Przestępstwo łapówkarstwa wśród urzędników

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić co ustawodawca rozumie przez pojęcie „osoby pełniącej funkcję publiczną”.  Zgodnie z definicją zawartą  w kodeksie karnym osobą pełniącą funkcję publiczną jest funkcjonariusz publiczny, członek organu samorządowego, osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, chyba że wykonuje wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę międzynarodową.

Chociaż definicja ta zdaje się być klarowna, a sprawy z zakresu łapownictwa wśród urzędników są często rozstrzygane przez organy wymiaru sprawiedliwości, dokładne wskazanie co oznacza pojęcie „ osoby pełniącej funkcję publiczną” stanowi przedmiot sporów. Można tu powołać się na uchwałę Sądu Najwyższego, zgodnie z którą „funkcję publiczną” pełni osoba dysponująca środkami publicznymi. Idąc natomiast za wykładnią przyjętą w jednym z wyroków Trybunału Konstytucyjnego „osobą pełniącą funkcje publiczną” staje się poprzez wykonywanie zadań władzy publicznej i gospodarowanie mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

Zobacz także: Funkcja publiczna

Łapownictwo bierne

Art. 228 kodeksu karnego  reguluje przestępstwo „łapownictwa biernego”. Należy je odróżnić od „łapownictwa czynnego”, które to polega na udzielaniu korzyści majątkowych osobom pełniącym funkcje publiczne.

Zgodnie z ww. przepisem,  kto w związku z pełnioną przez siebie funkcją publiczną, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat ośmiu.

Natomiast, gdy korzyść taka zostanie przyjęta w zamian za zachowanie stanowiące naruszenie przepisów prawa, nieuczciwemu urzędnikowi grozi kara pozbawienia wolności aż do 10 lat. Podobnie jest w przypadku, gdy osoba pełniąca funkcję publiczną uzależnia dokonanie określonej czynności od otrzymania konkretnej korzyści lub jej obietnicy, a także gdy występuje z takim żądaniem.

Najwyższy wymiar kary przewidziany za przestępstwo korupcji, dokonywane przez urzędników wynosi 12 lat pozbawienia wolności. Dotyczy ono przyjmowania „znacznych korzyści majątkowych” albo ich obietnicy w związku z zajmowanym stanowiskiem.

 Jeżeli chodzi o sprawy mniejszej wagi, a więc przyjmowanie korzyści niewielkiej wartości, wymiar kary jest znacznie złagodzony. Urzędnikowi grozi w takim wypadku kara grzywny, a w najgorszym wypadku 2 lata pozbawienia wolności.