Coraz więcej rodzin zmaga się z trudnym wyborem: jak zapewnić opiekę starszym rodzicom czy dziadkom, nie rezygnując z własnego życia i pracy? Już wkrótce ma pojawić się rozwiązanie, które może odciążyć bliskich i dać seniorom poczucie bezpieczeństwa. Bon senioralny to nowy program wsparcia, dzięki któremu osoby po 75. roku życia otrzymają profesjonalną pomoc w domu.
- Co to jest bon senioralny?
- Kto będzie mógł skorzystać z bonu senioralnego?
- Na co można przeznaczyć bon senioralny?
- Dlaczego bon senioralny jest ważny?
- Obawy i nadzieje związane z bonem senioralnym
- Podstawa prawna
Co to jest bon senioralny?
Bon senioralny to świadczenie w formie usług, a nie dodatkowych pieniędzy do ręki. Od 1 stycznia 2026 r. osoby, które skończyły 75 lat, będą mogły korzystać z pakietu usług opiekuńczych finansowanych przez gminę. Maksymalna wartość wsparcia wyniesie 2 150 zł miesięcznie, co odpowiada ok. 50 godzinom profesjonalnej pomocy w domu seniora.
Niewykorzystane środki nie przechodzą na kolejny miesiąc i nie można ich zamienić na gotówkę. Bon jest więc narzędziem do realnego zapewnienia opieki, a nie dodatkowym źródłem dochodu.
Kto będzie mógł skorzystać z bonu senioralnego?
Bon senioralny nie będzie przysługiwał każdemu automatycznie. Ustawodawca wprowadził szereg warunków, które muszą zostać spełnione zarówno po stronie seniora, jak i jego rodziny. Dzięki temu wsparcie ma trafiać do osób, które rzeczywiście najbardziej go potrzebują.
Kryteria dla seniora:
- Wiek – co najmniej 75 lat.
- Niezaspokojone potrzeby życiowe – gmina przyzna bon, jeśli senior nie jest w stanie samodzielnie wykonywać podstawowych czynności, a rodzina nie może zapewnić mu opieki.
- Dochód – obowiązują limity, które będą rosły z roku na rok:
- do 3 500 zł brutto w 2026 r.,
- do 4 000 zł brutto w 2027 r.,
- do 4 500 zł brutto w 2028 r.,
- do 5 000 zł brutto od 2029 r.
W kwotę wlicza się także dodatek pielęgnacyjny.
- Brak osoby w domu zdolnej do opieki – jeśli senior mieszka z dorosłym, który nie pracuje i może zapewnić opiekę, bon nie zostanie przyznany.
Kryterium dochodowe dla seniora zawieszamy stosunkowo wysoko. To swoista rewolucja – chcemy wyjść poza pomoc społeczną, tak aby objąć wsparciem jak największą liczbę osób starszych i ich rodzin – podkreśliła Marzena Okła-Drewnowicz, była minister ds. polityki senioralnej, obecnie sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Progi dochodowe i zasady przyznawania bonu senioralnego
Rok obowiązywania | Maksymalny dochód seniora (brutto, razem z dodatkiem pielęgnacyjnym) | Wartość bonu | Maks. godziny opieki miesięcznie | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
2026 | 3 500 zł | do 2 150 zł | 50 h | wiek seniora min. 75 lat wniosek składa aktywny zawodowo zstępny brak możliwości zamiany na gotówkę bon przyznawany na 12 miesięcy, potem ponowna weryfikacja |
2027 | 4 000 zł | do 2 150 zł | 50 h | |
2028 | 4 500 zł | do 2 150 zł | 50 h | |
od 2029 | 5 000 zł | do 2 150 zł | 50 h |
Dodatkowe warunki:
- Senior nie może mieć w gospodarstwie domowym osoby dorosłej zdolnej do zapewnienia opieki (np. niepracującego współmieszkańca).
- Wniosek składa zstępny (dziecko, wnuk, prawnuk) – pod warunkiem, że jest aktywny zawodowo.
- Kryterium dochodowe dla rodziny:
- gospodarstwo jednoosobowe – max. 2 × minimalne wynagrodzenie,
- gospodarstwo wieloosobowe – max. 3 × minimalne wynagrodzenie,
- dochód musi wynosić co najmniej 1 × minimalne wynagrodzenie.
- Bonu nie można łączyć z innymi świadczeniami opiekuńczymi, z wyjątkiem dodatku pielęgnacyjnego.
Na co można przeznaczyć bon senioralny?
Bon pokryje koszty usług w czterech głównych obszarach:
- Codzienne potrzeby życiowe – zakupy, przygotowanie posiłków, sprzątanie, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych.
- Wsparcie zdrowotne – asysta podczas wizyt lekarskich, przypominanie o lekach, pomoc w dojazdach na rehabilitację.
- Opieka higieniczno-pielęgnacyjna – kąpiel, mycie, utrzymanie czystości i kondycji fizycznej.
- Kontakty społeczne – towarzyszenie seniorowi, organizacja wolnego czasu, przeciwdziałanie izolacji i samotności.
Usługi będą świadczone przez gminy, bezpośrednio lub we współpracy z organizacjami pozarządowymi, firmami prywatnymi i podmiotami ekonomii społecznej. Opiekunowie muszą spełniać określone warunki: być pełnoletni, posiadać minimum średnie wykształcenie, odbyć szkolenie z udzielania pierwszej pomocy i nie być spokrewnieni z seniorem.
Kiedy ruszy bon senioralny?
Program ma wystartować 1 stycznia 2026 r. Od tego dnia gminy będą przyjmować pierwsze wnioski. To oznacza, że rodziny seniorów mogą realnie planować skorzystanie z nowego wsparcia już od początku 2026 roku.
Obecnie trwają jeszcze prace legislacyjne nad ustawą, która wprowadzi bon senioralny do polskiego systemu prawa. Zgodnie z zapowiedziami rządu projekt powinien trafić do Rady Ministrów w II kwartale 2025 r., a następnie do parlamentu. Dopiero po uchwaleniu i podpisaniu ustawy możliwe będzie formalne uruchomienie programu.
Resort polityki senioralnej zapewnia, że mimo wolniejszego tempa prac, planowana data 1 stycznia 2026 r. pozostaje aktualna.
Dlaczego bon senioralny jest ważny?
Nowe świadczenie ma ułatwić życie tysiącom rodzin. Wiele dorosłych dzieci staje przed trudnym wyborem: zrezygnować z pracy, aby opiekować się starszym rodzicem, czy zatrudnić prywatnego opiekuna za wysoką cenę. Bon ma być kompromisem: pozwoli rodzinie pozostać aktywną zawodowo, a jednocześnie zagwarantuje seniorowi profesjonalną opiekę w domu.
Bon senioralny to rozwiązanie aktywizacyjne. Z jednej strony pozwoli rodzinom seniorów pozostać na rynku pracy, z drugiej stworzy miejsca pracy dla opiekunów. Wielu z nich wyciągnie z szarej strefy – podkreśliła Marzena Okła-Drewnowicz, była minister ds. polityki senioralnej, obecnie sekretarz stanu w KPRM.
Obawy i nadzieje związane z bonem senioralnym
Bon senioralny ma szansę stać się realnym wsparciem dla tysięcy rodzin, które dziś stoją przed dramatycznym wyborem: praca czy opieka nad starszym rodzicem. Dla wielu osób to nadzieja na oddech, na powrót do normalności i pewność, że ich bliski otrzyma profesjonalną pomoc.
Ale są też pytania bez odpowiedzi. Czy gminy udźwigną nowe zadanie organizacyjne i finansowe? Czy znajdą się opiekunowie gotowi świadczyć usługi na tak dużą skalę? Czy limity dochodowe nie okażą się zbyt restrykcyjne i nie wykluczą osób, które też potrzebują pomocy?
Swoje obawy mają również sami seniorzy. Część z nich boi się biurokracji, skomplikowanych procedur i tego, że wniosek złożyć będzie musiała rodzina, a nie oni sami. Z kolei samorządy zwracają uwagę, że program będzie wymagał dodatkowych kadr i sprawnej współpracy z organizacjami społecznymi.
Od tego, jak zostanie wdrożona ustawa, zależy, czy bon senioralny będzie prawdziwym wsparciem, czy kolejnym świadczeniem, które dobrze wygląda na papierze, ale gorzej w praktyce. Rodziny liczą, że tym razem zwycięży troska o starszych i że od 2026 roku bon stanie się realnym narzędziem poprawy jakości życia seniorów i ich bliskich.