Ustawa o rencie wdowiej to był projekt obywatelski, ale wszedł w życie z poprawkami rządowymi. Jedna z naszych Czytelniczek skomentowała te zmiany pisząc, że sprawdza się stara reguła: "jeszcze nie dali co obiecali, a już zabrali". Skąd takie stwierdzenie? No cóż, renta wdowia została przez rząd ostro okrojona.
- Renta wdowia będzie dostępna od 2025 roku, ale w wersji okrojonej przez rząd, czyli nie 50%, ale 25% drugiego świadczenia
- Limit dla renty wdowiej to trzykrotność najniższej emerytury, a miała być trzykrotność przeciętnej emerytury
Renat wdowia wejdzie w życie od 2025 roku w wersji z poprawkami rządowymi, które pojawiły się kilka dni przed głosowaniami w Sejmie i Senacie. Zmiany rządowe przewidują, że drugie świadczenie będzie wypłacane najpierw w wysokości 15 proc., a następnie w wysokości 25 proc. Pierwotnie projekt obywatelski zakładał, że owdowiała osoba mogłaby zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50 proc. renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub – jeśli taki wariant byłby korzystniejszy – pobierać rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50 procent swojego świadczenia. To jednak nie wszystko, bo rząd zmniejszył również próg maksymalny świadczenia.
Renta wdowia będzie dostępna od 2025 roku, ale w wersji okrojonej przez rząd, czyli nie 50%, ale 25% drugiego świadczenia
Rząd uznał, że obywatelski projekt ustawy o rencie wdowiej jest bardzo ważny społecznie i wpisuje się w zobowiązanie rządu do zapewnienia godnych warunków dla seniorów po śmierci współmałżonka. Wymaga jednak dostosowania do możliwości finansowych budżetu państwa. W związku z tym wersja przyjęta ostatecznie przez parlament, to wersja mocno okrojona.
Jedna z wprowadzonych rządowych poprawek dotyczy wysokości i kroczącego modelu dochodzenia do ostatecznej, docelowej wysokości drugiego, podlegającego wypłacie świadczenia w zbiegu. W związku z tym, drugie świadczenie w ramach renty wdowiej wypłacane będzie w maksymalnej wysokości 25%, w okresie:
- od 1 lipca 2025 roku do 31 grudnia 2026 roku w wysokości 15%,
- od 1 stycznia 2027 roku w wysokości 25%.
Przypomnijmy, że wcześniej, w projekcie obywatelskim zaproponowano, aby owdowiała osoba mogła zachować swoje świadczenie i powiększyć je o maksymalnie 50% renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub pobierać rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50% swojego świadczenia. Przy czym model ten także miał być wprowadzany stopniowo, tj. najpierw miałoby to być 15% tego drugiego świadczenia, następnie 20%, a docelowo 50%.
Limit dla renty wdowiej to trzykrotność najniższej emerytury, a miała być trzykrotność przeciętnej emerytury
Renta wdowia ma być wypłacana bez konsekwencji zmniejszania sumy świadczeń do limitu wynoszącego trzykrotność najniższej emerytury. W tej chwili, czyli w 2024 roku ta trzykrotność najniższej emerytury to suma w wysokości 5342 zł. Natomiast w 2025 r. będzie to, według wyliczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, kwota około 5700 zł. Na tyle maksymalnie mogą więc liczyć wdowy i wdowcy z przyznanym już prawem do renty wdowiej.
Przypomnijmy, że miało być inaczej, tzn. limit dla renty wdowiej miał być oparty o wysokość przeciętnej emerytury. Maksymalna wysokość renty wdowiej miała nie przekraczać trzykrotności przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS, co dla obecnego roku oznaczałoby około 9815,52 zł.
Osoby, które spełniają warunki do wypłaty nowego świadczenia będą mogły składać wnioski o ustalenie zbiegu świadczeń od dnia 1 stycznia 2025 r. Przy czym, uzyskanie prawa do renty wdowiej i jej wypłata nastąpi nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. Dodatkowo, w 2028 roku Rada Ministrów dokona weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu, aby ocenić możliwość i zasadność jego podwyższenia.
Ustawa z 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw - Dziennik Ustaw z 16 sierpnia 2024 roku, poz. 1243