Czy pracownicy przysługuje zwolnienie od pracy

Marek Skałkowski
prawnik, ekspert z zakresu prawa pracy, redaktor naczelny MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, były pracownik działu porad prawnych Państwowej Inspekcji Pracy
rozwiń więcej
Jedna z naszych pracownic od kilku lat jest w nieformalnym związku. Ostatnio poprosiła o udzielenie dania wolnego z powodu pogrzebu ojca swojego konkubenta. Czy przysługuje jej taki dzień wolny?
Pracownicy przysługuje dzień wolny z tytułu pogrzebu ojca jej konkubenta tylko wówczas, gdy ojciec konkubenta był na jej utrzymaniu lub pod jej bezpośrednią opieką.

Pracownikom przysługują dni wolne od pracy w związku z okolicznościami, które mają duże znaczenie w ich życiu prywatnym. Do takich sytuacji zaliczamy np. ślub pracownika lub jego dziecka, urodzenie się pracownikowi dziecka czy śmierć kogoś bliskiego. Przepisy prawa pracy ściśle określają, w jakich przypadkach i w jakim wymiarze pracownikowi przysługuje zwolnienie do pracy w związku z takimi sytuacjami. Katalog zdarzeń, które uprawniają pracownika do zwolnienia od pracy, jest w tym przypadku zamknięty. Oznacza to, że wystąpienie innych sytuacji niż określone w przepisach, które są ważne w życiu pracownika, nie zobowiązuje pracodawcy do udzielenia pracownikowi dnia wolnego od pracy.

Jak zatem wynika z przedstawionej na str. 27 tabeli, przepisy nie przewidują dnia wolnego dla pracownika w związku ze śmiercią ojca konkubenta. Prawo do 1 dnia wolnego przysługuje bowiem tylko w przypadku śmierci teścia pracownika. Pracownica nie zawarła związku małżeńskiego ze swoim partnerem, więc zmarły ojciec konkubenta nie był jej teściem. Dlatego z tytułu stopnia powinowactwa zwolnienie od pracy pracownicy nie przysługuje.

Natomiast pracownica będzie miała prawo do 1 dnia wolnego, jeżeli ojciec konkubenta był na jej utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką. Wówczas stopień powinowactwa nie wpływa na prawo do zwolnienia od pracy. W tym przypadku pracownica będzie miała prawo do 1 dnia wolnego, jeżeli np. ojciec konkubenta nie miał środków do życia i był utrzymywany przez pracownicę lub gdy miał środki do życia, ale był np. ubezwłasnowolniony i znajdował się pod opieką Państwa pracownicy.

Jeśli ojciec konkubenta nie był na utrzymaniu pracownicy lub pod jej bezpośrednią opieką, pracownica, jeżeli chce uczestniczyć w pogrzebie ojca swego konkubenta, powinna wystąpić do Państwa o udzielenie urlopu wypoczynkowego na ten dzień. W przypadku gdy nie ma ona już prawa do urlopu wypoczynkowego, mogą jej Państwo udzielić na ten dzień urlopu bezpłatnego. Urlopu bezpłatnego udziela się jedynie na wniosek pracownika.

Odpowiedział Marek Skałkowski

Infor.pl
Progi podatkowe w 2026 roku: jest już przesądzone, że nie będzie 60 tys. zł kwoty wolnej od podatku, czyli żadnej poprawy w portfelu
23 gru 2025

W 2025 roku progi podatkowe pozostaną na obecnym poziomie, a kwota wolna od podatku wyniesie 30 tys. zł, tak jak dotychczas. Wciąż jednak pojawiają się zapowiedzi podniesienia kwoty wolnej do 60 tys. zł. Sprawdź, jakie będą Twoje podatki i co zrobić, aby nie przekroczyć wyższego progu podatkowego.

Nie tylko 800 plus. Rodzice co miesiąc mogą dostać 1500 złotych. Trzeba spełnić tylko jeden warunek
23 gru 2025

O tym, że co miesiąc państwo wypłaca rodzinom z dziećmi 800 plus wie każdy. W cieniu popularnego świadczenia pozostaje tak zwane babciowe. Do wzięcia jest 1,5 tysiąca złotych. To element znacznie większej układanki jakim jest rządowy programu Aktywny Rodzic. To kolejna próba rozwiązania jednego z najbardziej palących problemów demograficznych i tych związanych z rynkiem pracy. Chodzi o to, żeby skłonić rodziców małych dzieci, głównie matki, do szybszego powrotu do aktywności zawodowej.

Mały ZUS plus 2026: ZUS wyjaśnia na przykładach co się zmienia. Niższe składki ZUS przez 36 miesięcy
23 gru 2025

W komunikacie z 22 grudnia 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił obszernych wyjaśnień odnośnie zmian jakie zajdą od 1 stycznia 2026 r. w zakresie ulgi zwanej „mały ZUS plus”. Przedsiębiorcy, czyli osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą będą mogły skorzystać z tej preferencji według nowych zasad, które określają w jaki sposób należy liczyć okresy ulgi.

Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]
22 gru 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

Które sklepy będą otwarte w Wigilię w 2025 roku? W jakich zawodach poza handlem praca jest dozwolona w Wigilię i inne święta? Jakie kary grożą pracodawcom?
22 gru 2025

W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Które sklepy będą otwarte w Wigilię?

SN: Zasiedzenia udziału w działce nie da dbanie o nią. Doposażanie. Zacznij od ogrodzenia ją. Pozwolenia zdobywaj na siebie. Płać sam podatki [Przykład]
22 gru 2025

Zasiedzenie udziału w działce. Często jedyna możliwość sprzedaży działki albo postawienia na niej domu. Nie jest proste zasiedzenie cudzego udziału w nieruchomości. Nie prowadzą do tego czynności polegające na zwykłym dbaniu i doposażaniu działki (załatwienie kanalizacji, podpięcie prądu, wybudowanie szamba).

Piwo bezalkoholowe i energetyki z wyższym VATem. Rząd szykuje duże podwyżki już w 2026 roku
22 gru 2025

Ministerstwo Finansów chce podnieść VAT na piwo bezalkoholowe, wino 0% i napoje energetyzujące z 5% do 23%. Zmiany mają wejść w życie 1 lipca 2026 roku. Rząd tłumaczy decyzję ochroną dzieci przed „oswajaniem z alkoholem" – te produkty mogą bowiem kupować osoby niepełnoletnie. Dla konsumentów oznacza to wyraźnie wyższe ceny na sklepowych półkach.

Wnioski o bon ciepłowniczy zostaną pozostawione bez rozpoznania. Niespodziewana zmiana przepisów o nowym świadczeniu już na biurku Prezydenta
23 gru 2025

W dniu 19 grudnia 2025 r. na biurko Prezydenta została złożona ustawa o zmianie ustaw w celu usprawnienia mechanizmów wsparcia odbiorców energii elektrycznej i ciepła, wprowadzająca zmiany w przepisach o nowym świadczeniu – bonie ciepłowniczym, którego celem jest wsparcie w zakresie rachunków za ogrzewanie dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta będzie mógł pozostawić bez rozpatrzenia wniosek o przyznanie bonu ciepłowniczego w przypadku, gdy zaistnieją okoliczności określone w nowelizacji, a – dotyczy to również wniosków o świadczenie za 2025 r., których termin składania upłynął 15 grudnia br.

Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.
22 gru 2025

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

Wyjaśniamy dlaczego PZON i WZON usuwają punkt 7 wskazań w orzeczeniu o niepełnosprawności. To przez przepisy
22 gru 2025

Osoby niepełnosprawne (i ich rodziny) za utratę pkt 7 chyba powinny mieć pretensje do polityków (i to tych rządzących 20 lat temu), a nie lekarzy WZON. Bo to politycy związali lekarzy w PZON definicjami prawnymi, które nakazują odebrać osobie niepełnosprawnej pkt 7. I nie ma to wiele wspólnego z medycyną. Co więcej politycy definicje te umieścili w rozporządzeniach (albo Wytycznych), a nie w ustawach. To powinno być w mojej ocenie skontrolowane przez Trybunał Konstytucyjny - taka definicja to materia ustawowa w ustawie. Pokażę to na przykładzie definicji "Konieczność sprawowania opieki". Problem, który powoduje dziś ta definicja wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Nie ma nic wspólnego z bieżącymi sporami polityków.

pokaż więcej
Proszę czekać...