Zakaz handlu w niedzielę
Zakaz handlu w niedzielę obowiązuje od 1 marca 2018 r. Wprowadziła go ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Zgodnie z ustawą w 2020 r. i latach następnych wszystkie niedziele będą wolne od handlu z wyjątkiem ostatnich niedziel:
- Stycznia
- Kwietnia
- Czerwca
- Sierpnia.
Ponadto sklepy będą otwarte w niedzielę przypadającą przed Świętem Wielkiej Nocy oraz w dwie niedziele bezpośrednio poprzedzające Boże Narodzenie. Ogólnie w 2020 r. i latach następnych będzie więc tylko 7 niedziel handlowych.
Stopniowe wprowadzanie ograniczeń
Przedmiotowa ustawa przewiduje jednak stopniowe doprowadzenie do powyższej liczby niedziel handlowych. Obecnie(od 1 marca 2018 r. do 31 grudnia 2018 r.) w każdą pierwszą i ostatnią niedzielę miesiąca można zrobić zakupy. Na 2018 r. również przewidziano dodatkowe niedziele handlowe przed świętami w kwietniu i grudniu. Natomiast w 2019 r. liczba niedziel wolnych od handlu wzrasta. Niedziela handlowa będzie tylko raz w miesiącu – będzie to ostatnia niedziela miesiąca.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Jeśli w niedzielę przewidzianą na handlową wypada święto, w takim dniu stosuje się zakaz handlu jak dla niedzieli wolnej od handlu.
Zmiany w wyjątkach od zakazu handlu w niedzielę
Ustawa o zakazie handlu w niedzielę obowiązuje od 1 marca 2018 r. Od tego czasu pojawiły się wątpliwości dotyczące katalogu wyjątków od zakazu. W związku z nadużyciami przepisów o wyłączeniach spod działania zakazu konieczne staje się doprecyzowanie podmiotów dopuszczonych do pracy w niedziele wolne od handlu. W związku z powyższym powstał projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.
Handel w placówkach pocztowych
Najbardziej donośny problem dotyczy przykładu sieci sklepów Żabka, która udostępniając usługę pocztową, zalicza się do podmiotów z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Zgodnie ze wskazanym przepisem zakaz handlu nie obowiązuje w placówkach pocztowych w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1481 oraz z 2018 r. poz. 106 i 138):
Placówka pocztowa – [oznacza] jednostkę organizacyjną operatora pocztowego lub agenta pocztowego, w której można zawrzeć umowę o świadczenie usługi pocztowej lub która doręcza adresatom przesyłki pocztowe lub kwoty pieniężne określone w przekazach pocztowych, albo inne wyodrębnione i oznaczone przez operatora pocztowego miejsce, w którym można zawrzeć umowę o świadczenie usługi pocztowej lub odebrać przesyłkę pocztową lub kwotę pieniężną określoną w przekazie pocztowym.
Definicja placówki pocztowej zawarta w ustawie Prawo pocztowe mieści w sobie wykonywanie usług pocztowych przez sieć sklepów Żabka. W związku z powyższym powstaje obawa przed dokonywaniem podobnych procederów przez inne sieci sklepów, co w konsekwencji doprowadzi do bezcelowości przedmiotowej ustawy. Nie spełniałaby ona wówczas swojej roli. W związku z powyższym projekt ustawy doprecyzowuje zapis o placówkach pocztowych, zgodnie z którym zakaz handlu nie obowiązuje:
w placówkach pocztowych w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 1481 oraz z 2018 r. poz. 106 i 138), w których przeważająca działalność polega na świadczeniu usług pocztowych w rozumieniu tej ustawy.
Świadczenie usług pocztowych nie należy bowiem do przeważającej działalności sklepów typu Żabka. Nowe brzmienie przepisu nie zezwoli więc na handel w sklepach spożywczych czy spożywczo-przemysłowych świadczących dodatkowo usługi pocztowe w niedziele wolne od handlu.
Usunięcie handlu wyrobami tytoniowymi
Kolejna zmiana dotyczy usunięcia z art. 6 ust. 1 pkt 6 handlu wyrobami tytoniowymi. Zgodnie z obecnym przepisem zakaz nie obowiązuje w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych. Projekt zmian nie przewiduje już w tym miejscu handlu wyrobami tytoniowymi. Zgodnie z nowym brzmieniem zakaz handlu w niedzielę nie obowiązuje w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych.
Pierwsza sprzedaż ryb
Następna zmiana dotyczy punktu 14 omawianego artykułu. Zgodnie ze zmianą zakaz handlu w niedzielę nie obowiązuje w centrach pierwszej sprzedaży ryb, w przypadku sprzedaży ryb ze statku rybackiego, w gospodarstwach rybackich, placówkach handlowych zajmujących się odbiorem produktów rybołówstwa i akwakultury oraz handlem takimi produktami. Aktualny przepis traktuje o sprzedaży ryb z burty, a nie ze statku rybackiego. Jest to więc mało istotna zmiana.
Handel maszynami rolniczymi
Punkt 24 został doprecyzowany. Obecnie zakaz handlu w niedzielę nie obowiązuje:
w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi do tych maszyn. Nowelizacja zmienia brzmienie punktu 24 na:
w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych, prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi lub częściami zamiennymi do takich maszyn lub materiałami eksploatacyjnymi do maszyn rolniczych lub materiałami używanymi w trakcie bieżącej, zwykłej pracy maszyn rolniczych lub narzędziami do wymiany części zamiennych w maszynach rolniczych.
Do punktu 32 został dodany rzepak, a więc spod zakazu handlu w niedzielę przewiduje się wyłączenie placówek handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup zbóż, rzepaku, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego.
Pomoc w pracy właścicielowi sklepu przez jego rodzinę
Obecna regulacja nie zawiera przepisu pozwalającego rodzinie właściciela sklepu pomagać mu w pracy w niedziele wolne od handlu. W praktyce jest to jednak szeroko stosowane i Państwowa Inspekcja Pracy dopuszcza taką możliwość. W związku z tym nowelizacja ustawy dodaje do art. 6 ust. 3 i 4 w brzmieniu:
3. Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, przy prowadzeniu handlu w placówce handlowej zgodnie z przepisem ust. 1 pkt 27, może korzystać z nieodpłatnej pomocy małżonka, dzieci własnych, dzieci małżonka, dzieci przysposobionych, rodziców, macochy i ojczyma.
4. Osoby, o których mowa w ust. 3, nie mogą być pracownikami lub zatrudnionymi w rozumieniu art. 3 pkt 4 i 5, w placówce handlowej lub w placówkach handlowych u przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 27.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz.U. z 2018 poz. 305)