Obecnie małe firmy o obrocie do 200 tys. zł mogą skorzystać z tak zwanego podmiotowego zwolnienia z podatku od towarów i usług tylko wtedy gdy mają siedzibę w Polsce i w zakresie obrotu krajowego. Takie administracyjne ograniczenie nie sprzyja rozwojowi firm i poprawie ich konkurencyjności. Zmieni się też od 1 stycznia 2025 r. na korzyść.
- Podmiotowe zwolnienie z VAT: obrót tylko w kraju
- Zwolnienie z VAT dla małych firm na lepszych warunkach
- Zmiana miejsca świadczenia usług: ważne dla domów aukcyjnych
Rada Ministrów na swoim posiedzeniu 10 września 2024 r. rozpatrzy i po zaakceptowaniu skieruje do Sejmu projekt ustawy nowelizującej ustawę o podatku od towarów i usług. Nie jest to nowelizacja wielka, ale kluczowa dla małych firm działających w Polsce, ale także na przykład polskich z siedzibą poza granicami choćby w Czechach.
Podmiotowe zwolnienie z VAT: obrót tylko w kraju
Ustawa o VAT obecnie daje możliwość stosowania zwolnienia podmiotowego w VAT podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł.
W przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą limit ten jest liczony proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w trakcie roku.
Jednocześnie ustawa nie daje możliwości stosowania tego zwolnienia podatnikom nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski, bez względu na wielkość sprzedaży, którą rocznie osiągają.
Oznacza to, że podatnicy bez siedziby działalności gospodarczej w Polsce rozliczają VAT od pierwszej sprzedaży dokonanej na terytorium Polski.
Zwolnienie z VAT dla małych firm na lepszych warunkach
Projektowane zmiany mają na celu ułatwić małym przedsiębiorstwom prowadzenie działalności gospodarczej, zdejmując z nich określone obowiązki administracyjne na gruncie podatku VAT.
Aktualnie obowiązująca procedura szczególna dla małych przedsiębiorstw jest niedopasowana do obecnych warunków gospodarczych.
Obowiązujące zasady nie sprzyjają już wzrostowi i rozwojowi handlu transgranicznego, co może zakłócać konkurencję, zarówno na rynku krajowym, jak i unijnym.
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą w państwach członkowskich Unii Europejskiej (UE), w których nie ma siedziby działalności gospodarczej, musi zarejestrować się do celów VAT i wypełniać obowiązki związane z VAT (m.in. składanie deklaracji, rozliczanie VAT itp.) w każdym państwie członkowskim, w którym VAT jest należny.
Małe przedsiębiorstwa ponoszą proporcjonalnie wyższe koszty przestrzegania przepisów niż duże przedsiębiorstwa ze względu na bardziej ograniczone zasoby.
Obciążenia administracyjne i koszty związane z przestrzeganiem obowiązków w VAT w innych państwach UE powodują nadmierne utrudnienia dla takich podatników. Stąd wynika potrzeba wprowadzenia zmian i uproszczenie obowiązków administracyjnych w zakresie VAT dla małych przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną.
Zmiana miejsca świadczenia usług: ważne dla domów aukcyjnych
Projekt przewiduje również wprowadzenie zmian w ustawie o VAT, mających na celu implementację Dyrektywy Rady (UE) 2022/542 z dnia 5 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2006/112/WE i (UE) 2020/285 w zakresie stawek podatku od wartości dodanej w zakresie, w jakim wprowadza regulacje dotyczące miejsca świadczenia usług oraz procedury szczególnej dotyczącej dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.
Dyrektywa 2022/542 we wskazanym zakresie powinna zostać zaimplementowana do krajowego porządku prawnego do 31 grudnia 2024 r. Nowe przepisy powinny zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.
Dyrektywa 2022/542 przewiduje zmiany w zakresie reguł ustalania miejsca świadczenia niektórych usług. Zasadniczym celem tych zmian jest bardziej precyzyjne odzwierciedlenie zasady opodatkowania usług podatkiem VAT w miejscu rzeczywistej konsumpcji usług.
Należy podkreślić, że pandemia COVID-19 spowodowała, że sposób świadczenia niektórych usług uległ zasadniczej zmianie. W sytuacjach, w których niektóre usługi są świadczone w sposób wirtualny np. z wykorzystaniem sieci Internet, miejsce konsumpcji takiej usługi może różnić się od miejsca konsumpcji, które byłoby uzasadnione i właściwe w przypadku tradycyjnego sposobu jej świadczenia. W związku z tym w dyrektywie 2022/542 przewidziano dla niektórych usług, które świadczone są w sposób wirtualny lub transmitowane, nowe zasady określania miejsca ich świadczenia.
Dyrektywa 2022/542 wprowadza także zmiany w zakresie procedury szczególnej dotyczącej dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków. W procedurze szczególnej do dostawy dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków zastosowanie ma mieć stawka podstawowa niezależnie od stawki VAT, jaka obowiązuje na dostawy tych towarów opodatkowanych na ogólnych zasadach.
Ponadto zmianie uległy reguły umożliwiające stosowanie procedury szczególnej do dostawy dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, w przypadku gdy podatnik-pośrednik osobiście zaimportował te towary, oraz do dostawy dzieł sztuki dostarczonych podatnikowi-pośrednikowi przez ich twórców lub ich następców prawnych, lub przez podatnika innego niż podatnik-pośrednik.
Zastosowanie procedury szczególnej będzie możliwe, jeżeli nie zastosowano obniżonej stawki VAT do dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków dostarczanych podatnikowi-pośrednikowi lub zaimportowanych przez podatnika-pośrednika.
Warto dodać, że projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadza zmiany które wynikają z konieczności implementacji do polskiego porządku prawnego przepisów unijnych do 31 grudnia 2024 r.
Poza przywołaną już dyrektywą 2020/285 jest to dyrektywa Rady (UE) 2020/285 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw, do 31 grudnia 2024 r.