Spór cywilny nawet na etapie sprawy cywilnej może być zakończony w drodze ugody sądowej. Postępowanie pojednawcze toczyć się może jedynie w takich sprawach cywilnych, których charakter zezwala na zawarcie ugody, a więc nie tylko w sprawach majątkowych, ale także i w tych sprawach niemajątkowych (np. dotyczących ochrony dóbr osobistych), w których możliwe jest zawarcie ugody.
Szczególną formą zakończenia sporu ugodą jest zawezwanie do próby ugodowej - a więc takiego posiedzenia sądu, które zmierza jedynie do pogodzenia stron, a nie do merytorycznego rozpoznania sprawy. O zawezwanie do próby ugodowej bez względu na właściwość rzeczową można zwrócić się do sądu rejonowego ogólnej właściwości przeciwnika. W wezwaniu należy oznaczyć zwięźle sprawę. Postępowanie pojednawcze prowadzi sąd w składzie jednoosobowym. Z posiedzenia spisuje się protokół.
Posiedzenie pojednawcze jest dobrowolne, ale nie oznacza to, że można je ignorować. Jeżeli wzywający nie stawił się na posiedzeniu, sąd na żądanie przeciwnika włoży na niego obowiązek zwrotu kosztów wywołanych próbą ugodową. Jeżeli natomiast przeciwnik bez usprawiedliwienia nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie wzywającego, który wniósł w tej sprawie pozew, uwzględni koszty wywołane próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
Ugoda zawierana w postępowaniu pojednawczym podlega takiej samej ocenie sądu jak ugoda zawierana w toku postępowania sądowego. Sąd może więc odmówić uznania ugody jeśli jest ona sprzeczna z zasadami współżycia społecznego lub ma zamiar obejścia prawa. W przypadku jeśli sąd stwierdzi, że ugoda jest niedopuszczalna wydaje postanowienie o uznaniu ugody za niedopuszczalną. Na takie postanowienie sądu przysługuje zażalenie.
Zakończenie postępowania pojednawczego następuje bądź przez zawarcie ugody, którą sąd wciąga do protokołu (a strony podpisują) lub przez stwierdzenie w protokole, że do ugody nie doszło.
Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej podlega opłacie stałej w kwocie 40 zł.
Źródło: www.forum.prawnikow.pl