14. emerytura 2025. Kto wziął najwięcej? 97% świadczeń trafiło do emerytów z jednej grupy

Marzena Sarniewicz
rozwiń więcej
Prawie wszyscy rolnicy otrzymali pełną 14. emeryturę. To dużo więcej niż w ZUS / Prawie wszyscy rolnicy otrzymali pełną 14. emeryturę. To dużo więcej niż w ZUS / Shutterstock

Dane dotyczące wypłat 14. emerytury ponownie pokazały, jak odmiennie funkcjonują dwa największe systemy emerytalne w Polsce. Jeden szczegół sprawił, że sytuacja rolników wygląda w tym roku zupełnie inaczej niż sytuacja większości emerytów z ZUS i to właśnie na nim opiera się cały tegoroczny wynik. Skąd tak duża różnica? I co ten wynik mówi o kondycji systemu emerytalnego rolników?

Emerytury rolnicze są o połowę niższe niż ZUS-owe

Według oficjalnych danych przeciętna emerytura z KRUS wynosi obecnie około 2261 zł, czyli zaledwie połowę przeciętnej emerytury z ZUS, która po marcowej waloryzacji przekroczyła 4 tys. zł.

To właśnie ta różnica sprawia, że większość rolników mieści się poniżej progu 2900 zł zmniejszającego 14. emeryturę, dlatego świadczenie trafia do nich w pełnej wysokości. Dla porównania, w ZUS wiele osób otrzymało świadczenie obniżone metodą „złotówka za złotówkę”, a część przekroczyła próg dochodowy na tyle, że czternastki w ogóle nie dostała. W KRUS dokładnie odwrotnie. Zdecydowana większość emerytur jest na tyle niska, że rolnicy automatycznie otrzymują maksymalną kwotę.

Starzenie się wsi i depopulacja - drugi powód, o którym mówi KRUS

KRUS wprost wskazuje, że populacja polskiej wsi starzeje się jeszcze szybciej niż reszta społeczeństwa, a młodzi ludzie od lat opuszczają gospodarstwa i wyjeżdżają do miast. Co to oznacza?

  • maleje liczba osób ubezpieczonych,
  • rośnie liczba pobierających świadczenia,
  • system oparty na niskich składkach musi być coraz częściej ratowany środkami z budżetu państwa.

Na koniec II kwartału 2025:

  • liczba emerytów i rencistów KRUS wynosiła ok. 961 tys.,
  • udział osób 60+ na wsi to już 23,8%,
  • wymiana pokoleniowa praktycznie stanęła.

To powoduje, że w KRUS po prostu przeważają osoby o niskich dochodach, kwalifikujące się do pełnej 14. emerytury.

Składki rolnicze są wielokrotnie niższe niż składki ZUS

I to kolejna część układanki. Minimalna miesięczna składka do ZUS to 1773,96 zł. W KRUS natomiast podstawowa składka emerytalno-rentowa za rolnika, małżonka i domownika w IV kwartale 2025 wynosi 169 zł, jeśli gospodarstwo ma do 50 ha, dopiero większe areały podnoszą składkę o 12–48% emerytury podstawowej. To oznacza, że:

Podsumowując, rolnicy płacą dziesięciokrotnie niższe składki, przez średnio 29 lat (kobiety 28, mężczyźni prawie 32), ale ich emerytura jest o połowę niższa niż w ZUS.

Polecamy: Kalendarz księgowego 2026

KRUS: system działa na ustawie sprzed 35 lat i wymaga reform

Zastępca prezesa KRUS, Arkadiusz Iwaniak, wprost przyznaje, że system emerytalny rolników „nie przystaje do współczesnych realiów”. Obowiązująca ustawa pochodzi z 1990 roku, czyli sprzed transformacji rynku rolnego, wejścia do UE i ogromnych zmian, które zaszły na wsi. Dlatego KRUS planuje reformę, która ma obejmować:

  • większą elastyczność zatrudnienia - rolnik ma móc pracować na umowę-zlecenie bez utraty ubezpieczenia w KRUS, 
  • uproszczenie zasad przyznawania świadczeń,
  • wydłużenie okresów macierzyńskich,
  • zniesienie wielu formalności np. obowiązkowych stawiennictw,
  • rozwój sieci ośrodków rehabilitacji dla rolników-seniorów,
  • szybsze reagowanie funduszu składkowego w sytuacjach kryzysowych np. susze, powodzie, itd..

Reforma ma być odpowiedzią na fakt, że system coraz bardziej opiera się na dopłatach z budżetu, które od lat wynoszą kilkanaście miliardów rocznie.

14. emerytura w KRUS i ZUS – przepaść między systemami

W ZUS tylko część emerytów otrzymała pełną czternastkę. Reszta dostała świadczenie pomniejszone lub nie dostała go w ogóle, bo:

  • emerytury ZUS są znacznie wyższe,
  • wielu seniorów przekracza próg dochodowy 2900 zł.
Infor.pl
Kto będzie płatnikiem zasiłków w 2026 roku? 30 listopada to ważna data w firmach
16 lis 2025

O tym kto w 2026 roku będzie płatnikiem zasiłków z ubezpieczenia chorobowego decyduje liczba osób zgłoszonych na dzień 30 listopada roku 2025. Wynika to z przepisów tzw. ustawy zasiłkowej.

Ostatnia wola a sprawiedliwość rodzinna. Czym jest i komu przysługuje prawo do zachowku?
16 lis 2025

Wyobraź sobie, że twój rodzic przez lata powtarzał, że „wszystko dostanie się temu, kto się mną opiekował”. W testamencie rzeczywiście zostawia cały majątek – dom, oszczędności, ziemię – jednej osobie, a tobie nie daje ani złotówki. Większość ludzi w takim momencie czuje bezsilność. Ale polskie prawo mówi jasno: nie, to się nie uda. Nawet jeśli testament jest ważny, nawet jeśli spadkodawca był w pełni władz umysłowych – istnieje zachowek. To finansowa tarcza, której nie przebije zwykły testament.

Aerozolowa pułapka: jak jeden dezodorant może kosztować Cię 500 zł
16 lis 2025

Produkty w sprayu – od dezodorantów, przez lakiery do włosów, aż po farby i środki chemiczne – są codziennością w naszych domach. Używamy ich szybko i często bez zastanowienia, wyrzucając puste puszki do kosza. Jednak w polskim prawie aerozole podlegają szczególnym zasadom. Ich niewłaściwa segregacja może skutkować mandatem do 500 zł dla mieszkańca, a dla firm – karami sięgającymi 100 tys. zł.

Nowa ulga dla niepełnosprawnych z kodem 03-L - Premier wezwany do zajęcia się tematem
16 lis 2025

Osoby głuche z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (symbol 03-L) od lat zmagają się z pełnopłatnymi przejazdami transportem publicznym, mimo że wiele innych grup niepełnosprawnych korzystają z ustawowych ulg. Po tym, jak Ministerstwo Infrastruktury umyło ręce, zasłaniając się kompetencjami innych resortów, Komisja do Spraw Petycji Sejmu RP wystosowała nowy dezyderat w tej sprawie bezpośrednio do Prezesa Rady Ministrów. To wezwanie do kompleksowej rewizji przepisów, które zdaniem wnioskodawców, generują społeczne dysproporcje i bariery w dostępie do aktywności zawodowej i społecznej.

Wielka niespodzianka dla seniorów od prezydenta Nawrockiego. Chodzi o podwyżki emerytur. Od kiedy mogą liczyć na zastrzyk gotówki?
16 lis 2025

Prezydent Karol Nawrocki zatwierdził projekt "Godna emerytura", który zakłada wzrost najniższych świadczeń emerytalnych. Od 2026 roku minimalne świadczenie wzrośnie o 150 zł, osiągając poziom około 2 030 zł. Podwyżki obejmą również trzynastą i czternastą emeryturę. Oto szczegóły.

Nowa podstawa programowa dla uczniów cudzoziemców. Trwają prace nad zmianami w nauczaniu języka polskiego
16 lis 2025

Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada opracowanie nowej podstawy programowej dotyczącej nauczania języka polskiego jako drugiego. Projekt przygotuje Instytut Badań Edukacyjnych, a jego celem będzie usprawnienie systemu wsparcia dla uczniów cudzoziemców. Do czasu zakończenia prac resort nie planuje wprowadzać obowiązkowych zajęć z języka polskiego dla dzieci z doświadczeniem migracji.

7-godzinny dzień pracy dla rodziców dzieci do 13 roku życia i dodatkowe 3 dni urlopu na każde dziecko na koszt FUS (a nie pracodawcy). To tylko niektóre z nowych przywilejów, które mają podnieść „najniższy w historii poziom dzietności w Polsce”
16 lis 2025

Zwiększenie przewidzianych w kodeksie pracy praw pracowniczych kobiet w ciąży i rodziców dzieci do 13 roku życia, to postulat petycji obywatelskiej, która została wniesiona do Sejmu. 7-godzinny dzień pracy i dodatkowe 3 dni urlopu na każde dziecko na koszt FUS (a nie pracodawcy), to tylko niektóre z nowych przywilejów, które miałyby podnieść – aktualnie najniższy w historii – poziom dzietności w Polsce.

Pieniądze po zmarłych leżą na kontach w ZUS. Spadkobiercy o nich nie wiedzą. Można odzyskać nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych
16 lis 2025

Co się dzieje z pieniędzmi na koncie ZUS, po śmierci tych, którzy byli ubezpieczeni? Rodzina może je odzyskać? Tak, ale wypłata wcale nie następuje z automatu. Konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku. I mało kto o tym wie. A chodzi o niemałe sumy. Jak wynika z wyliczeń urzędu, na subkontach zmarłych znajduje się średnio po 29 tysięcy złotych.

Nowe 1000 plus dla wybranych. Dodatek motywacyjny 1000 zł dla pracowników, którzy go jeszcze nie otrzymali. To nowy obowiązkowy składnik wynagrodzenia - czy już przysługuje?
16 lis 2025

Sejmowa Komisja do Spraw Petycji staje w obronie pracowników, którzy zostali pominięci przy przyznawaniu dodatków motywacyjnych. W oficjalnym dezyderacie skierowanym do Premiera, Komisja domaga się analizy propozycji przyznania dodatku w wysokości 1000 zł brutto grupie pracowników, którzy mimo wykonywania kluczowych zadań, nie zostali objęci rządowymi programami wsparcia.

Kiedy stawki VAT spadną do 22% i 7%? Minister Finansów i Gospodarki wyjaśnia i wskazuje warunki, które muszą być spełnione
15 lis 2025

Podwyższone o 1 punkt procentowy stawki VAT (23% i 8%) powrócą do poziomu sprzed 1 stycznia 2011 r. (tj. do wysokości 22% i 7%), gdy wydatki na obronność nie przekroczą 3% wartości produktu krajowego brutto - PKB (tj. wyniosą 3% lub mniej PKB). Taką informację przekazał 7 listopada 2025 r. - z upoważnienia Ministra Finansów i Gospodarki - Jarosław Neneman, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską.

pokaż więcej
Proszę czekać...