Miła niespodzianka dla roczników 1949-1969. Te osoby mogą otrzymać specjalną emeryturę z ZUS

oprac. Anna Kot
Absolwentka filologii polskiej oraz dziennikarstwa. Autorka licznych publikacji o tematyce gospodarczej i emerytalnej. Świat świadczeń społecznych nie jest jej obcy. Z Grupą INFOR związana od 2023 roku.
rozwiń więcej
ZUS, emerytura, gotówka, pieniądze / Miła niespodzianka od ZUS dla roczników 1949-1969. Te osoby mogą otrzymać specjalną emeryturę. Jednak sam wiek to nie wszystko / Shutterstock

Urodziłeś się między 1949 a 1969 rokiem? ZUS ma dla Ciebie bardzo miłą niespodziankę! Okazuje się, że te osoby mogą skorzystać ze specjalnego rodzaju emerytury. Jednak samo kryterium wieku nie wystarczy, aby ją otrzymać. Są jeszcze inne warunki, które trzeba spełnić. Jakie dokładnie? Oto szczegóły.

rozwiń >

Miła niespodzianka od ZUS dla roczników 1949-1969. Te osoby mogą otrzymać specjalną emeryturę. Jednak sam wiek to nie wszystko

Osoby urodzone między 1 stycznia 1949 roku a 1 stycznia 1969 roku, które pracowały w wyjątkowych warunkach lub wykonywały specjalne zawody, mogą ubiegać się o specjalną emeryturę. Aby otrzymać to świadczenie, muszą spełnić następujące kryteria:

  • Osiągnąć wiek emerytalny.
  • Posiadać określony okres składkowy i nieskładkowy pracy, czyli co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, co należy udokumentować stosownymi dokumentami.
  • Mieć wymagany staż pracy w szczególnych warunkach lub wykonywać specjalne zawody, różny w zależności od charakteru pracy, potwierdzony stosownymi dokumentami.
  • Nie uczestniczyć w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) lub złożyć wniosek poprzez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) o przekazanie zgromadzonych środków z OFE na konto budżetu państwa.

Wcześniejsza, specjalna emerytura a praca w szczególnych warunkach

Praca w szczególnych warunkach jest definiowana jako praca, która:

  • Posiada znaczną szkodliwość dla zdrowia lub znaczny stopień uciążliwości.
  • Wymaga wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na własne bezpieczeństwo lub bezpieczeństwo otoczenia.

Przykłady takiej pracy obejmują pracę pod ziemią, działalność ratowników w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym, a także prace związane z przetwarzaniem azbestu, produkcją ołowiu i kadmu. Natomiast praca w szczególnym charakterze obejmuje:

  • Pracę pracowników organów administracji celnej oraz organów kontroli państwowej.
  • Pracę dziennikarzy, artystów, nauczycieli oraz żołnierzy zawodowych.

Wcześniejsza, specjalna emerytura a praca o szczególnym charakterze

Praca o szczególnym charakterze dotyczy zawodów wymagających wyjątkowych umiejętności i odpowiedzialności, takich jak służba celna, działalność twórcza artystów i dziennikarzy, praca nauczycielska oraz służba wojskowa. Te zawody charakteryzują się podwyższonym poziomem stresu, wymagają ciągłej gotowości i często wiążą się z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo innych.

Wcześniejsza, specjalna emerytura - jakie dokumenty będą potrzebne?

Aby starać się o emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, musimy odwiedzić stronę ZUS, pobrać formularz wniosku o emeryturę (EMP) oraz formularz informacyjny dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (ERP-6). Te dokumenty są również dostępne w każdym oddziale ZUS. Należy dołączyć do wniosku dokumenty potwierdzające:

  • Okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
  • Okresy, za które opłacaliśmy składki oraz te, w których nie opłacaliśmy składek (jak wykazano w formularzu ERP-6). Dokumenty te mogą obejmować świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu, dokumenty potwierdzające okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych czy też dokumenty potwierdzające pobyt na urlopie wychowawczym.
  • Informacje o wysokości wynagrodzenia otrzymywanego w poszczególnych okresach zatrudnienia lub ubezpieczenia.

Wniosek należy złożyć najpóźniej na dzień przed osiągnięciem 60. (dla kobiet) lub 65. (dla mężczyzn) roku życia.

Nie jest istotne, czy pracowaliśmy dla pracodawcy publicznego, czy prywatnego, ZUS uwzględni jedynie te okresy, w których byliśmy zatrudnieni na pełen etat, zgodnie z obowiązującymi na danym stanowisku warunkami pracy, w ramach stosunku pracy lub służby. Według ZUS, podczas ustalania stażu pracy w warunkach specjalnych lub o specjalnym charakterze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wliczy czasu, w którym pracowaliśmy w warunkach istotnie szkodliwych dla zdrowia, ale w mniejszym niż pełnym wymiarze czasu pracy. ZUS także nie uwzględni pracy na podstawie umowy zlecenia ani prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Wniosek o wcześniejszą, specjalną emeryturę dla roczników 1949-1969

Aby złożyć wniosek o emeryturę za pracę w trudnych warunkach lub o szczególnym charakterze, należy odwiedzić stronę internetową Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i pobrać niezbędne formularze: wniosek o emeryturę (EMP) oraz informację o okresach składkowych i nieskładkowych (ERP-6). Alternatywnie, dokumenty te można uzyskać osobiście w każdej placówce ZUS. Do kompletnego wniosku należy dołączyć dokumentację potwierdzającą przebieg zatrudnienia, ze szczególnym uwzględnieniem okresów pracy w trudnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Należy również przedłożyć dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość uzyskiwanych zarobków, zgodnie z wymogami formularza ERP-6.

Aby złożyć wniosek, należy spełnić wymóg wiekowy. Termin składania wniosku upływa w dniu poprzedzającym ukończenie 60. roku życia przez kobiety lub 65. roku życia przez mężczyzn. ZUS uwzględnia wyłącznie okresy zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, niezależnie od formy zatrudnienia (umowa o pracę, służba) oraz rodzaju pracodawcy (sektor prywatny, publiczny). Okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie) lub prowadzenia działalności gospodarczej nie są brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczenia.

Kiedy złożyć wniosek o wcześniejszą, specjalną emeryturę?

Wniosek o wcześniejszą emeryturę dla osób urodzonych między 1949 a 1969 rokiem można złożyć najwcześniej 30 dni przed spełnieniem tych warunków. Jeśli złożymy go wcześniej, zostanie odrzucony. Jeśli natomiast złożymy go później, emerytura zostanie naliczona od miesiąca, w którym złożyłeś wniosek. Dobra wiadomość jest taka, że jeżeli nie zgadzamy się z decyzją ZUS, możemy się od niej odwołać. Takie odwołanie składamy w ZUS, który wydał decyzję, i to ZUS przekazuje je do sądu. Mamy na to miesiąc od momentu, gdy dostaniemy decyzję. Odwołanie jest za darmo.

Wiek a wcześniejsza, specjalna emerytura a wiek

Jak długo trzeba być zatrudnionym, żeby otrzymać wcześniejszą, specjalną emeryturę?

  • Pracownik kolei: 15 lat stażu pracy, przy czym dla kobiet wiek ten wynosi 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat.
  • Przynajmniej 15 lat doświadczenia zawodowego wymagane jest w dziennikarstwie - 55 lat (dla kobiet) i 60 lat (dla mężczyzn). Dodatkowo, osiągnięcie tego wieku musi nastąpić podczas wykonywania pracy dziennikarskiej lub w dniu złożenia wniosku o emeryturę, oraz konieczne jest podpisanie układu zbiorowego pracy dziennikarzy.
  • Przynajmniej 15 lat pracy w Najwyższej Izbie Kontroli - dla osób w wieku 55 lat (dla kobiet) i 60 lat (dla mężczyzn). Dodatkowo konieczne jest osiągnięcie tego wieku w trakcie zatrudnienia w Najwyższej Izbie Kontroli.
  • Przynajmniej 15 lat aktywności twórczej lub artystycznej kwalifikuje do przejścia na emeryturę w następującym wieku: Tancerz, akrobata, gimnastyk, ekwilibrysta, kaskader: 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn, Solista wokalista, muzyk grający na instrumentach dętych, treser zwierząt drapieżnych: 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn, Artysta chóru, żongler, komik cyrkowy, aktor teatru lalek: 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, Aktorka, dyrygentka: 55 lat, Muzyk grający na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operator obrazu filmowego, fotografik: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie zus.pl, przy ustalaniu uprawnień osób w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się także:

  • Pracowników organów kontroli państwowej,
  • Pracowników organów administracji celnej,
  • Nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 roku - Karta Nauczyciela,
  • Żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy różnych służb (Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej), jeżeli nie spełniają warunków lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób,
  • Pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej.

Cała lista pracowników, którzy mogą się ubiegać o przyznanie wcześniejszej emerytury, znajduje się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Kto nie może się ubiegać o wcześniejszą, specjalną emeryturę?

Nie każda osoba urodzona między 1949 a 1969 rokiem ma prawo do wcześniejszej emerytury, nawet jeśli znajduje się w odpowiednim przedziale wiekowym, jak to przewiduje prawo. Szczególnie dotyczy to tych, którzy pracowali w specjalnych warunkach. Osoby zatrudnione na umowę zlecenie lub prowadzące własną działalność gospodarczą mogą mieć trudności z uzyskaniem wcześniejszej emerytury. Dodatkowo ZUS może nie uwzględnić okresów pracy wykonywanych w specjalnych warunkach na niepełny etat, co również może obniżyć szanse na wcześniejszą emeryturę.

Służba wojskowa także może stanowić problem w kontekście ustalania emerytury w specjalnych warunkach, ponieważ jej czas nie jest brany pod uwagę podczas obliczeń emerytalnych. Dodatkowo ZUS może pominąć uwzględnienie wynagrodzenia lub świadczeń z ubezpieczenia społecznego w przypadku choroby, lub macierzyństwa. Ponadto, niektóre świadczenia, takie jak rehabilitacyjne czy urlop zdrowotny, nie są wliczane do okresu składkowego.

Infor.pl
Koncert chopinowski, czy Chopinowski? Zmiany w ortografii od 2026 roku. Nowe Zasady pisowni i interpunkcji polskiej Rady Języka Polskiego
18 lis 2025

Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk przygotowała szereg zmian zasad ortografii, które zaczną formalnie obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Ponadto Rada opublikowała – pierwszy raz w swej historii – kompleksowy zbiór wszystkich reguł ortograficznych i interpunkcyjnych pod nazwą „Zasady pisowni i interpunkcji polskiej”. Ten zbiór zasad pisowni i interpunkcji stanie się obowiązujący także z dniem 1 stycznia 2026 roku, łącznie z ww. nowościami.

Zmiany w Kodeksie pracy 2026. Nowa zasada wypłaty ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy
18 lis 2025

Zmiany w Kodeksie pracy w 2026 roku dotyczą deregulacji przepisów. Chodzi o wprowadzenie postaci papierowej lub elektronicznej składania dokumentów uregulowanych w prawie pracy. Będzie również nowa zasada wypłaty ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Które przepisy kodeksowe się zmieniają?

Wsparcie z PFRON: staże, zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami, praktyki i wolontariat. Wnioski do 1 grudnia 2025 r.
18 lis 2025

Najnowszy program z PFRON dot. przygotowania do staży, praktyk, wolontariatu oraz zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w instytucjach kultury – jest częścią większego projektu „Projektowanie Uniwersalne Kultury – Dostępność w Instytucjach Kultury”. Celem tego przedsięwzięcia jest poprawa dostępności instytucji kultury oraz włączenie osób z niepełnosprawnościami i seniorów w ich działania. Partnerem realizującym projekt jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Całość przedsięwzięcia jest finansowana ze środków Unii Europejskiej – w ramach działania 3.3 „Systemowa Poprawa Dostępności” Priorytetu III „Dostępność i Usługi dla Osób z Niepełnosprawnościami” Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027.

Nauczyciele zarobią więcej w 2026 r. Z dodatkami pensje sięgną nawet 10 tys. zł miesięcznie
18 lis 2025

W 2026 roku nauczycieli czekają zauważalne zmiany w wynagrodzeniach. Rosną minimalne stawki pensji zasadniczej, a wraz z nimi dodatki: motywacyjny, wiejski, za wysługę lat, wychowawstwo i funkcyjne. Samorządy mogą je podnosić, a nowe interpretacje przepisów dają im większą swobodę ustalania stawek. Sprawdź, jakie dodatki przysługują w 2026 r., kto zyska najwięcej i jak wyliczyć swoją przyszłą wypłatę.

Ostatnia szansa na dodatkowe 300 zł! Złóż wniosek do 30 listopada. Inaczej pieniądze Ci przepadną!
18 lis 2025

Termin na ubieganie się o dofinansowanie 300 plus na szkolne akcesoria nieuchronnie mija 30 listopada 2025 roku. Programem objęci są młodzi ludzie uczęszczający do szkół podstawowych i ponadpodstawowych, w wieku do 20 lat lub, w określonych przypadkach, do 24 lat. Jakie kryteria trzeba spełnić, aby otrzymać te środki? Jaka jest procedura składania aplikacji o to wsparcie finansowe? Oto szczegóły.

Włodzimierz Czarzasty nowym marszałkiem Sejmu
18 lis 2025

Włodzimierz Czarzasty (Lewica) został we wtorek wybrany na nowego marszałka Sejmu. Zastąpił na tej funkcji lidera Polski 2050 Szymona Hołownię.

Pellet Loss Regulation – nowe przepisy unijne nie trafiają w sedno problemu. Główne źródła mikroplastiku to syntetyczne tkaniny i opony samochodowe a nie granulat przemysłowy
18 lis 2025

W dniu 22 września 2025 r. Parlament Europejski przyjął rozporządzenie mające ograniczyć przedostawanie się do środowiska granulek tworzyw sztucznych – tzw. Pellet Loss Regulation. To ważny sygnał ze strony unijnych instytucji, pokazujący determinację w walce z emisją mikroplastików. W środowisku producentów i przetwórców tworzyw sztucznych, to rozporządzenie ma szerokie poparcie. Budzą się jednak także duże wątpliwości. Oczekiwana od dawna regulacja nie uderza bowiem w główne źródła problemu, a przy tym nakłada kolejne formalne obowiązki na sektor, który już dziś jest jednym z najbardziej regulowanych w Europie.

"Najtańsza energia to ta, którą zaoszczędziliśmy". Jaka jest kondycja polskiej branży AGD? [WYWIAD]
18 lis 2025

Polska pozostaje największym producentem AGD w Unii Europejskiej, ale stoi dziś przed kumulacją wyzwań: spadkiem popytu w kraju i na kluczowych rynkach europejskich, rosnącą konkurencją z Chin i Turcji oraz narastającymi kosztami wynikającymi z unijnych regulacji. Choć fabryki wciąż pracują stabilnie, producenci podkreślają, że bez wsparcia w zakresie innowacji, rynku pracy i energii trudno będzie utrzymać dotychczasową przewagę konkurencyjną. Z Wojciechem Koneckim, prezesem APPLiA – Polskiego Związku Producentów AGD rozmawiamy o kondycji i przyszłości polskiej branży AGD.

6600 zł co miesiąc najwyższego świadczenia dla seniorów. ZUS wypłaca tę specjalną emeryturę bez stażu pracy
18 lis 2025

Emerytura honorowa to najwyższe świadczenie dla seniorów. Od 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wypłaca już 6590 zł miesięcznie tego specjalnego świadczenia. Jednocześnie w wymogach nie ma ani słowa o stażu pracy. Oto szczegóły.

45. posiedzenie Sejmu [18, 19, 20, 21 listopada 2025]. Transmisja online
18 lis 2025

Dotychczasowy marszałek Sejmu Szymon Hołownia 13 listopada podpisał rezygnację z funkcji, realizując umowę koalicyjną, zgodnie z którą w drugiej połowie kadencji ma go zastąpić Włodzimierz Czarzasty. Zmiana marszałka ma nastąpić na 45 posiedzeniu Sejmu. Kandydata wybiera się bezwzględną większością głosów przy obecności co najmniej połowy posłów. KO, Lewica, Polska 2050 i PSL popierają Czarzastego, sprzeciw zapowiadają PiS, Konfederacja i Razem.

pokaż więcej
Proszę czekać...