W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (tzw. projekt deregulacyjny). Nowelizacja ma na celu dalsze uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Wydłuży się m.in. lista inwestycji budowlanych, na które nie trzeba będzie uzyskiwać pozwolenia na budowę.
- Mniej inwestycji z obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę
- Ułatwienia dla rolników
- Mikroinstalacje wiatrowe
- Większa elastyczność i prostsza legalizacja
Jak wyjaśnia Ministerstwo Rozwoju i Technologii, ta nowelizacja Prawa Budowlanego to nie tylko zmniejszenie formalności, ale także skrócenie czasu potrzebnego do realizacji zarówno inwestycji publicznych, jak i prywatnych. Przekłada się to na realną korzyść – obniżenie kosztów inwestycji. Dzięki nowym przepisom, inwestorzy będą mogli łatwiej uzyskiwać odstępstwa od przepisów technicznych, a procesy związane z budową staną się bardziej elastyczne.
Mniej inwestycji z obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę
Zamiast wymaganego dotychczas pozwolenia na budowę, w wielu przypadku potrzebne będzie już tylko zgłoszenie budowy. Dotyczy to takich obiektów jak:
- wolno stojących przydomowych budowli ochronnych o powierzchni użytkowej do 35 m², bez zmiany zewnętrznych ścian i konstrukcji,
- wolnostojących budynków użyteczności publicznej o powierzchni użytkowej do 200 m²,
- kontenerów telekomunikacyjnych do 35 m² i 3 m wysokości,
- boisk i kortów sportowych, które służą nie tylko rekreacji, ale także sportowi,
- przydomowych zadaszonych tarasów, tarasy powyżej 35 m², ale nieprzekraczające 50 m² powierzchni zadaszenia, będą mogły być budowane na zgłoszenie; dla tarasów do 35 m² powierzchni zadaszenia nie będzie wymagane zgłoszenie,
- przepustów do 20 m długości i o przekroju wewnętrznym do 3 m² oraz wylotów do cieków naturalnych.
Ułatwienia dla rolników
Zmiany obejmują także szczególne ułatwienia dla rolników, którzy będą mogli budować zbiorniki na wodę opadową i roztopową do 30 m³ jako uzupełnienie zabudowy zagrodowej na istniejących działkach siedliskowych bez konieczności opracowywania projektu budowlanego (bez konieczności uzyskania pozwolenia na budowę). Nowe przepisy pozwolą rolnikom szybciej wybudować zbiorniki, co przyczyni się do łatwiejszego dostępu do funduszy unijnych, w tym z Programu „Moja Woda” oraz Wspólnej Polityki Rolnej.
W analogiczny sposób ułatwienia obejmują budowę basenów i oczek wodnych. Instalacje do 50 m² będą mogły być realizowane bez zgłoszenia, w tym także przy budynkach rekreacji indywidualnej, a baseny do 15 m2 i oczka do 10m2 w Rodzinnych Ogrodach Działkowych.
Mikroinstalacje wiatrowe
Przyjęta przez Radę Ministrów ustawa to także impuls dla rozwoju energetyki rozproszonej w Polsce. Montaż mikroinstalacji wiatrowych do 3 m wysokości oraz magazynów energii do 20 kWh będzie możliwy bez formalności budowlanych. Instalacje wyższe, do 12 m, będą wymagały jedynie projektu architektoniczno-budowlanego.
Większa elastyczność i prostsza legalizacja
Zmiany w Prawie budowlanym wprowadzają także większą elastyczność w przypadku nieprawidłowości ze strony inwestora. Tzw. mechanizm „żółtej kartki” zakłada, że w przypadku dokonania nielegalnych istotnych odstąpień od dokumentacji projektowej, inwestor otrzyma od organu nadzoru ostrzeżenie zawierające nakaz doprowadzenia budowy do zgodności z dokumentacją. Działania te nie przerywają prowadzenia prac oraz nie wiążą się z koniecznością wszczynania postępowania administracyjnego. Z kolei rozszerzenie tzw. uproszczonego postępowania legalizacyjnego, pozwoli na legalizację obiektów budowlanych, gdy od zakończenia robót budowlanych minęło co najmniej 10 lat. Ułatwi to proces w przypadku starszych inwestycji, które nie spełniają niektórych wymogów formalnych.
Nowelizacja zakłada wydłużenie terminu obowiązkowego korzystania z elektronicznego dziennika budowy do 31 grudnia 2034 roku (wcześniej był to 31 grudnia 2029 roku). Zgodnie z nowelizacją, właściciele i zarządcy obiektów budowlanych, którzy do tej pory prowadzili książki obiektu budowlanego w wersji papierowej, będą zobowiązani do przejścia na wersję elektroniczną również do 31 grudnia 2034 roku.
Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (UD22)