.

W jakich sytuacjach można wnieść pozew wzajemny ?

Kodeks postępowania cywilnego dopuszcza dwie sytuacje, w których może dojść do złożenia powództwa wzajemnego.

Gdy roszczenie pozwanego pozostaje w związku z roszczeniem powoda (przedstawionym w powództwie). Na przykład gdy:

  • Roszczenie spadkobiercy o wydanie przedmiotu spadku – a powództwo posiadacza przedmiotu spadku o wypłacenie zachowku;
  • Roszczenie o wydanie rzeczy przeciwko posiadaczowi- a powództwo o zwrot nakładów poczynionych przez posiadacza.

Gdy roszczenia nadają się do potrącenia:

  • Strony żądają zapłaty określonych należności pieniężnych,
  • Stron żądają spełnienia świadczenia w rzeczach zamiennych tej samej jakości oznaczonych co do gatunku.

Pozew wzajemny w przypadku potrącenia – dotyczy w zasadzie sytuacji, w której wartość potrącanego roszczenia jest wyższa niż żądania pierwotnego powództwa. W innej sytuacji nie opłaca się to, ponieważ podstawowy zarzut potrącenia nie wymaga wpisu sądowego.

Pozew wzajemny musi dotyczyć wyłącznie powoda. Nie można w ramach pozwu wzajemnego pozwać również innych osób.

Kiedy nie można wnieść pozwu wzajemnego ?

Powództwa wzajemnego nie można wnieść :

  • po upływie terminu,
  • w sprawach o :
    • ochronę posiadania,
    • rozwód,
    • rozpoznawanych w postępowaniu gospodarczym,
    • rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym (formularze) – o ile sprawa z powództwa wzajemnego nie może być rozpoznana w tym postępowaniu.

Skutkiem wniesienia powództwa, które nie może być uznane za wzajemne, jest potraktowanie go jako odrębnego powództwa, rozpoznawanego niezależnie od sprawy głównej (choć sąd może je połączyć do wspólnego rozpoznania).

Po co wnosić pozew wzajemny ?

Powództwo wzajemne pozwala:

  • uzyskać wzajemną kompensatę roszczeń,
  • jeśli wartość pozwu wzajemnego jest wyższa niż pierwotnego – również uzyskać zasądzenie „nadwyżki”,
  • uniknąć zawieszenia postępowania , do czasu rozpatrzenia sprawy pierwotnej (jeśli znajdują się ze sobą w taki związku, który by to uzasadniał.
Prawo
Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

Przekazanie pracownikowi informacji o warunkach pracy i płacy to za mało. Jakie jeszcze obowiązki obciążają pracodawcę?
22 gru 2025

Choć co do zasady strony stosunku pracy są równe, to jednak z uwagi na jego charakter i fakt, że pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, na gruncie prawa pracy zapewniono szereg narzędzi, które umacniają pracownika i zapewniają realizację przysługujących mu praw. Dotyczy to w szczególności informowania o warunkach pracy.

Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

Tego wniosku nie składaj pracodawcy z wyprzedzeniem. Rozpatrzy go odmownie i będzie miał rację
19 gru 2025

Pewnych spraw nie należy odkładać na ostatnią chwilę. Innych z kolei nie można załatwiać zbyt wcześnie. Dotyczy to również relacji między pracodawcą a pracownikiem. Każdorazowo trzeba rozważyć, który moment będzie najlepszy na dopełnienie konkretnego obowiązku.

pokaż więcej
Proszę czekać...