REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Orzeczenie o niepełnosprawności przy autyzmie – co się należy i jak je zdobyć [2025]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Sadziński
Dziennikarz i redaktor od 2017 roku. Pisze o prawie, polityce i finansach – jasno, konkretnie i z myślą o czytelniku.
Orzeczenie o niepełnosprawności przy autyzmie – co się należy i jak je zdobyć [2025]
Masz autyzm lub dziecko z diagnozą? Sprawdź, co daje orzeczenie w 2025 i jak je uzyskać
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Autyzm nie zawsze oznacza orzeczenie o niepełnosprawności. Sprawdź, kiedy ono przysługuje, jakie daje świadczenia i ulgi, co oznacza symbol 12-C i jak krok po kroku złożyć wniosek. Przewodnik 2025 dla rodziców i dorosłych ze spektrum autyzmu.

rozwiń >

Kiedy autyzm uprawnia do orzeczenia o niepełnosprawności?

Orzeczenie o niepełnosprawności nie jest przyznawane automatycznie na podstawie samej diagnozy. Najważniejszy jest wpływ zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) na codzienne funkcjonowanie, w tym na samodzielność, komunikację, funkcjonowanie w grupie, edukację lub pracę zawodową.

REKLAMA

Dzieci z autyzmem

Dla dzieci z autyzmem orzeczenie o niepełnosprawności jest wydawane na podstawie symbolu 12-C (całościowe zaburzenia rozwojowe). Można je uzyskać już w przypadku kilkulatków, pod warunkiem że diagnoza zostanie potwierdzona przez lekarza specjalistę, np. psychiatrę dziecięcego lub neurologa.

Dorośli ze spektrum autyzmu

REKLAMA

Aby osoba dorosła mogła ubiegać się o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z powodu autyzmu, musi posiadać aktualną diagnozę spektrum autyzmu (ASD) – np. autyzmu atypowego, zespołu Aspergera lub innej formy zaburzeń rozwojowych. Diagnozę może postawić lekarz psychiatra lub psycholog kliniczny, najczęściej w poradni zdrowia psychicznego.

Po uzyskaniu diagnozy, osoba może złożyć wniosek do Powiatowego lub Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności, który oceni, czy spełnione są warunki do przyznania orzeczenia – i jeśli tak, określi stopień: lekki, umiarkowany lub znaczny.

Komisja ocenia, w jakim stopniu autyzm wpływa na codzienne życie, zwłaszcza na:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • samodzielne funkcjonowanie (np. planowanie dnia, załatwianie spraw urzędowych),
  • nawiązywanie i utrzymywanie relacji społecznych,
  • adaptację społeczną (np. reagowanie na zmiany, stresujące sytuacje),
  • możliwość podjęcia, utrzymania lub kontynuowania pracy zarobkowej.

Skąd wiedzieć, że warto złożyć wniosek?

Jeśli dorosła osoba ze spektrum autyzmu ma realne trudności w codziennym funkcjonowaniu — np. nie radzi sobie w pracy, izoluje się społecznie, nie potrafi samodzielnie funkcjonować bez wsparcia bliskich lub specjalistów — warto rozważyć złożenie wniosku o orzeczenie. Pomocna może być rozmowa z psychiatrą lub psychologiem, którzy doradzą, czy sytuacja kwalifikuje się do ubiegania się o status osoby niepełnosprawnej.

Jaki symbol niepełnosprawności ma autyzm?

W orzeczeniu o niepełnosprawności osoby z autyzmem znajduje się symbol 12-C – Całościowe zaburzenia rozwojowe, który obejmuje:

  • Autyzm dziecięcy – pojawia się zwykle przed 3. rokiem życia. Objawy to trudności w komunikacji, brak kontaktu wzrokowego, ograniczone zainteresowania i powtarzalne zachowania.
  • Zespół Aspergera – łagodniejsza forma autyzmu. Osoba ma typowy rozwój mowy, ale problemy z relacjami społecznymi, sztywne schematy myślenia i trudności z empatią.
  • Inne zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) – obejmują szereg różnych nasileń objawów autystycznych, które nie spełniają kryteriów klasycznego autyzmu lub zespołu Aspergera.

Uwaga: W orzeczeniu mogą pojawić się też inne symbole, jeśli współistnieją inne problemy zdrowotne (np. 02-P – choroby psychiczne).

Co daje orzeczenie o niepełnosprawności z powodu autyzmu?

Orzeczenie o niepełnosprawności z powodu autyzmu otwiera drogę do wielu form wsparcia – zarówno finansowego, jak i edukacyjnego czy społecznego. Zakres uprawnień zależy od wieku osoby, a także zapisów zawartych w orzeczeniu. Co konkretnie można zyskać? Oto najważniejsze możliwości:

U dzieci (do 16. roku życia)

  • świadczenie pielęgnacyjne lub zasiłek pielęgnacyjny,
  • ulgi podatkowe (np. w PIT za leczenie i terapię),
  • indywidualne nauczanie, wczesne wspomaganie rozwoju,
  • pierwszeństwo w przedszkolach integracyjnych i szkołach specjalnych,
  • karta parkingowa (jeśli dziecko ma trudności w poruszaniu),
  • świadczenia z MOPS/PCPR (np. turnusy, sprzęt, zajęcia terapeutyczne).

U dorosłych:

  • świadczenia z ZUS lub KRUS (renta socjalna, renta z tytułu niezdolności do pracy),
  • usługi opiekuńcze i zasiłki,
  • ulgi komunikacyjne, karta parkingowa,
  • możliwość udziału w programach aktywizacyjnych (WTZ, ŚDS).

Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności z powodu autyzmu?

Aby uzyskać orzeczenie, należy złożyć wniosek do właściwego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności – dla dzieci do Powiatowego Zespołu (PZON), a dla dorosłych do Miejskiego lub Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności.

Wymagane dokumenty:

  • zaświadczenie lekarskie (na urzędowym formularzu),
  • diagnoza psychiatryczna lub psychologiczna,
  • dodatkowa dokumentacja medyczna, edukacyjna lub terapeutyczna (np. opinie z poradni, przedszkola, szkoły),
  • opis trudności w codziennym funkcjonowaniu, nauce lub pracy (dotyczy głównie dorosłych).

W niektórych przypadkach komisja może zaprosić osobę z autyzmem (lub dziecko z opiekunem) na spotkanie. Decyzja zapada na podstawie dokumentacji oraz ewentualnego badania bezpośredniego.

Orzekanie odbywa się na podstawie:

  • Ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2024 poz. 44),
  • Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. (Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1110 ze zm.).

Dokumenty te zawierają katalog symboli i kryteriów oceny funkcjonowania.

Odwołanie od decyzji komisji – co możesz zrobić?

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją komisji (np. brak orzeczenia, zbyt niski stopień), masz 14 dni na złożenie odwołania do wojewódzkiego zespołu (WZON).
Warto dołączyć nowe opinie, diagnozy lub zaświadczenia, które potwierdzają skalę trudności.

Czy każda osoba z autyzmem otrzyma orzeczenie?

Nie. Sama diagnoza nie wystarczy – musi istnieć wpływ na życie codzienne, edukację, relacje i samodzielność.
Lekki przebieg (np. funkcjonujący zespół Aspergera bez trudności) może nie kwalifikować do orzeczenia.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy samo rozpoznanie autyzmu wystarczy do uzyskania orzeczenia?

Nie zawsze. Liczy się rzeczywisty wpływ na życie – trudności w nauce, pracy, relacjach.

Jak długo ważne jest orzeczenie?

Dla dzieci – do wieku granicznego (np. 7, 12, 16 lat).
Dla dorosłych – na czas określony lub bezterminowo.

Czy symbol 12-C zawsze oznacza autyzm?

Tak. To symbol dla całościowych zaburzeń rozwojowych, obejmujący także zespół Aspergera.

Czy orzeczenie wyklucza pracę?

Nie. Osoba z orzeczeniem może pracować, ale może potrzebować wsparcia lub dostosowań.

Czy przysługują ulgi podatkowe?

Tak. Można korzystać z ulgi rehabilitacyjnej (np. leczenie, dojazdy, sprzęt).

Jak złożyć odwołanie?

Do WZON, przez zespół, który wydał decyzję. Czas: 14 dni od doręczenia orzeczenia.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koszt budowy domu 2025 - ile kosztuje budowa domu w 2025 roku? Jaki jest koszt budowy domu 150 m² pod klucz?

Budowa domu w 2025 roku znów staje się bardziej przewidywalna, choć tanio już było. Jak podają eksperci Extradom.pl, po latach dynamicznych wzrostów cen rynek budowlany stabilizuje się. Ile kosztuje budowa domu w 2025 roku? Jakie są prognozy na 2026 rok? Jakie są koszty budowy domu pod klucz? Odpowiadamy na najważniejsze pytania inwestorów.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Nowy obowiązek dla dzieci na rowerach i hulajnogach – kaski już wkrótce wymagane!

Podczas posiedzenia Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zapadła ważna decyzja dotycząca bezpieczeństwa najmłodszych użytkowników dróg. Uchwała zakłada obowiązek noszenia kasków ochronnych przez dzieci i młodzież do 16. roku życia podczas jazdy rowerem, hulajnogą elektryczną oraz urządzeniami transportu osobistego.

Koszty budowy domu jednorodzinnego 2025-2026. Jak zmieniają się ceny działek, materiałów budowlanych? Na czym można zaoszczędzić?

Czy w 2020 roku można było przewidzieć, że budowa domu w Polsce zdrożeje o blisko połowę w ciągu zaledwie pięciu kolejnych lat? Eksperci Extradom.pl przedstawili prognozy na najbliższą przyszłość, oparte o analizę kosztów budowy domu od 2021 do 2025 roku.

REKLAMA

Nawet 2 688 zł dofinansowania na turnus rehabilitacyjny PFRON 2025. Terminy, lista ośrodków, zasady przyznania

Czy osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności mają zniżkę na turnus? Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do dofinansowania? Gdzie złożyć wniosek i jakie dokumenty trzeba przygotować? W tym poradniku znajdziesz wszystkie aktualne informacje o zasadach udziału w turnusach rehabilitacyjnych w 2025 roku. Wyjaśniamy, kto może liczyć na pokrycie kosztów pobytu, nawet do 40% przeciętnego wynagrodzenia, kiedy możliwy jest wyjazd z opiekunem i jak krok po kroku załatwić formalności w PCPR.

Ile zarabiają lekarze w publicznej służbie zdrowia? Od kilku tysięcy złotych na umowie o pracę do 100 tys. zł i więcej za jedną fakturę wystawioną szpitalowi

Lekarz w publicznym systemie ochrony zdrowia może liczyć na zarobki od kilku tysięcy złotych na umowie o pracę do 100 tys. zł i więcej za jedną fakturę wystawioną szpitalowi. Najmniej zarabiają lekarze na początku drogi zawodowej. Kontrowersje budzą niektóre kontrakty lekarzy specjalistów.

Sprzedajesz na Vinted lub OLX? Sprawdź, kiedy musisz zapłacić podatek dochodowy

Coraz więcej osób sprzedaje ubrania i inne używane rzeczy przez internet – to szybki sposób na dodatkowy dochód i porządki w szafie. Niestety, niewiele z nich zdaje sobie sprawę, że niektóre transakcje wiążą się z obowiązkiem podatkowym. W artykule obalamy najczęstsze mity na temat opodatkowania sprzedaży online i tłumaczymy, kiedy fiskus może upomnieć się o swoje.

Nowe zawody w klasyfikacji od 2026 roku. MRPiPS opublikowało projekt rozporządzenia [Projekt z 9 lipca 2025 r.]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowego rozporządzenia dotyczącego klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Dokument trafił 14 lipca 2025 r. do konsultacji publicznych i opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

REKLAMA

PFRON dofinansowanie 2025. Program Aktywny samorząd – sprawdź, co daje orzeczenie o niepełnosprawności

Masz orzeczenie o niepełnosprawności? Sprawdź, z jakich form wsparcia możesz skorzystać w 2025 roku dzięki programowi "Aktywny samorząd". PFRON – co to za instytucja i co może dofinansować? Wyjaśniamy, kto może skorzystać z pomocy, co się należy z PFRON, jak złożyć wniosek i do kiedy trwa nabór. W 2025 roku zwiększono budżet programu i uproszczono procedury – wszystkie wnioski można złożyć online w systemie SOW, bez wychodzenia z domu. W artykule tłumaczymy, co oznacza skrót PFRON, jakie są warunki i limity, a także czy PFRON zwraca za leki, okulary, lub sprzęt medyczny.

Europa stawia na migrantów. Polska się starzeje i wyludnia – co dalej?

Rekordowa liczba ludności w Unii Europejskiej – 450,4 mln osób – to efekt rosnącej imigracji, która rekompensuje spadek urodzeń i przewagę zgonów. Europa starzeje się, a migranci łagodzą demograficzny kryzys. Polska, z ujemnym bilansem ludności, stoi dziś na rozdrożu.

REKLAMA