W odpowiedzi udzielonej Rzecznikowi Praw Obywatelskich Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła, iż obecnie obowiązujące przepisy prawa wyborczego nie przewidują możliwości korzystania przez wyborców z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym.
- RPO pyta o możliwości korzystania z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym
- Odpowiedź Państwowej Komisji Wyborczej
RPO pyta o możliwości korzystania z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym
Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Sylwestra Marciniaka o przedstawienie stanowiska w odniesieniu do możliwości korzystania przez obywateli z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym. RPO prosił w szczególności o poinformowanie czy planowane jest zapewnienie takich kopert w lokalach. Zdaniem rzecznika mogłoby wpłynąć pozytywnie na realizację prawa obywateli do udziału w tajnym głosowaniu bez rezygnacji z korzystania z przezroczystych urn wyborczych.
RPO podkreślał, iż świadomość występowania zagrożeń dla zasady tajności głosowania związanych z wprowadzeniem przezroczystych urn wyborczych miał sam ustawodawca.
„Odpowiedzią na te zagrożenie miało być wprowadzenie w art. 52 § 8 Kodeksu wyborczego możliwości wrzucenia przez wyborcę karty (lub kart) do głosowania do urny wyborczej w kopercie. Na mocy przepisów ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz. U. poz. 130 ze zm.), treść przytoczonego przepisu art. 52 § 8 Kodeksu wyborczego została zastąpiona i nie wskazuje on w obecnym brzmieniu na możliwość oddania głosu w kopercie na kartę lub karty do głosowania” - czytamy piśmie RPO z 11 sierpnia 2023 r.
Odpowiedź Państwowej Komisji Wyborczej
Odpowiedzi udzielił przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Sylwester Marciniak. Przypomniał on, iż zgodnie z Kodeksem wyborczym tajność głosowania zapewnia się w szczególności przez przygotowanie w lokalu wyborczym odpowiedniej liczby łatwo dostępnych miejsc umożliwiających każdemu wyborcy nieskrępowane zapoznanie się z kartą do glosowania oraz jej wypełnienie w sposób niewidoczny dla innych osób, a także poprzez zobowiązanie wyborców do wrzucania karty do urny wyborczej w taki sposób, aby strona zadrukowana była niewidoczna.
„Państwowa Komisja Wyborcza stwierdza, że obecnie obowiązujące przepisy prawa wyborczego nie przewidują możliwości korzystania przez wyborców z kopert w trakcie oddawania głosu w lokalu wyborczym. Stanowiłoby to naruszenie procedury glosowania, określonej w Kodeksie wyborczym, a w szczególności w art. 52 § 5 i 6. Tym bardziej Państwowa Komisja Wyborcza nie może zapewnić kopert na karty do głosowania w lokalach wyborczych, ani zobowiązać innych organów lub podmiotów do realizacji tego niewynikającego z przepisów prawa zadania” – poinformował przewodniczący PKW w odpowiedzi z 28 sierpnia 2023 r.
W ocenie PKW tego rodzaju działanie stanowiłoby naruszenie zasady legalizmu z uwagi na przekroczenie granic obowiązującego prawa.
Pełna treść odpowiedzi dostępna jest na stronie internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich.