Emerytura i renta z ZUS po śmierci. Co się dzieje z rentą i emeryturą po śmierci? Kiedy można zatrzymać rentę i emeryturę po śmierci?

oprac. Anna Kot
Absolwentka filologii polskiej oraz dziennikarstwa. Autorka licznych publikacji o tematyce gospodarczej i emerytalnej. Świat świadczeń społecznych nie jest jej obcy. Z Grupą INFOR związana od 2023 roku.
rozwiń więcej
ZUS, emerytura, renta, gotówka, pieniądze / Emerytura i renta z ZUS po śmierci. Co się dzieje z rentą i emeryturą po śmierci? Kiedy można zatrzymać rentę i emeryturę po śmierci? / ShutterStock

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS, po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, instytucja wstrzymuje wypłatę świadczenia, ponieważ prawo do niego wygasa. Jednak jeśli emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze trzeba zwracać te środki. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę.

Emerytura i renta z ZUS po śmierci. Co się dzieje z rentą i emeryturą po śmierci? Kiedy można zatrzymać rentę i emeryturę po śmierci?

Jak informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskiego, Nie w każdym przypadku zachodzi konieczność zwracania emerytury lub renty po zmarłym do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie, które listonosz dostarczył przed śmiercią emeryta lub rencisty, można zatrzymać, jeśli zmarły miał do niego prawo.

ZUS podaje przykład: Seniorka zmarła 15 marca, a listonosz przyniósł jej emeryturę 10 marca, kiedy jeszcze żyła. W takiej sytuacji rodzina ma prawo zatrzymać tę emeryturę, ponieważ świadczenie zostało wypłacone za jej życia. Natomiast jeśli listonosz przyniósł pieniądze po śmierci, to nie można ich przyjmować, ponieważ ZUS upomni się o te środki i będzie domagał się zwrotu wypłaconej kwoty.

W jakich sytuacjach trzeba zwrócić emeryturę lub rentę?

Świadczenie emerytalne lub rentowe za miesiąc, w którym nastąpiła śmierć, przysługuje zawsze, nawet jeśli osoba zmarła pierwszego dnia miesiąca. Jednak świadczenia za kolejne miesiące już nie przysługują i należy je zwrócić. Należy je odesłać nawet w sytuacji, gdy pieniądze wpłynęły wcześniej, ponieważ termin wypłaty świadczenia przypadał na weekend lub inny dzień ustawowo wolny od pracy. I w tym przypadku ZUS podaje dwa przykłady:

  1. Emeryt zmarł 2 kwietnia. Jego świadczenie było przekazywane na konto 6. dnia każdego miesiąca. 4 kwietnia wpłynęła emerytura za kwiecień. Ponieważ śmierć nastąpiła w tym samym miesiącu co zgon, ZUS uzna, że emerytura za kwiecień mu się należała, więc nie trzeba jej zwracać.
  2. Rencistka miała ustalony termin wypłaty na pierwszy dzień każdego miesiąca. Zmarła 25 kwietnia, a jej renta za maj została przelana na konto 30 kwietnia, ponieważ 1 maja przypadał na dzień wolny od pracy. Mimo tego, że środki wpłynęły w kwietniu, dotyczyły wypłaty za maj, a świadczeniobiorczyni już wówczas nie żyła. W tej sytuacji rodzina musi zwrócić nienależne pieniądze.

Rodzina może złożyć wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia emerytalnego lub rentowego

Niezrealizowane świadczenie to emerytura lub renta, która przysługiwała zmarłemu, lecz nie została wypłacona przed jego śmiercią. Jeśli zmarłemu przysługiwało świadczenie za miesiąc, w którym nastąpił zgon – niezależnie od tego, czy śmierć miała miejsce na początku, czy w połowie miesiąca – rodzina ma prawo się o nie ubiegać. Aby je otrzymać, trzeba w ciągu 12 miesięcy od śmierci świadczeniobiorcy złożyć do ZUS-u specjalny formularz ENS – wniosek o wypłatę niezrealizowanych świadczeń po osobie uprawnionej do świadczeń emerytalno-rentowych.

  • Przykład 1: Emeryt zmarł 10 kwietnia, a ZUS nie zdążył jeszcze wypłacić emerytury za ten miesiąc. Członkowie rodziny mogą złożyć wniosek o wypłatę tego świadczenia.
  • Przykład 2: Kobieta złożyła wniosek o emeryturę po ukończeniu 60 roku życia, ale zmarła, zanim ZUS wydał decyzję. W takiej sytuacji rodzina może również złożyć wniosek o niezrealizowane świadczenie.

Kto może otrzymać niezrealizowaną emeryturę lub rentę?

W pierwszej kolejności prawo do niezrealizowanego świadczenia emerytalnego lub rentowego przysługuje mężowi, żonie oraz dzieciom zmarłego, o ile prowadziły z nim wspólne gospodarstwo domowe. W drugiej kolejności mogą ubiegać się o nie małżonkowie oraz dzieci, z którymi zmarły nie prowadził gospodarstwa domowego. W przypadku braku małżonka oraz dzieci, prawo do środków przysługuje tym, z którymi zmarła osoba prowadziła wspólne gospodarstwo. W dalszej kolejności o niezrealizowane świadczenie mogą ubiegać się inni członkowie rodziny, którzy są uprawnieni do renty rodzinnej, lub osoby, na których utrzymaniu pozostawała zmarła.

Niezrealizowana emerytura lub renta. Jakie dokumenty trzeba przygotować?

Jakie dokumenty będą potrzebne, aby otrzymać niezrealizowane świadczenie emerytalne lub rentowe?

  • odpis aktu zgonu,
  • odpis aktu małżeństwa – jeśli wniosek składa współmałżonek,
  • odpis aktu urodzenia – jeśli wniosek składa dziecko,
  • dokumenty potwierdzające prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego lub utrzymywanie zmarłego.
Prawo
Koniec z biciem dzwonów kościelnych o dowolnej porze dnia i nocy, bo – „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”. Senat zajmie się problemem, który dzieli społeczeństwo
06 sie 2025

W dniu 7 sierpnia 2025 r. Senat zajmie się rozpatrzeniem petycji zbiorowej w sprawie ograniczenia używania dzwonów kościelnych. Fundacja Dobre Państwo, która jest jej autorem, postuluje oddanie samorządom władztwa w zakresie określania dopuszczalnych godzin, w których mogą wybrzmiewać dzwony kościelne oraz dopuszczalnego poziomu emitowanego przez nie hałasu. „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”, aktualnie obowiązujące przepisy natomiast – „zezwalają Kościołowi na poszerzenie swych wpływów daleko ponad obszar posiadanych nieruchomości” – przekonuje Fundacja.

Twoje 4 prawa w czasie podróży koleją [Mini poradnik]
06 sie 2025

Masz 4 prawa podczas podróży koleją: prawo do informacji, prawo do odszkodowania lub zwrotu kosztów, prawo do pomocy i prawo do kontynuacji podróży. Co one w praktyce oznaczają? Jeśli potrzebujesz pomocy, bezpłatnie udzieli jej Europejskie Centrum Ochrony Konsumentów.

Tego nie podpiszę! Co Karol Nawrocki jako prezydent RP na pewno zawetuje?
06 sie 2025

Karol Nawrocki jako nowy prezydent jasno wyznaczył granice swojej kadencji. W orędziu zapowiedział, czego na pewno nie podpisze: podniesienia wieku emerytalnego, wprowadzenia euro i legalizacji nielegalnej imigracji. Z kolei CPK i inwestycje strategiczne to projekty, które zamierza aktywnie wspierać.

Karol Nawrocki nowym prezydentem RP. Jaka będzie jego pierwsza decyzja ustawodawcza?
06 sie 2025

Karol Nawrocki rozpoczął kadencję od mocnego akcentu – już w czwartek 7 sierpnia złoży projekt ustawy dotyczący Centralnego Portu Komunikacyjnego. Prezydent zapowiada powrót do „tradycyjnego kształtu” inwestycji i zwołuje Radę Gabinetową, by omówić kluczowe projekty rozwojowe i stan finansów państwa.

Eksport jeszcze bardziej pod lupą: Co zmienia 18. pakiet sankcji wobec Rosji?
06 sie 2025

Nowy, 18. pakiet unijnych sankcji wobec Rosji radykalnie zaostrza wymogi wobec firm działających w handlu międzynarodowym. Obejmuje nie tylko zakazy eksportowe, lecz także obowiązek aktywnego monitorowania partnerów i kontroli dalszego obrotu towarami. Przedsiębiorstwa muszą pilnie dostosować swoje procedury compliance.

Karol Nawrocki rozpoczyna prezydenturę z konkretnym planem działania: CPK, ulgi podatkowe i wsparcie dla rolników już wkrótce w Sejmie
06 sie 2025

Już w najbliższych dniach do Sejmu trafią pierwsze prezydenckie projekty ustaw zapowiadane jeszcze w kampanii wyborczej przez Karola Nawrockiego, który oficjalnie rozpoczyna swoją pięcioletnią kadencję jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Oto szczegóły.

Emerytura i renta z ZUS po śmierci. Co się dzieje z rentą i emeryturą po śmierci? Kiedy można zatrzymać rentę i emeryturę po śmierci?
06 sie 2025

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS, po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, instytucja wstrzymuje wypłatę świadczenia, ponieważ prawo do niego wygasa. Jednak jeśli emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze trzeba zwracać te środki. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę.

To już dzisiaj: długo wyczekiwana likwidacja „podatku Belki". Oszczędzanie wreszcie stanie się opłacalne
06 sie 2025

Jednym z największych problemów w Polskiej gospodarce jest niski poziom inwestycji prywatnych. Aż 46% Polaków nie posiada żadnych oszczędności – co oznacza, że znaczna część Polaków nie widzi sensu w ich gromadzeniu. Jedną z głównych przyczyn takiego stanu rzeczy jest słynny "podatek Belki". Został on wprowadzony w 2002 r. jako doraźne rozwiązanie na załatanie dziury budżetowej, ale jak to w Polsce zwykle bywa – prowizorka jest najtrwalsza. Nowy Prezydent RP - Karol Nawrocki, zapowiedział że złoży projekt likwidujący podatek Belki już pierwszego dnia sprawowania urzędu.

Zaprzysiężenie prezydenta RP Karola Nawrockiego [Relacja na żywo]
06 sie 2025

W środę, 6 sierpnia 2025 r. o godz. 10:00 rozpoczęły się uroczystości z okazji zaprzysiężenia prezydenta RP Karola Nawrockiego.

Andrzej Duda: podsumowanie prezydentury [Orędzie]
05 sie 2025

Andrzej Duda kończy swoją 10-letnią prezydenturę w dniu 6 sierpnia 2025 roku. W tym dniu o godzinie 10:00 odbywa się zaprzysiężenie nowego prezydenta RP Karola Nawrockiego. Jak Andrzej Duda podsumował swoją prezydenturę w orędziu?

pokaż więcej
Proszę czekać...