Kryptowaluty w ostatnich latach zyskały status istotnego aktywa na rynkach finansowych, budząc coraz większe zainteresowanie zarówno inwestorów, jak i regulatorów. Unia Europejska, dostrzegając potencjał i wyzwania związane z tym sektorem, wprowadziła kompleksowe regulacje. Kluczowym aktem prawnym jest rozporządzenie MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation), które weszło w życie 29 czerwca 2023 roku i jest wdrażane etapami. MiCA tworzy ramy prawne dla rynku kryptoaktywów w UE, stawiając na przejrzystość, ochronę konsumentów i stabilność finansową. Równolegle, w podobnym czasie przyjęto inne istotne rozporządzenie – Transfer of Funds Regulation (TFR), które od grudnia 2024 roku zmienia zasady gry dla użytkowników i dostawców usług kryptowalutowych. Czym jest TFR i jak wpłynie na branżę?
- TFR – KYC to dopiero początek
- Okres przejściowy – kiedy Travel Rule staje się obowiązkowy?
- Transakcje powyżej 1000 euro – dodatkowe wymogi
- Co Travel Rule oznacza w praktyce?
- Ostatni dzwonek na działanie
TFR – KYC to dopiero początek
Transfer of Funds Regulation (TFR) to regulacja, która w praktyce eliminuje anonimowość w transakcjach kryptowalutowych. Na pierwszy rzut oka może przypominać standardowe procedury KYC (Know Your Customer), czyli weryfikacji tożsamości klienta. Jednak TFR idzie znacznie dalej. Zgodnie z nowymi przepisami każda transakcja kryptoaktywów musi być powiązana z konkretnymi osobami – zarówno nadawcą, jak i odbiorcą. Bez wyjątków.
Kluczowym elementem TFR jest zasada Travel Rule, która wymaga, by dane nadawcy i odbiorcy „podróżowały” razem z transakcją, podobnie jak w tradycyjnym systemie bankowym. Jeśli Twoja platforma obsługuje transfery kryptowalut, musisz zapewnić mechanizm przekazywania tych danych – najlepiej zintegrowany z systemem. To oznacza, że każda transakcja, niezależnie od tego, czy dotyczy nowego użytkownika, czy stałego klienta, wymaga pełnej identyfikacji.
Okres przejściowy – kiedy Travel Rule staje się obowiązkowy?
TFR obowiązuje we wszystkich krajach UE od grudnia 2024 roku, ale Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) wyznaczył okres przejściowy do 31 lipca 2025 roku. Do tego czasu firmy kryptowalutowe mogą stosować tymczasowe rozwiązania techniczne, jednak już teraz muszą zbierać dane dotyczące transferów zgodnie z art. 14 TFR. Wymagane informacje obejmują imię i nazwisko nadawcy oraz beneficjenta. Po 31 lipca 2025 roku konieczne będzie pełne wdrożenie infrastruktury technicznej, takiej jak API, umożliwiającej automatyczne przekazywanie danych.
Transakcje powyżej 1000 euro – dodatkowe wymogi
W przypadku transferów przekraczających 1000 euro na tzw. niehostowane adresy (np. prywatne portfele), TFR nakłada obowiązek weryfikacji, czy dany adres rzeczywiście należy do klienta. Dostępne metody weryfikacji obejmują:
• Oświadczenie klienta lub checkbox (choć Generalny Inspektor Informacji Finansowej wskazuje, że to może być niewystarczające),
• Test Satoshi’ego – przesłanie minimalnej kwoty z danego adresu,
• Cyfrowy podpis wiadomości przy użyciu klucza przypisanego do adresu,
• Przesłanie ustalonej kwoty z weryfikowanego adresu,
• Whitelistowanie – dodanie adresu do listy zaufanych, z okresowym odnawianiem (np. raz w roku).
Wybór metody zależy od poziomu ryzyka, ale EBA podkreśla, że sama deklaracja klienta może nie wystarczyć. Firmy muszą przygotować się na bardziej rygorystyczne podejście do weryfikacji.
Co Travel Rule oznacza w praktyce?
Dla dostawców usług kryptowalutowych TFR wprowadza szereg konkretnych obowiązków:
• Pełna identyfikacja klientów (KYC) dla każdej transakcji,
• Integracja danych osobowych z systemem transferów zgodnie z zasadą Travel Rule,
• Wdrożenie infrastruktury technicznej (np. API) najpóźniej do 31 lipca 2025 roku,
• Analiza ryzyka przy transakcjach na niehostowane adresy,
• Mechanizmy potwierdzania własności adresów, szczególnie w przypadku dużych transferów.
Przepisy TFR są stosowane bezpośrednio i nie pozostawiają miejsca na dowolność interpretacyjną. Ich celem jest zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa na rynku kryptowalut.
Ostatni dzwonek na działanie
TFR, podobnie jak MiCA, to kamień milowy w regulacji rynku kryptowalut w UE. Choć okres przejściowy daje firmom czas na dostosowanie się, zegar tyka nieubłaganie. Wdrożenie nowych procedur, przebudowa systemów API czy audyt istniejących procesów wymagają czasu i zasobów. Jeśli Twoja firma nie ma jeszcze planu działania lub dopiero orientujesz się w wymaganiach TFR, to ostatni moment, by podjąć kroki. Opóźnienia mogą narazić Cię na poważne konsekwencje regulacyjne.
Dostosowanie się do Travel Rule to nie tylko wymóg prawny, ale też szansa na budowanie zaufania wśród użytkowników i stabilności na dynamicznie rozwijającym się rynku kryptowalut. Nie czekaj – działaj już teraz.
Przemysław Babiec