Perspektywę skorzystania z tego typu usług, uzyskuje się poprzez zapłatę jednorazowej składki umożliwiającej „nabycie udziału” (albo „wejście do systemu”) w zakresie korzystania z nieruchomości. Ponadto wymaga się corocznej „opłaty członkowskiej” związanej z kosztami utrzymania nieruchomości.
Umowa timesharingu ma zwykle charakter pakietowy. Często jest sprzężona z jeszcze innymi umowami np. kredytu – na sfinansowanie udziału, dodatkowymi usługami turystycznymi w okresie korzystania z nieruchomości, itp. Dodatkowym problemem bywa również zawieranie tejże umowy na odległość.
Timesharing może stanowić atrakcyjną usługę, ponieważ umożliwia tanią i efektywną eksploatacją obiektu objętego udziałami, zapewnia korzystającemu pewność uzyskania zakwaterowania, a także możliwość wymiany między udziałowcami, mającymi prawo timesharingu w różnych atrakcyjnych miejscowościach. Z drugiej jednak strony taki stosunek zobowiązaniowy wiąże się z wieloma „pułapkami” dla konsumenta. Nabywcy – konsumentowi często narzuca się różnego rodzaju uciążliwe klauzule, a zwłaszcza:
- zakazy odstąpienia od umowy,
- obowiązki zapłaty w takim wypadku wygórowanego odstępnego lub kary umownej,
- niejasno przedstawia się koszty partycypacji w utrzymaniu nieruchomości oraz sprawy obligatoryjnych usług dodatkowych, opłat i dopłat, przewiduje się właściwość odległych sądów, co utrudnia konsumentowi realizację jego praw.
Prospekt informacyjny
W przypadku umów typu time-share na przedsiębiorcy spoczywa szeroko pojęty obowiązek informacyjny. Zobowiązania informacyjne są tutaj niezwykle ważne, gdyż problemy, które się rodzą na tle omawianych usług wynikają przede wszystkim z niewiedzy konsumentów co do istoty oferowanych produktów i poddania się często mylącej i wprowadzającej w błąd reklamie firm timesharingowych. Przepisy przewidują dwustopniowy obowiązek informacyjny. Można stwierdzić, że prospekt taki ma fundamentalne znaczenie dla konsumenta, zarówno z prawnego, jak i socjologicznego punktu widzenia.
Obok swojej funkcji informacyjnej, spełnia on też funkcję umowną, a to z uwagi na fakt, że ze względu na rodzaj informacji w nim zwartych, stanowi on integralną część umowy
Jeżeli w państwie zamieszkania nabywcy lub w państwie, którego jest on obywatelem obowiązuje więcej niż jeden język urzędowy, wówczas to osoba zainteresowana wybiera język, w którym prospekt ma być sporządzony. Jeżeli natomiast nabywca mieszka w Polsce, prospekt powinien być sporządzony, co najmniej w języku polskim. Zapewnienie dostępności prospektu jest obowiązkiem przedsiębiorcy. Jest to o tyle ważne, że z chwilą podpisania umowy prospekt staje się jej częścią, dlatego też konsument powinien mieć możliwość wcześniejszego dokładnego zapoznania się z tym dokumentem.
Ponadto, w razie sprzeczności treści umowy z prospektem, strony są związane prospektem, chyba że w umowie zostały dokonane zmiany w następstwie okoliczności, na które przedsiębiorca nie miał wpływu, a nabywca został o nich poinformowany na piśmie przed zawarciem umowy, albo też gdy zostały uzgodnione indywidualnie. Jednakże, w razie gdy prospekt nie został doręczony nabywcy przed zawarciem umowy albo nie został sporządzony we „właściwym języku” wówczas strony są związane wyłącznie umową.
Co powinno znajdować się w prospekcie
Prospekt musi, przede wszystkim zawierać
- dokładne dane na temat przedsiębiorcy (imię, nazwisko, adres; a gdy jest on osobą prawną, nazwę/firmę, siedzibę i adres, jak też oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności i nazwiska osób uprawnionych do jej reprezentowania; jeżeli przedsiębiorca jest wpisany do właściwego rejestru, także numer, pod którym został wpisany);
- dokładne dane dotyczące właściciela budynku lub pomieszczenia, będącego przedmiotem umowy (jeżeli nie jest on tożsamy z przedsiębiorcą), a zatem jego imię, nazwisko, adres; a w przypadku gdy właściciel jest osobą prawną - jego nazwę/firmę, siedzibę i adres; oraz podstawę prawną dysponowania przez przedsiębiorcę budynkiem lub pomieszczeniem mieszkalnym;
- treść prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku, wraz ze wskazaniem, czy nabywca może je zmienić lub przenieść uprawnienie do jego wykonywania; oraz zasady zbywania tego prawa i związane z tym koszty;
- przesłanki wykonywania prawa do czasowego korzystania z nieruchomości wymagane przepisami państwa, w którym jest ona położona;
- dokładne określenie budynku lub pomieszczenia mieszkalnego albo wskazanie sposobu ich oznaczenia (dokładny ich opis i położenie, a w razie określenia sposobu ich oznaczenia – listę budynków lub pomieszczeń mieszkalnych);
- dane dotyczące usług związanych z korzystaniem z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego (np. wywóz śmieci, utrzymanie etc.) oraz warunków korzystania z tych usług, dane dotyczące urządzeń przeznaczonych do wspólnego używania (np. basenu, sauny);
- dane dotyczące zasad zarządzania budynkiem lub pomieszczeniem mieszkalnym oraz ponoszenia kosztów jego utrzymania;
- dane dotyczące wysokości ryczałtowego wynagrodzenia za nabycie prawa oraz podstawy obliczenia innych należności, informacje o prawie do odstąpienia od umowy wraz z pouczeniem o sposobie i skutkach wykonania tego prawa;
- informacje o kosztach, które w przypadku ich poniesienia przez przedsiębiorcę w związku z zawarciem i odstąpieniem od umowy będą podlegać zwrotowi przez nabywcę, w razie skorzystania przez niego z prawa odstąpienia od umowy
- informacje o sposobie uzyskiwania dodatkowych danych, dotyczących proponowanej umowy.
Ponadto, jeżeli prawo nabywcy odnosi się do budynku lub pomieszczenia mieszkalnego, które są jeszcze projektowane lub w budowie, wówczas katalog informacji jest rozszerzony o dane dotyczące stanu zaawansowania robót oraz stanu infrastruktury, terminu zakończenia budowy, pozwolenia na budowę, urządzeń pozwalających na właściwe korzystanie z nieruchomości oraz prawnego zabezpieczenia zakończenia prac budowlanych, a także zwrotu należności nabywcy, gdy prace budowlane nie zostaną zakończone, ze wskazaniem warunków wykonania zabezpieczenia.
Zmiany
Przedsiębiorca może przed zawarciem umowy zmienić informacje zawarte w prospekcie, jeżeli zmiany te są następstwem okoliczności, na które nie miał wpływu. Jednakże zmiany te muszą zostać przedstawione nabywcy na piśmie, jeszcze przed zawarciem umowy.
Zobacz także: Nabycie nieruchomości bez zgody współmałżonka
Zawarcie umowy
Umowa o czasowe korzystanie z obiektu turystycznego jest podstawą relacji pomiędzy nabywcą, a przedsiębiorcą. Umowa powinna zawierać, poza danymi i informacjami przewidzianymi dla prospektu (stanowiącego integralną część umowy):
- dane nabywcy;
- czas w każdym roku, kiedy będzie on korzystał z budynku, oznaczenie tego budynku;
- czas, na jaki zostaje zwarta (minimum 3 lata).
W umowie przedsiębiorca stwierdza też, że wykonywanie nabytego prawa nie jest związane z kosztami, ciężarami ani zobowiązaniami innymi niż określone w umowie, jak też określa miejsce i datę podpisania umowy przez każdą ze stron.
Umowa musi być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Jednakże, gdy dla ustanowienia lub przeniesienia prawa, z którego wynika uprawnienie do korzystania z budynku zastrzeżona jest inna forma szczególna, np. forma aktu notarialnego, wówczas to ona będzie miała zastosowanie. Wyboru notariusza ma prawo dokonać konsument, co znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów wspólnotowych. W stosunku do umowy obowiązują te same wymogi, co do wyboru języka, które dotyczą sporządzania prospektu. Jeżeli jednak umowa nie jest sporządzona w języku urzędowym państwa, w którym położony jest budynek lub pomieszczenie mieszkalne, przedsiębiorca zobowiązany jest przedłożyć nabywcy tłumaczenie umowy na język urzędowy tego państwa, dokonane lub potwierdzone przez tłumacza przysięgłego.
Ponadto, zawarcie umowy wymaga doręczenia nabywcy dokumentu umowy bezpośrednio po jej zawarciu. Z faktem tym wiąże się bowiem bardzo ważne prawo przysługujące nabywcy, a mianowicie prawo odstąpienia od umowy.
Odstąpienie od umowy o świadczenie usługi time–share
Nabywca może odstąpić od umowy bez podania przyczyny, w terminie 10 dni od doręczenia mu dokumentu umowy, przez złożenie przedsiębiorcy pisemnego oświadczenia woli o odstąpieniu.
W razie skorzystania z tego prawa, umowa uważana jest za niezawartą, a nabywca nie ponosi odpowiedzialności wobec przedsiębiorcy. Umowa może natomiast zobowiązywać nabywcę do zwrotu przedsiębiorcy kosztów niezbędnych do zawarcia umowy.
Należy podkreślić, iż przed upływem terminu odstąpienia od umowy przedsiębiorca nie może przyjmować od nabywcy żadnych świadczeń określonych w umowie.
Praw określonych ustawą nie można ograniczyć ani wyłączyć w drodze umowy.
Zobacz serwis: Prawa konsumenta
Źródło: UOKiK