Od marca 2025 renty z tytułu niezdolności do pracy zostały podniesione. Ile dokładnie wynosi renta inwalidzka w tym roku? Sprawdź, jakie obowiązują stawki, kto może się ubiegać o świadczenie i na jakich zasadach. Wyjaśniamy także, czy można dorabiać i czym różni się renta socjalna od inwalidzkiej.
- Co to jest renta inwalidzka i komu przysługuje?
- Rodzaje rent z tytułu niezdolności do pracy – czym się różnią i kto może je otrzymać?
- Renta inwalidzka w 2025 roku – aktualne stawki
- Od czego zależy wysokość renty?
- Czy można dorabiać do renty?
- Renta socjalna a renta inwalidzka – różnice
- Jak się starać o rentę z tytułu niezdolności do pracy?
- Najczęściej zadawane pytania
Co to jest renta inwalidzka i komu przysługuje?
Renta inwalidzka to potoczna nazwa renty z tytułu niezdolności do pracy. Przysługuje osobom, które z powodu stanu zdrowia całkowicie lub częściowo utraciły zdolność do wykonywania pracy zarobkowej.
Aby otrzymać rentę z ZUS, trzeba spełnić trzy podstawowe warunki:
- posiadać orzeczenie o niezdolności do pracy,
- mieć wymagany staż ubezpieczeniowy,
- nie mieć prawa do emerytury.
Stopień niezdolności do pracy orzeka lekarz orzecznik ZUS. Może to być niezdolność częściowa lub całkowita. Renta może być przyznana na czas określony lub bezterminowo.
Rodzaje rent z tytułu niezdolności do pracy – czym się różnią i kto może je otrzymać?
W zależności od stopnia niezdolności oraz momentu powstania niepełnosprawności, przysługuje Ci jedno z trzech głównych świadczeń:
- Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy: Przysługuje osobie, która utraciła całkowicie zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Taka osoba nie jest w stanie pracować w żadnym zawodzie, nawet po przekwalifikowaniu. Renta ta może być przyznana na czas określony lub bezterminowo, w zależności od rokowania zdrowotnego.
- Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy: Przysługuje osobie, która utraciła zdolność do wykonywania pracy zgodnej ze swoimi kwalifikacjami, ale nadal może podjąć inne zajęcia, np. w zmienionym charakterze lub po przeszkoleniu. Osoby częściowo niezdolne do pracy są często aktywne zawodowo, ale wymagają wsparcia.
- Renta socjalna: To świadczenie przeznaczone dla osób, które są całkowicie niezdolne do pracy z powodu niepełnosprawności powstałej przed ukończeniem 18. roku życia, w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej (do 25. roku życia), albo w czasie studiów doktoranckich. Nie wymaga posiadania stażu ubezpieczeniowego.
Renta inwalidzka w 2025 roku – aktualne stawki
Od 1 marca 2025 renty zostały zwaloryzowane o 5,5%. Poniżej aktualne minimalne stawki brutto:
Rodzaj renty | Kwota brutto w 2025 r. |
|---|---|
Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy | 1 878,91 zł |
Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy | 1 409,18 zł |
Renta socjalna | 1 878,91 zł |
Kwoty netto są niższe, gdyż świadczenia podlegają opodatkowaniu i składce zdrowotnej. Osoby otrzymujące najniższe świadczenia mogą jednak skorzystać z kwoty wolnej od podatku.
Od czego zależy wysokość renty?
ZUS oblicza wysokość renty na podstawie indywidualnych danych ubezpieczonego. Uwzględniane są:
- 24% kwoty bazowej (w 2025 roku wynosi 6 246,13 zł),
- 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok składkowy,
- 0,7% za każdy rok nieskładkowy,
- 0,7% za każdy brakujący rok do 25-letniego stażu (tzw. staż hipotetyczny).
Czy można dorabiać do renty?
Tak, ale obowiązują limity dochodów. Ich przekroczenie może spowodować zmniejszenie lub zawieszenie wypłaty renty.
Dochód miesięczny brutto | Skutek dla świadczenia |
|---|---|
do 5 934,00 zł (70% przeciętnego wynagrodzenia) | renta wypłacana w całości |
5 934,01 zł – 11 020,00 zł (130%) | renta zostaje zmniejszona |
powyżej 11 020,00 zł | renta może być zawieszona |
Limity obowiązują osoby, które nie ukończyły wieku emerytalnego i pobierają rentę z tytułu niezdolności do pracy.
Renta socjalna a renta inwalidzka – różnice
Choć oba świadczenia wypłacane są przez ZUS i dotyczą osób niezdolnych do pracy, renta socjalna i renta inwalidzka opierają się na zupełnie innych przesłankach. Kluczowe różnice dotyczą przede wszystkim momentu powstania niepełnosprawności, wymagań dotyczących stażu ubezpieczeniowego oraz zakresu możliwych stopni niezdolności do pracy. Poniżej przedstawiamy porównanie obu świadczeń.
Kryterium | Renta inwalidzka | Renta socjalna |
|---|---|---|
Wiek wystąpienia niepełnosprawności | Dowolny | Przed 18. rokiem życia lub w trakcie nauki |
Wymagany staż ubezpieczeniowy | Tak | Nie |
Stopień niezdolności | Częściowy lub całkowity | Tylko całkowity |
Kwota brutto w 2025 roku | 1 409,18 – 1 878,91 zł | 1 878,91 zł |
Jak się starać o rentę z tytułu niezdolności do pracy?
Procedura uzyskania renty inwalidzkiej nie jest skomplikowana, ale wymaga skompletowania odpowiednich dokumentów i spełnienia określonych warunków. Złożenie wniosku możliwe jest zarówno stacjonarnie w oddziale ZUS, jak i przez internet, za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE). Poniżej przedstawiamy najważniejsze kroki, które trzeba wykonać:
- Uzyskaj zaświadczenie o stanie zdrowia – wystawione przez lekarza prowadzącego (np. internistę, specjalistę).
- Wypełnij wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (formularz ZNP) – dostępny w placówkach ZUS lub online na PUE ZUS.
- Dołącz dokumentację medyczną oraz zaświadczenia o przebiegu zatrudnienia i okresach składkowych i nieskładkowych – najlepiej z ostatnich 10 lat.
- Czekaj na wezwanie na badanie lekarskie – ZUS może skierować Cię do lekarza orzecznika, który oceni stopień niezdolności do pracy.
- Decyzja zostanie wydana w ciągu 30 dni od momentu zgromadzenia wszystkich wymaganych dokumentów i zakończenia procedury orzeczniczej.
Najczęściej zadawane pytania
Czy renta inwalidzka podlega opodatkowaniu?
Tak, ale osoby o najniższych dochodach korzystają z kwoty wolnej od podatku i często nie płacą PIT.
Czy można dorabiać do renty na umowie zlecenie lub B2B?
Tak, ale trzeba uważać na limity przychodu. Ich przekroczenie może skutkować zawieszeniem wypłaty świadczenia.
Czy można jednocześnie pobierać rentę i świadczenie wspierające?
Tak, o ile spełnia się kryteria punktowe na podstawie decyzji wojewódzkiego zespołu ds. orzekania.
Czy renta jest przyznawana na stałe?
Nie zawsze. ZUS może wydać decyzję czasową i po upływie okresu wezwać do ponownej oceny stanu zdrowia.