Co byś zrobił, gdyby nagle zawyła syrena alarmowa? Gdzie schronisz się z rodziną? Jak zachować się w sytuacji awaryjnej, kiedy nie ma prądu, wody ani telefonu? To nie scenariusz filmu katastroficznego – to potencjalne zagrożenie, na które chce nas przygotować Ministerstwo Obrony Narodowej. Program „wGotowości” rusza już 22 listopada i ma na celu coś więcej niż tylko naukę pierwszej pomocy czy rozpoznawania typów amunicji. Chodzi o zmianę mentalności całej społeczności. O budowanie kultury bezpieczeństwa od podstaw. A przykład Ukrainy pokazuje, że to nie fantazja – to konieczność.
- Dlaczego właśnie teraz? Bo świat się zmienia – a my musimy być szybciej gotowi na wszystko
- Co dokładnie oferuje program „wGotowości”? Spójrzmy na szczegóły
- Jak, gdzie i kiedy będą się odbywać zajęcia?
- Dla kogo są przewidziane zajęcia wGotowości?
- Ukraina uczy, że bezpieczeństwo to nie luksus, ale podstawa
- Dwie ścieżki szkoleniowe
- Co jeśli nie mam czasu? Albo nie czuję się „wojskowo”?
- Jak zapisać się na szkolenie?
Dlaczego właśnie teraz? Bo świat się zmienia – a my musimy być szybciej gotowi na wszystko
Nie trzeba daleko szukać przykładów. Wystarczy spojrzeć za wschodnią granicę. Wojna w Ukrainie trwa od prawie 4 lat, a jej skutki dotykają nie tylko frontu, ale też codzienności milionów ludzi – także tych, którzy mieszkają setki kilometrów od linii walk. Ataki rakietowe na miasta, przerwy w dostawach energii, ewakuacje, brak komunikacji – to nie są już tylko scenariusze ćwiczeń cywilno-obronnych. To rzeczywistość, która może dotknąć każdego. W Polsce przecież spadały już odłamki rakiet lub dronów w czasie tej wojny, a ludzie ponieśli szkody materialne. Trzeba pamiętać także o tragedii w Przewodowie w 2022 roku, kiedy to na skutek działań wojennych zginęły dwie osoby. Polacy też już są więc ofiarami tej wojny.
I tu właśnie wkracza program „wGotowości” – nowa inicjatywa Ministerstwa Obrony Narodowej, która ma na celu przygotowanie obywateli do działania w sytuacjach kryzysowych. Nie chodzi o straszenie. Chodzi o świadomość, spokój i umiejętność reagowania w kryzysowych sytuacjach związanych z działaniami wojennymi. Także wojny hybrydowej.
Program „wGotowości” to bezpłatne, powszechne szkolenia obronne dla wszystkich chętnych – niezależnie od wieku, wykształcenia czy miejsca zamieszkania. Pierwsze zajęcia już 22 listopada 2024 r. Program jest całkowicie dobrowolny.
Co dokładnie oferuje program „wGotowości”? Spójrzmy na szczegóły
Resort obrony deklaruje, że w wyniku udziału w szkoleniu nabędziemy konkretne umiejętności. W jego ramach mamy nauczyć się:
- Rozpoznawać zagrożenia – od ataku dronem po skażenie chemiczne.
- Działać w stresie – jak zachować spokój, gdy panika ogarnia innych?
- Pomagać innym – pierwsza pomoc, transport poszkodowanego, prowizoryczne opatrunki.
- Zorganizować przestrzeń bezpieczeństwa – gdzie schronić się, co zabrać, jak zaplanować ucieczkę.
- Komunikować się bez sieci – alternatywne metody przekazywania informacji.
- Radzić sobie psychicznie – bo kryzys to nie tylko fizyczne zagrożenie, ale i trauma.
Jak, gdzie i kiedy będą się odbywać zajęcia?
MON zapewnia, że program został zaprojektowany z myślą o maksymalnej dostępności. Nie trzeba mieć specjalnego sprzętu, munduru ani nawet butów turystycznych (choć nie zaszkodzą). Wystarczy chęć nauki i rejestracja. Szkolenia odbędą się w całym kraju – w szkołach, domach kultury, Ochotniczych Strażach Pożarnych, centrach sportowych, a nawet w parkach miejskich. MON współpracuje z samorządami, by zapewnić lokalny dostęp dla każdego chętnego. Pierwsza fala zajęć startuje już 22 listopada 2025 r. Kolejne edycje będą organizowane cyklicznie – zarówno w weekendy, jak i w dni powszednie, by każdy mógł znaleźć dogodny termin, również osoby pracujące.
Dla kogo są przewidziane zajęcia wGotowości?
Rząd chce zapewnić udział w szkoleniu jak najszerszej grupie osób. Nie wprowadza ograniczeń wiekowych (poza dziećmi). MON deklaruje, że w szkoleniach mogą wziąć udział przykładowo:
- Dzieci i młodzież (nawet od 10. roku życia – z opiekunem),
- Rodzice i dziadkowie,
- Nauczyciele i pracownicy szkół,
- Pracownicy służb publicznych,
- Wolontariusze i aktywiści lokalni,
- każdy, kto chce czuć się bezpieczniej, nabywając konkretne umiejętności.
Ukraina uczy, że bezpieczeństwo to nie luksus, ale podstawa
Nie da się tego zignorować. Od 24 lutego 2022 roku Ukraina stała się żywym laboratorium nowoczesnej wojny. Tamtejsi mieszkańcy nauczyli się w ciągu miesięcy tego, czego my uczymy się przez lata – albo wcale. Przykład? Kijowianie potrafią dziś:
- rozpoznać typ nadlatującego drona po dźwięku,
- zbudować prowizoryczny schron w piwnicy,
- organizować kuchnie polowe dla sąsiadów,
- przekazywać informacje offline,
- prowadzić dzieci przez obszary bombardowań bez wprowadzania ich w panikę.
To nie żadne supermoce, tylko efekt systematycznego szkolenia, wspólnotowego działania i świadomości, że bezpieczeństwo zaczyna się w domu od każdego z nas. Jako społeczeństwo, mamy czas na naukę, na przygotowanie, na budowanie więzi sąsiedzkich. Program „wGotowości” ma być w założeniu szansą, by ten czas wykorzystać – nie na strach, ale na przygotowanie.
Dwie ścieżki szkoleniowe
Program „wGotowości” zaoferuje dwie główne ścieżki: odporność i rezerwy. Ścieżka „Odporność” to propozycja dla wszystkich obywateli, którzy nie mieli wcześniej kontaktu z wojskiem, ale chcą nauczyć się, jak reagować w sytuacjach kryzysowych i zwiększyć swoje poczucie bezpieczeństwa. Szkolenia w tej ścieżce pozwalają zdobyć praktyczne umiejętności, przydatne w codziennym życiu – od udzielania pierwszej pomocy, przez zasady przetrwania, po ochronę w sieci. To szkolenia indywidualne szkolenia obronne i grupowe szkolenia obronne. Z kolei ścieżka „Rezerwy” to propozycja dla osób, które chcą dobrowolnie szkolić się w ramach systemu obronnego państwa – bez konieczności pełnienia zawodowej służby wojskowej.
Co jeśli nie mam czasu? Albo nie czuję się „wojskowo”?
Nikt nie każe Ci biegać z karabinem po lesie. Program „wGotowości” to edukacja dla cywili z elementami obronności. To warsztaty praktyczne, często prowadzone w formie gier, symulacji, rozmów. Można zabrać ze sobą dziecko, partnera, znajomego - takie są założenia, przynajmniej w ścieżce "Odporność".
Jak zapisać się na szkolenie?
Zapisy mają być dostępne poprzez aplikację mObywatel, a proces ma zając ok. 30 sekund. Resort jest przygotowany, że w listopadzie i grudniu 2025, a więc zaraz po ogłoszeniu programu, przeszkolonych zostanie 100 tys. osób (we wszystkich formach szkoleń). W całym 2026 roku MON szacuje, że w programie wGotowości weźmie udział 400 tys. osób.