W odpowiedzi na interpelację poselską Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowała, że do 30 czerwca 2025 r. ogłoszone zostaną zasady pilotażu skróconego czasu pracy, który ma potrwać od 15 do 18 miesięcy. W kolejnych miesiącach będzie trwał nabór do tego programu. Ministra wskazała, że z przeglądu analiz i raportów dot. skróconego czasu pracy wynika, że w podmiotach, które wdrożyły takie rozwiązania skrócony czas pracy przynosi liczne korzyści tak pracownikom, jak i pracodawcom.
- Interpelacja w sprawie analiz dotyczących skróconego, 4-dniowego tygodnia pracy
- Ministra Dziemianowicz-Bąk: z analiz wynika, że skrócony czas pracy przynosi liczne korzyści tak pracownikom, jak i pracodawcom
- Pilotaż skróconego czasu pracy
- Gdzie w Europie tydzień pracy jest krótszy niż 40 godzin
Interpelacja w sprawie analiz dotyczących skróconego, 4-dniowego tygodnia pracy
W interpelacji do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 23 kwietnia 2025 r. jeden z posłów zadał następujące pytania:
1. Kto pracował nad analizą dotyczącą wprowadzenia 4-dniowego tygodnia pracy (dalej: analiza)? Czy pracowały przy niej inne osoby niż pracownicy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej?
2. Jeżeli nad analizą pracowały inne osoby niż pracownicy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej to proszę o informację: kim były te osoby oraz jaka była forma ich zatrudnienia przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej?
3. Czy podczas tworzenia analizy zaprosiła Pani Minister do współpracy w celu pozyskania danych i wiedzy z rynku reprezentatywne organizacje pracodawców i pracowników będące członkami Rady Dialogu Społecznego?
4. Czy analiza bierze pod uwagę zbliżający się kryzys demograficzny i jego nadchodzący wpływ na rynek pracy?
5. Czy przy opracowywaniu analizy brała Pani Minister pod uwagę konkurencyjność polskiej gospodarki względem innych Państw o podobnym poziomie zamożności?
Ministra Dziemianowicz-Bąk: z analiz wynika, że skrócony czas pracy przynosi liczne korzyści tak pracownikom, jak i pracodawcom
Na tę interpelację odpowiedziała na początku czerwca 2025 r. Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Poinformowała, że w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) dokonano wnikliwego przeglądu specjalistycznych analiz i raportów sporządzonych w samym resorcie oraz jednostkach podległych (m.in. w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy), jak również danych pozyskanych z zewnętrznych źródeł (raporty krajowe i zagraniczne, relacje podmiotów, które wdrożyły już omawiane rozwiązanie). Przedmiotem tego przeglądu były relacje między skróconym wymiarem czasu pracy (przy zachowaniu niezmienionego poziomu wynagrodzenia za pracę) i dobrostanem pracowników z jednej, a ich efektywnością i społeczno-ekonomicznymi konsekwencjami świadczenia przez nich pracy w skróconym wymiarze czasowym z drugiej strony.
Ministra podkreśliła, że z raportu stanowiącego podsumowanie wielomiesięcznych prac analityczno-koncepcyjnych wynika, że skrócony czas pracy przynosi liczne korzyści tak pracownikom, jak i pracodawcom. Pracownicy, którzy pracowali krócej, cieszyli się lepszym zdrowiem psychicznym i fizycznym, mieli więcej czasu na samorozwój i stwierdzili wyraźną poprawę równowagi między życiem zawodowym i prywatnym. Przeprowadzone analizy wykazały też, że zatrudniający ich pracodawcy odnotowali poprawę efektywności wykonywanej przez nich pracy, spadek absencji chorobowych i wyjść prywatnych, a także wypadków przy pracy.
Co więcej, stawali się bardziej konkurencyjni, a rotacja zatrudnianych przez nich pracowników znacząco zmalała.
Pilotaż skróconego czasu pracy
Ministra Dziemianowicz-Bąk poinformowała ponadto, że do 30 czerwca 2025 r. ogłoszone zostaną przez MRPiPS zasady pilotażu skróconego czasu pracy. W kolejnych miesiącach będzie trwał nabór do programu. Uczestnictwo w pilotażu jest w pełni dobrowolne i pozwoli zainteresowanym pracodawcom na przetestowanie różnych (dziennych, godzinowych lub polegających na zwiększeniu wymiaru urlopów wypoczynkowych) dostosowanych do specyfiki prowadzonej przez nich działalności form skróconego czasu pracy. Dopiero na podstawie sformułowanych w oparciu o zebrane doświadczenia wniosków możliwe będzie opracowanie propozycji zastosowania konkretnych modeli skróconego czasu pracy w odniesieniu do ogółu pracujących lub/i konkretnych grup zawodowych.
Jak zaznaczyła ministra, pilotaż ten ma być pierwszym tego typu programem w naszej części Europy. Jego realizacja potrwa minimum 15 i nie dłużej niż 18 miesięcy.
Przebieg pilotażu będzie na bieżąco monitorował Zespół ds. Skróconego Czasu Pracy, który zostanie powołany w MRPiPS. Członkowie zespołu będą udzielać wsparcia organizacyjnego, na bieżąco analizując przesyłane dane i zgłaszane uwagi. Po zakończeniu pilotażu zespół przygotuje konkretne propozycje legislacyjne oraz rekomendacje dotyczące ich wdrożenia, uwzględniające specyfikę poszczególnych branż i sektorów gospodarki.
Zdaniem ministry Dziemianowicz-Bąk, projekt ustawowego wprowadzenia skróconego czasu pracy odpowiada żywotnym potrzebom społecznym. W obliczu kryzysu demograficznego powstaje konieczność zachęcania potencjalnych rodziców do zakładania rodzin, a krótsza praca oznacza więcej czasu również na życie rodzinne i wychowanie dzieci. Skutki zmian w strukturze wiekowej polskiego społeczeństwa są coraz dotkliwiej odczuwane w wielu branżach, zwłaszcza tam, gdzie kluczowe jest zachowanie pracowników starszych i doświadczonych. Również tej grupie trzeba stworzyć warunki motywujące do jak najdłuższego utrzymywania aktywności zawodowej.
W opinii ministry Dziemianowicz-Bąk, skrócenie czasu pracy stanowi rozwiązanie, które może w tym zakresie odegrać istotną i pozytywną rolę.
Gdzie w Europie tydzień pracy jest krótszy niż 40 godzin
Ministra poinformowała także, że ustawowo krótszy względem 40 godzinnego, tygodniowego modelu czas pracy obowiązuje we Francji (35 godzin tygodniowo), Belgii (38 godzin tygodniowo) i Danii (37 godzin tygodniowo). Są to gospodarki cieszące się wysokim poziomem rozwoju, wysokim PKB oraz wzrostem gospodarczym.
Od momentu wprowadzenia skróconego czasu pracy, PKB Francji per capita wzrosło o 81%.
Trend wzrostu PKB do momentu światowego kryzysu finansowego w 2008 r. utrzymywał się na poziomie ponad 3%, następnie 2%, aż w ostatnich latach po pandemii sięgnął 5%. PKB z parytetem siły nabywczej w latach 1990-1999 miało średni wzrost na poziomie 3,7%, a w latach 2000-2023 3,8%. Przywołane wskaźniki pokazują dobitnie, że wprowadzenie skróconego czasu pracy nie odbiło się negatywnie na francuskim wzroście gospodarczym.