Limit wypłaty renta wdowia w 2026 roku może wzrosnąć do kwoty 5911 zł brutto, ale temat nie kończy się na waloryzacji. Jest też petycja 77-2025, która wciąż wywołuje dyskusje o obniżeniu limitu wieku uprawniającego do świadczenia. Resort kierowany przez Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk wskazał, że zmiany nie są wykluczone, jednak pierwszy możliwy termin ich wprowadzenia jest odległy.
- Waloryzacja limitu renty wdowiej w 2026 roku. O ile wzrośnie wypłata świadczenia?
- Rewolucja w rentach wdowich? Co zmieni petycja 77-2025?
- Nowe zasady zbiegu świadczeń od 2025 roku
- Kto może skorzystać z nowych zasad łączenia świadczeń?
- Dlaczego nie obniżono wieku uprawniającego do renty wdowiej?
- Co dalej z rentą wdowią? Perspektywy zmian jest dość odległa
- Skargi na nierówne zasady nabywania prawa do renty rodzinnej – zarzut naruszenia konstytucyjnej zasady równości
- Dwie niemal identyczne sytuacje – różne świadczenia. Wdowy wskazują na niesprawiedliwe kryteria przyznawania renty
Waloryzacja limitu renty wdowiej w 2026 roku. O ile wzrośnie wypłata świadczenia?
Na początku wskażmy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, limit renty wdowiej będzie waloryzowany podobnie jak emerytury i renty. Projekt ustawy budżetowej wskazuje, że wskaźnik waloryzacji może wynieść 4,88 proc., co pozwoli na dostosowanie świadczeń do rosnących kosztów życia. Przy takim wskaźniku, od 1 marca 2026 roku limit renty wdowiej może wzrosnąć do 5911 zł brutto. Ostateczna wysokość waloryzacji zostanie jednak potwierdzona dopiero pod koniec lutego 2026 roku, po oficjalnym ogłoszeniu wskaźnika.
Wyższy limit oznacza, że wdowy i wdowcy nie utracą prawa do renty wdowiej po jej waloryzacji. Świadczenia wchodzące w zbieg zostaną podniesione o ten sam wskaźnik, co emerytury i renty, co gwarantuje stabilność finansową osób korzystających z tych świadczeń. A teraz przyjrzyjmy się sprawie zmian limitu dotyczącego wieku, uprawniającego do renty wdowiej, co w dalszym ciągu wywołuje emocje wśród seniorów, czego przykładem jest chociażby poniższa petycja.
Rewolucja w rentach wdowich? Co zmieni petycja 77-2025?
Petycja 77-2025 wywołuje gorące dyskusje wśród osób korzystających z rent wdowich. Chodzi o propozycję zmian prawnych, które mogłyby obniżyć wiek uprawniający do świadczenia. Temat jest niezwykle istotny, bo dotyczy tysięcy osób, które po śmierci małżonka zmagają się z trudnościami finansowymi i zastanawiają się, kiedy i na jakich zasadach mogą otrzymać wsparcie.
Departament Ubezpieczeń Społecznych, działając w oparciu o art. 13 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach, udzielił obszernej odpowiedzi na tę petycję. Warto przypomnieć, że petycja 77-2025 jest w dużej mierze tożsama z wcześniejszą petycją 1-2025, która już została omówiona przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Nowe zasady zbiegu świadczeń od 2025 roku
Ustawa z dnia 26 lipca 2024 r., która weszła w życie od 1 stycznia 2025 r., wprowadziła nową regułę łączenia prawa do renty rodzinnej z własnym świadczeniem emerytalno-rentowym. Oznacza to, że w przypadku zbiegu świadczeń jedno z nich będzie wypłacane w całości, a drugie w części – początkowo w wysokości 15% (do 31 grudnia 2026 r.), a później w wysokości 25%.
Obecnie obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia w przypadku zbiegu kilku emerytur lub rent, co sprawia, że nowa ustawa wprowadza istotną zmianę w systemie. Dzięki temu wdowa lub wdowiec mogą uzyskać częściowe wsparcie z drugiego świadczenia, co ma znaczenie dla osób, które utraciły partnera w późniejszym okresie życia i nie mają możliwości poprawy sytuacji finansowej.
Kto może skorzystać z nowych zasad łączenia świadczeń?
Nowa regulacja przewiduje jasno określony krąg osób uprawnionych do łączenia świadczeń. Wdowa lub wdowiec musi spełnić kilka warunków:
- osiągnięcie wieku emerytalnego zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z FUS;
- pozostawanie w związku małżeńskim do dnia śmierci współmałżonka;
- nabycie prawa do renty rodzinnej nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego;
- niewstąpienie w nowy związek małżeński, ponieważ wypłata świadczeń w zbiegu ustaje z dniem poprzedzającym zawarcie nowego małżeństwa.
Dodatkowo ustawa wprowadza limit kwoty pobieranych świadczeń w zbiegu do poziomu trzykrotności najniższej emerytury, która od marca 2025 r. wynosi 1 878,91 zł.
Dlaczego nie obniżono wieku uprawniającego do renty wdowiej?
Odnosząc się do postulatu obniżenia wieku, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreśla, że warunki ustawowe mają na celu wsparcie osób najbardziej potrzebujących. Chodzi o osoby, które w sposób dotkliwy odczuwają stratę bliskiej osoby, a ich wiek uniemożliwia samodzielną poprawę sytuacji finansowej.
Ograniczenia ustawowe mają więc charakter kompensacyjny i są próbą pogodzenia interesów świadczeniobiorców z możliwościami Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz budżetu państwa. Szacuje się, że wejście w życie ustawy spowoduje skutki finansowe rzędu 3,2–4,2 mld zł w 2025 r., a w kolejnych latach mogą wzrosnąć do nawet 15,8 mld zł, przy około 2 mln potencjalnych beneficjentów.
Renta wdowia nie jest odrębnym świadczeniem, lecz instytucją umożliwiającą łączenie dwóch świadczeń. W praktyce oznacza to, że wdowa lub wdowiec mogą otrzymywać jedno świadczenie w całości, a drugie w części. Ustawodawca uznał, że osoby starsze, które utraciły partnera, mają trudniejszą sytuację adaptacyjną niż osoby młodsze. Dlatego też wprowadzono odrębne warunki przyznania świadczenia w zbiegu, różniące się od warunków przyznania zwykłej renty rodzinnej.
Co dalej z rentą wdowią? Perspektywy zmian jest dość odległa
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie prowadzi obecnie prac nad dalszym obniżaniem wieku uprawniającego do renty wdowiej. Jednak w 2028 roku Rada Ministrów dokona weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu, co może stać się okazją do dyskusji nad przyszłymi zmianami.
Departament Ubezpieczeń Społecznych zapewnia, że wszystkie postulaty świadczeniobiorców są analizowane i mogą stanowić wskazówkę do doskonalenia systemu emerytalnego. Każda zmiana musi być jednak dokładnie przeanalizowana ze względu na poważne konsekwencje finansowe i wpływ na miliony osób.
Petycja 77-2025 otwiera ważną debatę nad prawami wdów i wdowców w Polsce. Nowe przepisy wprowadziły możliwość łączenia świadczeń w zbiegu, ale także ograniczenia wiekowe oraz limity kwotowe, co ma na celu ochronę osób w trudnej sytuacji finansowej. Choć obniżenie wieku może zostać wprowadzone, to nie nastąpi to na pewno szybko, bo dopiero w 2028 roku planowana jest weryfikacja przepisów w tym zakresie.
Petycja 77-2025 dotycząca zmian prawnych rozszerzających zasady przyznawania tzw. renty wdowiej dotyczących obniżenia wieku uprawniającego do świadczenia
renta wdowia petycja
gov.pl
Skargi na nierówne zasady nabywania prawa do renty rodzinnej – zarzut naruszenia konstytucyjnej zasady równości
Aktualnie, Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje liczne skargi na nowe zasady wypłat w zbiegu świadczeń emerytalno-rentowych, zwanych rentą wdowią, przewidzianych na mocy ustawy z 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Większość skarg kierowanych do RPO kwestionuje wprowadzenie wymogu nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Oznacza to konieczność nabycia prawa do renty rodzinnej w wieku nie wcześniej niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.
Skarżący zwracają uwagę, że wiek uprawniający do nabycia prawa do renty rodzinnej w systemie powszechnym i rolniczym zarówno dla wdowy jak i wdowca wynosi 50 lat. A uprawnienie do tego świadczenia w niższym wieku można nabyć również w związku z niezdolnością do pracy czy opieką na dziećmi. Nie każdy zatem wdowiec lub wdowa uprawniony do renty rodzinnej, choćby był uprawniony do świadczenia w najniższej wysokości, będzie adresatem nowych zasad zbiegu. Wyłączeni zostali ci, w szczególności, co owdowieli wcześniej.
Skarżący powołują się na naruszenie zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP) przy określaniu zakresu podmiotowego nowych regulacji. Wskazywano na dowolność przyjętego kryterium nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Część skarg kwestionowała też ograniczenia wysokości sumy świadczeń w zbiegu do trzykrotności najniższej emerytury oraz wskaźników procentowych 15% i 25%, co zasadniczo odbiega od propozycji projektu obywatelskiego.
Dwie niemal identyczne sytuacje – różne świadczenia. Wdowy wskazują na niesprawiedliwe kryteria przyznawania renty
Przykładem może być sytuacja dwóch wdów w wieku 73 lat z prawem do emerytury i renty rodzinnej. Emerytura pierwszej wynosi 1878,91 zł, a renta rodzinna - 3900 zł. Pobiera ona rentę jako świadczenie korzystniejsze. W przypadku drugiej wdowy emerytura również wynosi 1878,91 zł, a renta rodzinna - 1950 zł. Pobiera ona rentę jako świadczenie korzystniejsze.
Mąż pierwszej zmarł w 2007 r., kiedy żona miała ukończone 55 lat. Mąż drugiej zmarł zaś w 2006 r., kiedy żona miała ukończone 54 lat i 6 miesięcy. Pierwsza z wdów spełnia warunki do wypłaty renty wdowiej, czyli całej renty rodzinnej (3900 zł) oraz 15%, a od 1 stycznia 2027 r., 25% emerytury. Druga tych warunków nie spełnia, gdyż zbyt szybko owdowiała i pobiera jedynie 1950 zł renty.