Brak stanu rzeczy osądzonej w kościelnych procesach o niewazność małżeństwa

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
rozwiń więcej
fot. Fotolia
Wg Kodeksu Prawa Kanonicznego w sprawach dotyczących osób, a takimi sprawami są kościelne procesy o nieważność małżeństwa, nie ma tzw. stanu rzeczy osądzonej (kan. 1643 KPK). Innymi słowy: nawet, gdy w danej sprawie zapadły dwa jednobrzmiące wyroki, i to bez względu na to czy są one negatywne, czy nawet pozytywne, to także ten stan może ulec zmianie.

Jest to rzeczywiście „pocieszające” w przypadku wyroków negatywnych, bowiem oznacza to, iż gdy Strona, Strony dysponują nowymi dowodami, czy jakimś nowym światłem na dotychczas prowadzoną sprawę, wówczas mają prawo do prośby o jej nowe rozpatrzenie (tzw. nowe wniesienie sprawy) (kan. 1644 §1 KPK). Wydaje się jednak, wychodząc z praktycznego punktu widzenia, iż taka sytuacja zachodzi sporadycznie, bowiem już przy okazji apelacji Strona (Strony) pozbywają się definitywnie ostatnich środków dowodowych, nowych aspektów, w jakim należałoby rozważyć i zbadać dotychczasowe akta sprawy, ale skoro Prawodawca dał takowe prawo, to oznacza to tym samym, iż zaistnienie opisanej sytuacji nie jest do końca niemożliwe.

Zobacz także: W jaki sposób odczytywać wyrok kościelny?

Inaczej, w sensie czysto ludzkim, przedstawia się sytuacja, gdy w danej sprawie małżeńskiej zapadły dwa wyroki pozytywne, a mimo tego, przykładowo jedna ze Stron, czując się nimi pokrzywdzona, nie zgadza się z nimi i dąży do nowego rozpatrzenia sprawy. Na początku trzeba wyjaśnić, iż „naraża się” Ona tym samym na ew. przyjęcie sprawy, a w przyszłości na wydanie wyroku negatywnego i tym samym na niemożliwość zawarcia kościelnego małżeństwa. W tym przypadku nie oceniamy innej sytuacji, a mianowicie: zatajenia czegoś istotnego, aby właśnie nie narazić się na negatywne konsekwencje, nie chodzi zatem o jakieś zamataczenie, niemniej winno się jasno wytłumaczyć Stronie, iż musi być świadoma pewnych skutków. Trzeba zastanowić się również i odpowiedzieć na pytanie: czy rzeczywiście dotychczas prowadzony proces był pod tym względem „wadliwy”, czy rzeczywiście na podstawie dotychczasowych żmudnie zbadanych dowodów nie było prawa do wydania takiego, a nie innego wyroku. Aby móc odpowiedzieć na te pytania czy też inne potrzeba pewnego obiektywizmu i fachowej wiedzy.

Obecnie interesuje nas też kwestia tego, jak wygląda procedura w przypadku nowego wniesienia. Zaleca się skierowanie prośby o nowe rozpatrzenie sprawy przez Trybunał II Instancji do Najwyższego Trybunału Roty Rzymskiej, to ten Trybunał podejmuje decyzję czy sprawę przyjąć, czy też odrzucić. Prośbę można wnosić w każdym czasie, natomiast jej uzasadnienie w ciągu trzydziestu dni (kan. 1644 §1 KPK). Dalsze kroki, przy pozytywnej decyzji, są już bardziej znane, gdyż po zabraniu pod uwagę tego, co przedstawiła Strona (Strony) zapada wyrok.

Jak widać, sprawy ludzkie są na tyle skomplikowane, że Prawodawca przewidział możliwość jakby wciąż otwartego procesu, od aktywności zatem samej Strony zależy ew. zmiana wyroków, przy czym nie może być to aktywność nieuzasadniona, nieracjonalna, aby mówić o zmianie.

Na zakończenie warto dodać i przypomnieć, że nieraz Strona, Strony dochodzą do wniosku po dwóch wyrokach negatywnych, iż proces winien przebiegać z innego tytułu, rozpoczęcie jego więc od początku czasami jest o wiele łatwiejsze aniżeli prośba o nowe rozpatrzenie sprawy.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Prawo
Nie domagałbym się "sprawiedliwości" co do emerytury z ZUS, gdyby moja pełna policyjna emka była składową niepełnej służby w połączeniu z przeliczonym cywilem
22 maja 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od policjantów, żołnierzy, emerytowanych funkcjonariuszy innych służb o bolączkach systemu emerytalnego. Publikujemy:

Pomysł naprawy emerytur policjanci i żołnierze i innych mundurowych na służbie przed 1999 r.
22 maja 2025

Dlaczego trzeba naprawić? Żołnierz albo policjant, który rozpoczął służbę np. w 1992 r. i od np. 2011 r. jest na np. emeryturze policyjnej i jednocześnie pracuje w cywilu, nie skorzysta ze składek odprowadzonych do ZUS. W niewielkim zakresie składki mogą podnieść emeryturę policyjną, ale nie ma możliwości otrzymania ze składek odprowadzonych do ZUS emerytury cywilnej. Taka możliwość istnieje dla mundurowych rozpoczynających służbę od 1999 r. Jak to naprawić? Czytelnik przesłał swoje propozycje.

Najnowszy sondaż prezydencki 2 tura 2025 [WYBORY]
22 maja 2025

Oto najnowszy sondaż prezydencki infor.pl dla 2 tury wyborów 2025 r. Jakie były wyniki sondaży dla drugiej tury pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim? Kto wygra wybory prezydenckie 2025 według sondaży?

Trzaskowski u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]
22 maja 2025

Kiedy Rafał Trzaskowski będzie u Sławomira Mentzena na kanale YouTube? Czy podpisze 8 punktów deklaracji Mentzena? Rozmowa odbywa się w serii "Mentzen grilluje".

Niestety jestem karany za PESEL. Wstąpiłem do wojska przed 1999 r., po przejściu na emeryturę wojskową 10 lat odprowadzałem składki do ZUS
22 maja 2025

Kara za PESEL polega na tym, że nasz czytelnik przez PESEL nie może odebrać swoich składek w ZUS (odebrać w formie emerytury cywilnej - drugiej emerytury równolegle wypłacanej do emerytury mundurowej). Czytelnik przepracował jako cywil sporo lat, ZUS pobrał składki, ale nie odda tych pieniędzy w formie emerytury. Przy czym innym emerytom mundurowym (o innym PESELu) ZUS odda.

Renta wdowia: ZUS rusza z decyzjami, już wkrótce wszystko będzie jasne
23 maja 2025

Prezes ZUS zapowiedział, że od 13 czerwca rozpocznie się automatyczne wydawanie decyzji w sprawie renty wdowiej. Z dotychczasowych danych wynika, że aż 75% złożonych wniosków rokuje pozytywnie. Problemy pojawiają się w co piątym przypadku – brakuje danych o drugim świadczeniu. Część wniosków zostanie też odrzucona.

4 sposoby oszustw „na ZUS”. Jak się nie dać oszukać? Emeryt i rencista musi wiedzieć, czego pracownik ZUS nie ma prawa zrobić
22 maja 2025

Podszywanie się pod pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych to niestety coraz częstsza metoda oszustów, by wyłudzać pieniądze lub dane osobowe. ZUS ostrzega swoich klientów i zachęca, by próby oszustw zgłaszali na policję. Jakie są najczęstsze sposoby (typy) takich oszustw? Wyjaśnia Małgorzata Korba, rzecznik ZUS w województwie lubelskim.

Nawrocki u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]
22 maja 2025

Karol Nawrocki będzie u Sławomira Mentzena na kanale youtube już dziś o godzinie 13:00. Oto link do rozmowy na żywo "Mentzen grilluje: Karol Nawrocki".

5. punkt deklaracji Mentzena groźny dla Polski? Opinia wiceszefa MON
22 maja 2025

Wiceszef MON ocenia, że 5. punkt deklaracji Mentzena jest groźny dla Polski. To jedno z głównych żądań Putina. Czy Ukraina powinna być w NATO?

Pozew o podwyższenie alimentów [WZÓR]
22 maja 2025

Rolą alimentów jest zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w szczególności małoletniego dziecka. Kiedy można żądać podwyższenia alimentów? Jak wnieść o podwyższenie alimentów? Co powinno znaleźć się w pozwie?

pokaż więcej
Proszę czekać...