Jak polskie miasta dbają o zdrowie swoich mieszkańców? Najnowsza, czwarta edycja Indeksu Zdrowych Miast, przygotowana przez ekspertów SGH w Warszawie i UE w Krakowie we współpracy z Grupą LUX MED, przynosi jednoznaczne wyniki: w kategorii Zdrowie najlepiej wypadły Poznań, Warszawa i Rybnik - miasta, które konsekwentnie inwestują w profilaktykę, edukację i zdrowe środowisko życia.
- Jak polskie miasta dbają o zdrowie swoich mieszkańców? [Indeks Zdrowych Miast]
- Jak miasta w Polsce dbają o zdrowie swoich mieszkańców?
- Indeks Zdrowych Miast
- Kategoria Zdrowie - inwestycje w profilaktykę i zdrowy styl życia
- Poznań - konsekwencja i szeroki dostęp do profilaktyki
- Warszawa – zdrowie psychiczne w centrum uwagi samorządu
- Rybnik – lokalne działania o międzynarodowym znaczeniu
- Zdrowie jako fundament rozwoju miast
Jak polskie miasta dbają o zdrowie swoich mieszkańców? [Indeks Zdrowych Miast]
Jak polskie miasta dbają o zdrowie swoich mieszkańców? Najnowsza, czwarta edycja Indeksu Zdrowych Miast, przygotowana przez ekspertów SGH w Warszawie i UE w Krakowie we współpracy z Grupą LUX MED, przynosi jednoznaczne wyniki: w kategorii Zdrowie najlepiej wypadły Poznań, Warszawa i Rybnik - miasta, które konsekwentnie inwestują w profilaktykę, edukację i zdrowe środowisko życia. Wyniki kategorii Zdrowie, jednego z kluczowych obszarów badania, wskazują na rosnącą rolę samorządów w kształtowaniu polityki zdrowotnej. Miasta stawiają na regularną profilaktykę, edukację, wsparcie psychiczne oraz inwestycje w jakość środowiska życia, a ich działania przynoszą wymierne efekty.
- W tegorocznym zestawieniu liderem został Poznań, który uzyskał najwyższy wynik dzięki imponującej skali realizowanych programów zdrowotnych oraz długofalowej polityce opartej na profilaktyce i edukacji. Miasto może się pochwalić najbardziej rozbudowanym w Polsce katalogiem programów zdrowia publicznego i od lat rozwija rozwiązania, takie jak całodobowy Punkt Profilaktyki Intymnej czy szeroko zakrojone działania prozdrowotne dla seniorów i kobiet.
- Drugie miejsce zajęła w tym roku Warszawa, która od kilku lat intensywnie rozwija programy wspierające zdrowie psychiczne dzieci, młodzieży i dorosłych. Stolica realizuje jedne z najbardziej kompleksowych działań profilaktycznych w kraju - inicjatywy takie jak Warszawski Tydzień Zdrowia Psychicznego, rozbudowa poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz program grantów dla lekarzy znacząco zwiększają dostępność pomocy.
- Podium zamyka Rybnik, ubiegłoroczny lider, który wciąż utrzymuje jeden z najwyższych poziomów finansowania działań prozdrowotnych w kraju oraz aktywnie uczestniczy w międzynarodowych inicjatywach związanych z prewencją chorób. Miasto przeznacza aż 365 zł na mieszkańca na lokalne programy zdrowotne - kilkukrotnie więcej niż średnia dla wszystkich miast.
Jak miasta w Polsce dbają o zdrowie swoich mieszkańców?
Jak miasta w Polsce dbają o zdrowie swoich mieszkańców? Tegoroczna edycja Indeksu Zdrowych Miast pokazuje, że samorządy traktują zdrowie publiczne jako kluczowy element zrównoważonego rozwoju. Obszar ten zyskuje ze względu na ścisły związek z dążeniem do utrzymania i poprawy stanu zdrowia społeczeństwa, co wiąże się z kolei z odpowiednim zarządzaniem bezpieczeństwem zdrowotnym mieszkańców.
Indeks Zdrowych Miast
Corocznie aktualizowany Indeks Zdrowych Miast sprawdza, które samorządy tworzą najlepsze warunki sprzyjające dobremu samopoczuciu, profilaktyce i aktywnemu stylowi życia.
W tegorocznej edycji, ponownie obejmującej 66 miast na prawach powiatu, zamieszkiwanych przez blisko 12,25 miliona mieszkańców, eksperci uważnie przyglądają się temu, w jaki sposób lokalne polityki wpływają na zdrowie mieszkańców: od dostępu do opieki medycznej i jakości powietrza, po rozwój infrastruktury sportowej, zielonych przestrzeni i inicjatyw prozdrowotnych.
Choć zdrowie to jedna z ośmiu badanych kategorii, obok m.in. edukacji, środowiska, mieszkalnictwa czy usług społecznych, to właśnie ono stanowi fundament dobrostanu i jakości życia. Indeks pokazuje, które miasta stawiają zdrowie mieszkańców w centrum swoich działań i jak skutecznie przekładają strategie na realne efekty.
Kategoria Zdrowie - inwestycje w profilaktykę i zdrowy styl życia
Zdrowie publiczne to jeden z tych obszarów działań samorządów, który z roku na rok zyskuje na znaczeniu. Władze lokalne odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu bezpieczeństwem zdrowotnym mieszkańców - od przeciwdziałania chorobom po tworzenie warunków sprzyjających zdrowemu stylowi życia. Obejmuje to planowanie i finansowanie programów profilaktycznych, inicjatywy promujące aktywność fizyczną, zdrowe odżywianie oraz wsparcie psychiczne.
Zestawienia działań przygotowywane przez samorządy pozwalają ocenić ich aktywność, porównać lokalne strategie i sprawdzić, jak wpływają one na jakość życia mieszkańców. Wskaźniki w kategorii Zdrowie zostały opracowane tak, by uchwycić długofalowe efekty prowadzonych programów i stabilność miejskiej polityki zdrowotnej. Obejmują one dwie kluczowe zmienne: średnioroczną liczbę programów polityki zdrowotnej i działań profilaktycznych oraz średnioroczne wydatki per capita przeznaczane na ich realizację.
W tegorocznej edycji Indeksu liderem kategorii Zdrowie został Poznań (100 pkt), który awansował z drugiego miejsca w ubiegłym roku i potwierdził swoją pozycję dzięki imponującej skali realizowanych programów zdrowotnych (średnio 252 programy zdrowia publicznego rocznie). Na drugim miejscu uplasowała się Warszawa (92,19 pkt), notując znaczący wzrost w porównaniu z czwartą pozycją w poprzednim rankingu. Podium zamyka Rybnik (90,69 pkt) – ubiegłoroczny lider, który jednak wciąż utrzymuje bardzo wysoki poziom finansowania programów zdrowotnych. Wszystkie trzy miasta wyznaczają dziś standardy w zakresie lokalnej polityki zdrowotnej: od profilaktyki i edukacji zdrowotnej po inwestycje w zdrowe środowisko życia.
Wysokie wyniki odnotowały również kolejne miasta. Świnoujście zajęło 4. miejsce (83,18 pkt), a tuż za nim uplasowały się Suwałki (5. miejsce, 79,62 pkt) i Gdynia (6. miejsce, 79,20 pkt) - ta ostatnia, choć rok wcześniej była trzecia (90,15 pkt), wciąż utrzymuje się w ścisłej czołówce. Pierwszą dziesiątkę uzupełniają Sopot (7. miejsce, 71,87 pkt), Bielsko-Biała (8. miejsce, 70,62 pkt), Zabrze (9. miejsce, 58,45 pkt) oraz Gdańsk (10. miejsce, 51,18 pkt), co pokazuje, że wysoki poziom aktywności w obszarze zdrowia publicznego osiągają zarówno duże miasta, jak i średniej wielkości ośrodki miejskie.
Poznań - konsekwencja i szeroki dostęp do profilaktyki
Poznań, tegoroczny lider kategorii Zdrowie, potwierdził, że konsekwentna i długofalowa polityka zdrowotna realnie przekłada się na poprawę jakości życia mieszkańców. W analizowanym okresie stolica Wielkopolski realizowała średnio 252 programy zdrowia publicznego, podczas gdy roczna średnia dla wszystkich miast wyniosła zaledwie 40. Tak wysoki wynik to efekt długofalowej polityki zdrowotnej, opartej na skutecznym rozpoznawaniu potrzeb mieszkańców, planowaniu działań i ich konsekwentnej realizacji.
Poznań od lat prowadzi szeroki wachlarz działań profilaktycznych - od szczepień i badań przesiewowych po projekty edukacyjne i popularyzujące zdrowy styl życia. W mieście od 2018 roku funkcjonuje Punkt Profilaktyki Intymnej, zapewniający całodobowy, bezpłatny dostęp do konsultacji ginekologicznych i urologicznych, porad z zakresu higieny intymnej, profilaktyki nowotworów narządów płciowych oraz diagnostyki chorób zakaźnych. Zainteresowanie programem sprawiło, że jego realizacja została przedłużona na kolejne lata .
Kolejnym przykładem skutecznych działań jest program „Osteoporoza 50+”, dzięki któremu kobiety po 50. roku życia mogą korzystać z badań przesiewowych, oceny ryzyka złamań i densytometrii, a także z indywidualnych konsultacji edukacyjnych dotyczących profilaktyki chorób układu kostnego .
Zdrowie poznanianek i poznaniaków od lat jest jednym z naszych najważniejszych priorytetów. Od profilaktyki po edukację zdrowotną - konsekwentnie realizujemy działania, które realnie poprawiają jakość życia mieszkańców. Punkt Profilaktyki Intymnej czy program Osteoporoza 50+ to tylko część szerokiej oferty miejskich inicjatyw, z których każdego roku korzystają tysiące osób. Wysoka pozycja Poznania w Indeksie Zdrowych Miast to dla nas nie tylko powód do dumy, ale i motywacja, by dalej rozwijać programy wspierające zdrowie i dobrostan w naszym mieście - podsumowuje Jacek Jaśkowiak, Prezydent Poznania.
Miasto prowadzi również liczne działania promujące aktywność fizyczną, zdrowe odżywianie i wczesne wykrywanie chorób, kładąc nacisk na edukację i dostępność usług dla wszystkich grup wiekowych. Tak szeroko zakrojone działania przynoszą wymierne efekty - Poznań może pochwalić się najniższym w kraju odsetkiem dorosłych z nadwagą i otyłością, co potwierdza skuteczność przyjętej strategii zdrowotnej i jej realny wpływ na jakość życia mieszkańców .
Warszawa – zdrowie psychiczne w centrum uwagi samorządu
Warszawa, która zajęła drugie miejsce w kategorii Zdrowie, należy do najbardziej aktywnych samorządów w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia. Stolica rozwija programy odpowiadające na kluczowe wyzwania współczesnych miast, łącząc działania z obszaru profilaktyki somatycznej i psychicznej.
Szczególne znaczenie mają inicjatywy wspierające zdrowie psychiczne dzieci, młodzieży i dorosłych. Jednym z najważniejszych projektów jest Warszawski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2024-2030, który zakłada promocję zdrowia psychicznego, zapobieganie zaburzeniom oraz rozwój sieci wsparcia psychologicznego i psychiatrycznego. W ramach miejskich inicjatyw finansowane są też bezpłatne zajęcia terapeutyczne i warsztaty dla uczniów szkół podstawowych, a także szkolenia dla rodziców i nauczycieli, dotyczące rozpoznawania wczesnych objawów kryzysów psychicznych .
Równie istotny jest Warszawski Tydzień Zdrowia Psychicznego, w trakcie którego odbywa się ponad 250 bezpłatnych wydarzeń – od warsztatów po konsultacje dla dzieci, nastolatków i dorosłych . Stolica inwestuje także w rozwój kadr medycznych, oferując granty dla lekarzy specjalizujących się w psychiatrii dzieci i młodzieży, by zwiększyć dostępność usług w tym obszarze .
Warszawa oczywiście nie ogranicza się wyłącznie do zdrowia psychicznego. Mieszkanki i mieszkańcy mogą korzystać z szerokiej oferty bezpłatnych programów zdrowotnych, obejmujących m.in. profilaktykę osteoporozy, badania słuchu dla dzieci, zajęcia przeciwdziałające otyłości wśród młodzieży, a także warsztaty aktywizujące seniorów w ramach programu „Aktywny Senior” . Tak różnorodna oferta pokazuje, że stolica skutecznie łączy działania profilaktyczne, edukacyjne i wspólnotowe, traktując zdrowie mieszkańców jako fundament zrównoważonego rozwoju miasta.
W Warszawie zdrowie psychiczne i profilaktyka to nie dodatki do miejskiej polityki, lecz jej fundament. Od lat rozwijamy kompleksowe wsparcie dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Inicjatywy takie jak Warszawski Tydzień Zdrowia Psychicznego, rozwój poradni psychologiczno-pedagogicznych, czy program grantów dla lekarzy specjalizujących się w psychiatrii dzieci i młodzieży realnie wzmacniają system opieki i zwiększają dostęp do pomocy psychologicznej w stolicy. Inwestycja w profilaktykę, edukację i wsparcie psychologiczne to najlepsza inwestycja w przyszłość – w bezpieczeństwo i dobrostan mieszkanek oraz mieszkańców Warszawy – mówi Renata Kaznowska, Zastępca Prezydenta m.st. Warszawy, odpowiedzialna m.in. za obszar edukacji, ochrony zdrowia i polityki zdrowotnej Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy.
Rybnik – lokalne działania o międzynarodowym znaczeniu
Trzecie miejsce w kategorii Zdrowie zajął Rybnik, który konsekwentnie buduje swój sukces, bazując na połączeniu lokalnych działań profilaktycznych z udziałem w międzynarodowych inicjatywach prozdrowotnych. Miasto od lat inwestuje w profilaktykę, edukację i promocję zdrowia, a jego nakłady w tym obszarze należą do najwyższych w Polsce. W przeliczeniu na mieszkańca wyniosły aż 365 zł, przy średniej dla wszystkich miast na poziomie 71 zł. Tak wysoki poziom finansowania potwierdza, że polityka zdrowotna jest jednym z kluczowych priorytetów samorządu.
Jednym z najważniejszych przedsięwzięć Rybnika jest udział w projekcie JAPreventNCD – Prewencja osób onkologicznych i innych chorób niezakaźnych, finansowanym przez Komisję Europejską. To największa tego typu inicjatywa w Europie, skupiająca 25 państw i ponad 100 partnerów. Miasto, nominowane do udziału przez Ministra Zdrowia, realizuje w jej ramach pilotażowe interwencje dotyczące tworzenia zdrowych przestrzeni miejskich opartych na rozwiązaniach bliskich naturze. Celem projektu jest poprawa jakości życia mieszkańców, ograniczenie ryzyka chorób przewlekłych i wzmocnienie świadomości zdrowotnej społeczności lokalnych .
Wysokie zaangażowanie finansowe, współpraca z międzynarodowymi partnerami i konsekwencja w działaniu sprawiają, że Rybnik jest dziś przykładem miasta, które skutecznie łączy lokalne potrzeby z europejską perspektywą zdrowia publicznego. Rybnik od lat stawia na zdrowie – zarówno poprzez własne programy, jak i udział w międzynarodowych inicjatywach. Dzięki temu korzystamy z najlepszych praktyk i wprowadzamy rozwiązania, które naprawdę zmieniają życie mieszkańców miasta. Wysokie miejsce w Indeksie Zdrowych Miast potwierdza, że inwestycje w profilaktykę i edukację zdrowotną przynoszą konkretne efekty. Nie zwalniamy tempa – będziemy dalej rozwijać projekty, które łączą lokalne działania z europejską wizją zdrowego, nowoczesnego miasta – wskazuje Piotr Kuczera, Prezydent Rybnika.
Zdrowie jako fundament rozwoju miast
Wyniki tegorocznej edycji Indeksu Zdrowych Miast wyraźnie pokazują, że samorządy coraz częściej traktują zdrowie jako strategiczny element polityki miejskiej. Inwestycje w profilaktykę, edukację i zdrowe środowisko życia stają się nie tylko obowiązkiem, ale też długofalową strategią pomagającą dbać o dobrostan mieszkańców i zrównoważony rozwój miast.
Poznań, Warszawa i Rybnik to przykłady samorządów, które konsekwentnie inwestują w zdrowie mieszkańców – od działań profilaktycznych, po programy edukacyjne i współpracę międzynarodową. Ich doświadczenia pokazują, że skuteczna polityka zdrowotna wymaga konsekwencji, planowania i długofalowej wizji, w której zdrowie stanowi punkt wyjścia do budowania lepszej jakości życia w mieście.
Źródło: Indeks Zdrowych Miast, przygotowany przez ekspertów SGH w Warszawie i UE w Krakowie we współpracy z Grupą LUX MED.