Sposób wznowienia postępowania.
Wznowienie postępowania karnego może nastąpić z urzędu lub na wniosek strony. Nie jest określony termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowania na korzyść oskarżonego, natomiast w stosunku do podjęcia postępowania na niekorzyść może to nastąpić jedynie w okresie 6 miesięcy od wydania prawomocnego wyroku.
Wznowienie postępowania z urzędu
W zakresie wznowienia postępowania przez sąd z urzędu należy wskazać, iż może to nastąpić tylko w razie stwierdzenia przez sąd zaistnienia tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych określonych w przepisie art. 439 Kodeksu postępowania karnego (z tym, że pkt 9-11 mogą prowadzić do podjęcia postępowania tylko na korzyść oskarżonego).
Nie może to jednak nastąpić, jeżeli okoliczności te były przedmiotem badania Sądu Najwyższego w ramach kasacji. Jedynym możliwym werdyktem sądu w razie stwierdzenia tych uchybień jest uchylenie prawomocnego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Zobacz portal: Prawnik.pl
Wznowienie postępowania na wniosek
Wniosek o wznowienie postępowania objęty jest tzw. przymusem radcowsko - adwokackim co oznacza, że w przypadku wnoszenia go przez stronę musi on być sporządzony i podpisany przez adwokata lub radcę prawnego. Nie dotyczy to sytuacji gdy wniosek taki składa prokurator. W razie śmierci oskarżonego osoba najbliższa może złożyć wniosek o wznowienie postępowania.
Zadaj pytanie: Forum prawników
Podstawy prawne wznowienia
Wniosek o wznowienie postępowania może być złożony w przypadku zaistnienia kilku wskazanych w przepisach podstaw prawnych. Są to sytuacje gdy:
- Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie;
- po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe fakty lub dowody nie znane przedtem sądowi, wskazujące na to, że: skazany nie popełnił czynu albo czyn jego nie stanowił przestępstwa lub nie podlegał karze, skazano go za przestępstwo zagrożone karą surowszą albo nie uwzględniono okoliczności zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary albo też błędnie przyjęto okoliczności wpływające na nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd umorzył lub warunkowo umorzył postępowanie karne błędnie przyjmując popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu czynu;
- gdy zapadnie rozstrzygnięcie organu międzynarodowego działającego na mocy umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską i wynika z niego taka potrzeba;
- gdy sąd wznowi postępowania z urzędu w sytuacji określonej w przepisie art. 439 pkt 9-11 Kodeksu postępowania karnego;
- gdy skazany, do którego zastosowano przepis art. 60 § 3 lub 4 Kodeksu karnego lub art. 36 § 3 Kodeksu karnego skarbowego, nie potwierdził w postępowaniu karnym ujawnionych przez siebie informacji;
- zachodzi okoliczność określona w art. 11 § 3 Kodeksu postępowania karnego;
- zachodzi okoliczność przewidziana w art. 439 Kodeksu postępowania karnego, na której istnienie wskazuje strona (taki wniosek traktuje się wówczas jak wniosek o działanie sądu z urzędu).
Zobacz również serwis: Prawo karne
Sposób procedowania sądu
Sąd może odrzucić wniosek z przyczyn formalnych (np. pochodzący od nieuprawnionego podmiotu) lub wydać postanowienie o pozostawieniu go bez rozpoznania (również jeśli z przyczyn formalnych nie można go rozpoznawać).
Na postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania służy zażalenie, chyba że sądem wyrokującym był Sąd Najwyższy. W zakresie sporządzania wskazanego zażalenia nie obowiązuje już przymus radcowsko-adwokacki (co oznacza, iż strona może samodzielnie sporządzić to pismo).
Rozpatrzenie wniosku następuje co do zasady na posiedzeniu niejawnym, chyba że Prezes Sądu zarządzi inaczej.
W przypadku gdy sąd nie uwzględnia wniosku (tj. uznaje, iż merytorycznie jest on nieuzasadniony) to oddala ten wniosek. Na postanowienie to stronie służy zażalenie, chyba że sądem wyrokującym był Sąd Najwyższy.
W przypadku uwzględnienia wniosku sąd wydaje wyrok, który może przybrać następujące postacie:
- wyroku uchylającego prawomocny wyrok i przekazującego sprawę właściwemu sądowi do rozpoznania,
- wyroku uchylającego prawomocny wyrok i uniewinniający skazanego (w sytuacji uznania, iż miało miejsce oczywiście niesłuszne skazanie),
- wyroku uchylającego prawomocny wyrok i umarzający postępowanie karne w całości.
Pierwsze ze wskazanych rozstrzygnięć jest niezaskarżalne, zaś na pozostałe dwa przysługuje stronie apelacja, chyba że sądem wydającym wyrok był Sąd Najwyższy.
Wskazanej apelacji nie obejmuje przymus radcowsko - adwokacki.
Jeżeli wniosek o wznowienie postępowania dotyczy tylko roszczeń cywilnych zapadłych w procesie, to sprawę tę będzie rozpoznawał sąd cywilny stosując przepisy Kodeksu postępowania cywilnego (czyli procedury cywilnej).