- Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji1, przewidująca m.in.:
— zwalczanie korupcji w sektorze publicznym i prywatnym,
— możliwość dochodzenia zwrotu mienia pochodzącego z korupcji przekazanego do innych państw,
— współpracę między państwami w postępowaniu dochodzeniowym i karaniu sprawców, a także związanym ze zwrotem mienia,
— wdrożenie przejrzystego systemu zamówień publicznych oraz informowania opinii publicznej o funkcjonowaniu administracji publicznej.
- Konwencja OECD o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych2.
W szczególności dokument określa:
— penalizację działań popełnionych w związku z działalnością gospodarczą,
— obowiązek działań zmierzających do orzekania zajęcia i konfiskaty środków pochodzących z korupcji, jak również korzyści uzyskanych wskutek przekupstwa,
— wytyczne dotyczące prania pieniędzy oraz prowadzenia rzetelnej rachunkowości.
Zobacz również: Przestępstwo łapówkarstwa wśród urzędników
- Konwencja Rady Europy o przeciwdziałaniu korupcji w prawie cywilnym, która zapewnia3 w prawie wewnętrznym osobom, które poniosły szkodę w wyniku korupcji, prawo do wszczęcia działań w celu uzyskania kompensacji szkód poprzez nałożenie:
— na państwa strony obowiązku uznania w swoim prawie wewnętrznym każdej umowy dopuszczającej korupcję za nieważną,
— obowiązku zapewnienia ochrony przeciwko nieuzasadnionemu karaniu pracowników, którzy poinformowali o aktach korupcyjnych poprzez wprowadzenie stosownej regulacji chroniącej,
— na przedsiębiorstwa obowiązku sporządzania rzetelnych rocznych sprawozdań finansowych i ich badanie przez audytorów.
- Regulacje Unii Europejskiej — korupcja w sektorze prywatnym4
— Decyzja Ramowa Rady 2003/568/JHA z 22 lipca 2003 r. w sprawie zwalczania korupcji w sektorze prywatnym5 zgodnie z którą przestępstwa korupcji w sektorze prywatnym mają być uznawane w państwach członkowskich za przestępstwa umyślne. Nakłada także obowiązek wprowadzenia kar dodatkowych w postaci czasowego zakazu prowadzenia takiej samej lub podobnej działalności gospodarczej na tym samym lub podobnym stanowisku, jeśli okoliczności pozwalają przypuszczać, że występuje ryzyko nadużycia przez daną osobę tego stanowiska. UE nakazuje wprowadzenie za czyny korupcji w sektorze prywatnym odpowiedzialności osób prawnych.
- w 2006 r. OECD przyjęła Rekomendacje w sprawie przekupstwa w kontekście oficjalnie wspieranych kredytów eksportowych. Zobowiązuje ona kraje członkowskie do podejmowania kroków przeciwdziałających zjawisku przekupstwa i wskazuje w tym zakresie działania, które należy podejmować w związku z oferowanym przez agencje oficjalnym wsparciem. Tym samym agencje zostały upoważnione do selekcji zgłoszonych projektów eksportowych na wstępnym etapie analizy, w celu wyeliminowania wniosków, które mogą rodzić podejrzenia wystąpienia przekupstwa. Komitet Polityki Ubezpieczeń Eksportowych wprowadził do procedur związanych z gwarantowanymi przez Skarb Państwa ubezpieczeniami eksportowymi uregulowania zmierzające do zapobiegania korupcji poprzez wprowadzenie:
1) wymagań od eksportera/instytucji finansującej, składania oświadczeń m.in., że w okresie ostatnich pięciu lat nie toczyło i nie toczy się przeciwko nim lub osobom działającym w ich imieniu postępowanie sądowe w związku z przekupstwem zagranicznego funkcjonariusza publicznego oraz, że nie zostali oni umieszczeni na tzw. listach wykluczonych z tytułu oszustw i przekupstwa prowadzonych przez międzynarodowe instytucje („listy wykluczonych”: Bank Światowy6 i EBOiR);
2) wymagań od eksportera/instytucji finansującej ujawnienia osób działających w ich imieniu w związku z kontraktem eksportowym lub umową kredytową oraz kwoty i celu zapłaconej prowizji;
3) narzędzi umożliwiających weryfikację środków naprawczych i zapobiegawczych podjętych przez eksportera/instytucję finansującą, skazanych w przeszłości z tytułu przekupstwa zagranicznego funkcjonariusza publicznego.
Zobacz również: Regulacje prawne dotyczące korupcji - poradnik
1 <http://www.unodc.org/unodc/en/treaties/CAC/index.html> (dostęp: korzystano 8.04.2011).
2 <http://www.oecd.org/document/21/0,3746,en_2649_34859_2017813_1_1_1_1,00.html> (dostęp: korzystano 8.04.2011).
3 Tamże.
4 <http://ec.europa.eu/home-affairs/policies/crime/crime_corruption_en.htm> (dostęp: korzystano 8.04.2011).
5 <http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=DD:19:06:32003F0568: PL:PDF> (dostęp: korzystano 8.04.2011).
6 <http://www.cba.gov.pl/portal/pl/48/618/Antykorupcyjne_procedury_Banku_Swiatowego.html> (dostęp: korzystano 8.04.2011).
Zobacz również serwis: Przestępstwa gospodarcze
Tekst stanowi fragment publikacji Centralnego Biura Antykorupcyjnego Poradnik antykorupcyjny dla przedsiębiorców. Przedsiębiorca w środowisku zagrożeń korupcyjnych, Warszawa, maj 2011