Nie można unieważnić
Warto wiedzieć, że polskie prawo nie przewiduje unieważnienia małżeństwa z powodu jego „fikcyjności”. Brak też jakichkolwiek przeszkód do jego zawarcia. Kierownik urzędu stanu cywilnego nie ma kompetencji do oceny zamiarów nowożeńców.
W zasadzie jedyną możliwością zakończenia takiego związku jest złożenie pozwu rozwodowego. Sprawa komplikuje się w momencie, gdy „małżonek” realizuje swój plan i znika w którymś z krajów Starej Europy. Wówczas ze względu na poszukiwania małżonka sprawa rozwodowa może się znacznie przeciągnąć.
Zobacz również: bezpłatne porady prawne
Wysoka cena za pochopne decyzje
Nie należy też bagatelizować skutków finansowych, jakie pociąga za sobą zawarcie takiego związku. W najważniejszych sprawach takich jak nabywanie nieruchomości, zbywanie przedsiębiorstwa, dokonywanie większych darowizn prawo wymaga zgody małżonka. Przezorny kontrahent będzie chciał taka zgodę uzyskać. „Zaginięcie” połowicy znacznie utrudni zarządzanie majątkiem.
Pochopne decyzje małżeńskie mogą zaszkodzić rodzinie nowożeńca. W wypadku jego śmierci krewni, nawet gdy umarły sporządził testament nieuwzględniający małżonka przy dziedziczeniu, muszą przekazać mu część spadku.
Proceder zawierania fikcyjnych małżeństw wydawał się do tej pory zjawiskiem marginesowym. Tymczasem od czasu, kiedy Polska weszła do strefy Schengen, ilość takich „międzynarodowych” małżeństw rośnie. W krajach, które zmagają się z tym problemem od lat (np. we Francji i Niemczech) wprowadzono regulacje, dzięki którym urzędnik może nie przyjąć oświadczeń o zawarciu małżeństwa, gdy stwierdzi brak „poważnego zobowiązania” i rzeczywistej woli podjęcia życia małżeńskiego. Poza tym, takie małżeństwa można unieważniać.
Polskie prawo regulujące zawarcie małżeństwa nie wypowiada się w tej kwestii. Z problemem mierzy się jak na razie ustawa o cudzoziemcach. W ramach postępowania o udzielenie zezwolenia cudzoziemcowi na zamieszkanie uprawniony organ ustala, czy związek małżeński nie został zawarty w celu obejścia przepisów o pobycie na terytorium RP.