W artykule publikujemy 4 tabele przy pomocy, których - zdaniem osób niepełnosprawnych, które skontaktowały się z redakcją Infor.pl - od grudnia 2024 r. obniżane są punkty poziomu potrzeby wsparcia dla osób niepełnosprawnych. Tabele według osób niepełnosprawnych nakazują WZON (niezależnie od rzeczywistego stanu zdrowia) seryjnie stosować kwalifikatory WC-A, WC-B, WC-C, WC-D, a nie wyżej punktowane WP albo WS. Oznacza to obniżenie wysokości świadczenia wspierającego np. z kwoty 4134 zł miesięcznie do 1128 zł albo 752 zł miesięcznie. Trzeba przyznać, że to szokująca obniżka wartości świadczenia (miesięcznego). Tabele były wykorzystane w Ministerstwie Rodziny do szkolenia osób orzekających w WZON o tych punktach. I to mamy potwierdzone. Natomiast nie mamy dowodu na to, że tabele są rodzajem nakazu, aby osoby orzekające w WZON obniżyły (limitowały) punkty osobom niepełnosprawnych (w efekcie WZON przyznaje poniżej 70 punktów i nie ma świadczenia wspierającego albo jest np. 76 punkty i jest niskie świadczenie wspierające). Wyjaśnieniem całej sytuacji byłoby ujawnienie przez Ministerstwo Rodziny wytycznych przekazanych do WZON w grudniu 2024 r. I wtedy się przekonany, czy zarzuty osób niepełnosprawnych są prawdziwe, czy to jednak jest krzywdzący urzędników mit. Na dzień dzisiejszy Ministerstwo milczy w tej sprawie (redakcja Infor.pl złożyła wniosek o ujawnienie Wytycznych dla WZON z grudnia 2024 r.).
Do czasu publikacji Wytycznych z grudnia 2024 r. jest tylko hipotezą, że WZON obniżają punkty zgodnie z poniższą tabelą. To są poważne zarzuty osób niepełnosprawnych - uważają one, że rząd nakazał WZON stosować ograniczenia w przyznawaniu punktów niezbędnych dla otrzymania świadczenia wspierającego poprzez wytyczne, które ingerują pozaprawnie w treść ustawy o świadczeniu wspierającym. Mamy nadzieję, że wszystko się niedługo wyjaśni i okaże się, że nie ma żadnego złamania prawa. Bo trudno uwierzyć w to, że urzędnicy wydali wewnętrzne dokumenty zmieniające treść ustawy o świadczeniu wspierającym i rozporządzeń związanych z tą ustawą. I to tak, aby osoba niepełnosprawna ze znacznym stopniem niepełnosprawności otrzymała 752 zł miesięcznie zamiast np. 2255 zł.
Poważne zarzuty ze strony osób niepełnosprawnych. Zaniżanie świadczeń. Czy rząd to wyjaśni?
Co zarzucają rządowi osoby niepełnosprawne. Poniższą tabelę należy odczytywać tak: "Niewidoma osoba niepełnosprawna w 24 kategoriach w teście sprawności nie może otrzymać więcej punktów niż przypisanych kwalifikacji "WC - wsparcie częściowe". Punkty za WC-wsparcie częściowe są niskie, pozwalają na uzyskanie 60-70 punktów całościowo, gdy do świadczenia wspierającego o godziwej wartości potrzebne jest ich około 80.
poziom potrzeby wsparcia - osoby niewidome
poziom potrzeby wsparcia - osoby niewidome
gov.pl
Według osób niepełnosprawnych zaniżenie świadczenia wspierającego (albo wykluczenie osoby niepełnosprawnej z niego) odbywa się tak:
Niewidoma osoba niepełnosprawna ma ograniczenia w samodzielności, które powinny być opisane przy pomocy wysokich kwalifikatorów "WP – wsparcie pełne " albo "WS – wsparcie szczególne". Jednak orzecznik używa niższych "WC - wsparcie częściowe" (jest w poniższej tabeli użyty aż 24 razy na 32 czynności). Kieruje się ograniczeniem z tabeli i przyznaje mniej punktów niż wynika z rzeczywiście poważnego stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej.
Na końcu artykułu wyjaśniam w "Słowniczku świadczenia wspierającego") znaczenie skrótów WP, WS, WC.
Cztery grupy osób niepełnosprawnych poszkodowane poprzez wytyczne?
Problem (ewentualny) dotyczy 4 grup osób niepełnosprawnych.
Materiały szkoleniowe Ministerstwa Rodziny z tabelami - tylko przykład orzeczeń czy nakaz?
Ministerstwo Rodziny potwierdziło w poniższym piśmie, że tabela przekazana nam przez osoby niepełnosprawne naprawdę ma charakter urzędowy (tabela dotycząca osób niepełnosprawnych znajduje się str. 3 i kolejnych poniższego PDFa):
Cztery grupy osób niepełnosprawnych z zaniżonym świadczeniem wspierającym?
Są cztery grupy osób, którym (według opinii osób niepełnosprawnych, które kontaktują się z redakcją infor.pl) we WZON zaniża się od grudnia 2024 r. punkty potrzebne przy świadczeniu wspierającym.
1) niewidomi - wskazują nam, że tabele pozwalają na uzyskanie 76 punktów, co odpowiada 1128 zł świadczenia wspierającego. Niemożliwe jest uzyskanie przez niewidomego 4134 zł tego świadczenia (wysokość najwyższa). Chyba, że ma niepełnosprawność sprzężoną (inny niż brak wzroku rodzaj poważnej niepełnosprawności);
2) osoby niepełnosprawne w wieku 75+;
3) OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNA PORUSZAJĄCA SIĘ NA WÓZKU AKTYWNYM - znany jest redakcji przypadek osoby sparaliżowanej od pasa w dół, ale mającej sprawnej ręce, która otrzymała w WZON. około 41 punkty. I sposób wyliczenia tej wartości odpowiada tabeli ze szkoleń dla pracowników WZON;
4) OSOBY NIESŁYSZĄCE.
Poniżej tabela ograniczająca wysokość świadczenia wspierającego dla osoby w wieku 75+?
poziom potrzeby wsparcia w WZON. Tabela dla OSOBA STARSZA (75+)
poziom potrzeby wsparcia w WZON. Tabela dla OSOBA STARSZA (75+)
gov.pl
Poniżej tabela ograniczająca wysokość świadczenia wspierającego dla osoby niepełnosprawnej na wózku?
Tabela OSOBA PORUSZAJĄCA SIĘ NA WÓZKU AKTYWNYM - gov.pl
Tabela OSOBA PORUSZAJĄCA SIĘ NA WÓZKU AKTYWNYM - gov.pl
gov.pl
Poniżej tabela ograniczająca wysokość świadczenia wspierającego dla osoby niesłyszącej?
poziom potrzeby wsparcia WZON. Tabela dla OSOBA NIESŁYSZĄCA
poziom potrzeby wsparcia WZON. Tabela dla OSOBA NIESŁYSZĄCA
gov.pl
Ile wynosi świadczenie wspierające w 2025 r.
95-100 pkt – świadczenie wspierającego w wysokości 220% renty socjalnej = 4134 zł miesięcznie.
90-94 pkt – 180% renty socjalnej = 3383 zł miesięcznie;
85-89 pkt – 120% renty socjalnej = 2255 zł miesięcznie;
80-84 pkt – 80% renty socjalnej = 1504 zł miesięcznie;
75-79 pkt – 60% renty socjalnej = 1128 zł miesięcznie;
70-74 – 40% renty socjalnej = 752 zł miesięcznie.
Osoby niewidome twierdzą, że nie są w stanie spełnić ww. wymogów nawet, gdy wypełniają wymogi ustawy i rozporządzeń, gdyż specjaliści WZON stosują obniżenie punktacji zgodnie z przedstawionymi w artykule tabelami.
Przykład przeliczenia punktów poziomu potrzeby wsparcia w świadczeniu wspierającym
Poniżej przeliczenie punktacji w poziomie potrzeby wsparcia dla niewidomej osoby niepełnosprawnej.
punkty w świadczeniu wspierającym dla osoby niepełnosprawnej
punkty w świadczeniu wspierającym
Media
Słowniczek do ustawy o świadczeniu wspierającym i rozporządzeń dla tej ustawy
WT – wsparcie towarzyszące – osoba potrzebuje jedynie towarzyszenia, asekuracji lub nadzoru. Może np. wykonać czynność sama pod warunkiem obecności kogoś obok lub użycia prostej technologii wspomagającej. Współczynnik 0,80.
WC – wsparcie częściowe – osoba wymaga pomocy przy niektórych elementach czynności. Część czynności jest w stanie zrobić sama, ale pewne etapy musi wykonać za nią ktoś inny albo z użyciem technologii. Współczynnik 0,90.
WP – wsparcie pełne – oznacza konieczność całkowitego wyręczenia osoby w wykonywaniu danej czynności. Osoba sama nie wykonuje tej czynności wcale – musi zrobić to za nią inna osoba (lub urządzenie kompensujące funkcje organizmu). Współczynnik 0,99.
WS – wsparcie szczególne – oznacza konieczność zapewnienia wsparcia specjalistycznego lub nadzwyczajnego. Osoba wymaga nie tylko pełnego wyręczenia, ale też specjalnych rozwiązań (np. specjalistycznego sprzętu, niestandardowych metod) lub stałej obecności innych osób ze względu na zagrożenie (np. autoagresja, napady). Współczynnik 1,00
Mogą być podkategorie:
WC-D, gdzie D oznacza czasami
WC-C gdzie C oznacza często
WC-B gdzie B oznacza często
WC-A gdzie A oznacza zawsze
Wyjaśnienia osoby niepełnosprawnej - jak obliczać punkty w poziomie potrzeby wsparcia
List do redakcji Infor.pl:
"Do każdego ww. rodzaju wsparcia (Wt, WC, WP i WS) przypisane są też dodatkowe współczynniki częstotliwości:
D, gdzie D oznacza czasami = 0,5
C gdzie C oznacza często = 0,75
B gdzie B oznacza bardzo często = 0,95
A gdzie A oznacza zawsze = 1
Mamy 4 rodzaje wsparcia oraz 4 rodzaje częstotliwości. Stąd wynika 16 możliwości liczbowego naliczenia punktów za każdą z 32 czynności.
Z ww. możliwości biorą się skróty, np. WC-C, (chyba ulubiony przez specjalistów WZON oraz pełnomocnika), który przykładowo dotyczy wsparcia częściowego często.
Maksymalna waga punktowa dla każdej z 32 czynności to 4. Każda czynność jest przez nią mnożona.
Przykładowo, wsparcie częściowe ze współczynnikiem często (WC-C) obliczymy:
waga 4 x współczynnik dla wsparcia częściowego x współczynnik częstotliwości dla często:
4 x 0,9 x 0,75 = 2,7
A dla wsparcia pełnego, bardzo często (WP-B):
4 x 0,99 x 0,95 = 3,762
W taki sam sposób obliczane są pozostałe kombinacje punktowe, wynikające z rodzaju wsparcia oraz jego częstotliwości.
Nie wiadomo w jaki sposób specjaliści lub wydane wytyczne różnicują rodzaj wsparcia, gdyż przy tym samym rodzaju niepełnosprawności, (np.
dla osób niewidomych), początkowo było wsparcie pełne lub częściowe, a po wytycznych zmieniło się na wsparcie częściowe lub towarzyszące, co ogromnie zaniża punktację.
Nie wiadomo też, w jaki sposób specjaliści lub wydane wytyczne różnicują częstotliwość często lub bardzo często. Dla każdego specjalisty może to oznaczać co innego, a różnica w punktach też jest. Wystarczy, że w kilku lub kilkunastu czynnościach specjalista lub wytyczne niedoszacują lub przeszacują i wartość ogólna będzie albo zaniżona, albo zawyżona, co nie ma nic wspólnego z obiektywną oceną, jaką określanie poziomu potrzeby wsparcia miało być.
O wiele bliżej mu do subiektywnej oceny rodzaju wsparcia oraz częstotliwości uznanej przez specjalistę (obowiązująca poprzednio zasada białego pokoju), gdzie zróżnicowanie ocen było bardzo duże.
Zamiast w całym kraju polepszyć jakość szkoleń i wiedzę specjalistów o różnych rodzajach niepełnosprawności, by w merytoryczny sposób wpłynąć na ujednolicenie ocen, w miejsce tych działań MRPiPS poszło na skróty i wydano wytyczne, którymi w porównaniu do poprzednich kryteriów ocen na zasadzie "białego pokoju" bardzo mocno zaniżono punktację dla 4 grup osób niepełnosprawnych.
Punktację zaniżono zwłaszcza dla niepełnosprawności sensorycznej, tj.
osób niewidomych i niesłyszących, gdzie limit punktowy został określony przy każdej czynności. Dla niewidomych za 25 czynności z najwyższą liczbą punktów wynosi łącznie 76 punktów. Dla osób niesłyszących 44 pkt, przy czym dla tej grupy wytyczne wskazują 16 czynności bez punktów, a 16 z punktami. Dla osób poruszających się na wózkach aktywnych za 25 najwyżej punktowanych czynności ilość punktów wynosi 82.
Dla osób 75+ specjalistom pozostawiono swobodę przy 23 czynnościach, a przy 9 czynnościach wskazano limit 2,7 pkt.
Zarówno przypadkowe i subiektywne oceny często niekompetentnych specjalistów, jak i wydane wytyczne daleko mają do obiektywizmu. O wiele im bliżej do obrony interesu fiskalnego państwa, tj. wersja wsparcia w okrojonym wydaniu oszczędnościowym - najlepiej poniżej 70 punktów, bo wówczas świadczenie wynosi 0,00 zł."