Przestępstwa gospodarcze

Artykuł 302 § 1 Kodeksu karnego przewiduje odpowiedzialność karną za dokonanie przestępstwa tzw. dowolnego zaspokajania wybranych wierzycieli. Kto może być sprawcą tego przestępstwa? Jaką karą jest ono zagrożone?

Czekoladki, butelka dobrego wina czy koniaku, zestaw porcelany – prezenty dawane w podzięce lekarzowi bądź nauczycielowi akademickiemu przyjmują różną postać. Ich wartość jest różna, zależna od okoliczności sprawy, zwłaszcza zaś przyczyny naszej wdzięczności. Na ogół nie zdajemy sobie sprawy, iż taki dowód wdzięczności rodzić może odpowiedzialność karną za czyn przekupstwa lub sprzedajności. Zadać należy sobie zatem pytanie, kiedy prezent może być uznany za łapówkę?

W ubiegłym tygodniu za sprawą doniesień medialnych powrócił temat tzw. konfiskaty rozszerzonej. Chociaż nieprawdą jest, że konfiskatę zastosowano pierwszy raz (przepisy te stosowane są już od dwóch lat) to opisywany przypadek jest bardzo ciekawy. Pokazuje on wyraźnie, jak daleko sięgać mogą przepisy o konfiskacie spółki. Pomimo tego, że na początku funkcjonowania nowego prawa nie stwierdzono większych nadużyć, to przepisy te stanowią poważne ryzyko dla organizacji. Na czym polega wywłaszczenie przedsiębiorstwa i w jakich przypadkach może do niego dojść?

Rada Ministrów, na posiedzeniu w dniu 8 stycznia 2019 r., przyjęła projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Projekt zakłada, że do wytoczenia sprawy np. nieuczciwej spółce wystarczy prokuratorskie ustalenie, że doszło w niej do popełnienia przestępstwa. Ponadto, kary pieniężne wynoszące od 30 tys. do 30 mln zł, nie będą już uzależnione od osiągniętego przez firmę przychodu, jednak istnieć będzie możliwość umorzenia postępowania w niektórych sprawach.

Nadchodzą duże zmiany w zakresie odpowiedzialności karnej nieuczciwych przedsiębiorców. Do sztandarowych założeń projektu Ministerstwa Sprawiedliwości należy uniezależnienie kary pieniężnej od przychodu osiąganego przez firmę oraz wprowadzenie założenia, że do wytoczenia sprawy wystarczyć powinno prokuratorskie ustalenie do popełnienia przestępstwa.

Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z z Ministerstwem Zdrowia i Głównym Inspektoratem Farmaceutycznym opracowało projekt nowelizacji przepisów mających na celu ograniczenie nielegalnego handlu polskimi lekami. Nowe przepisy zakładają m.in. wprowadzenie kary do 10 lat więzienia za nielegalny handel lekami, kar pieniężnych za utrudnianie kontroli oraz znaczne zwiększenie uprawnień kontrolerów.

Ministerstwo Sprawiedliwości ze Zbigniewem Ziobro na czele zapowiada zmiany w odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych. Na międzynarodowej konferencji ,,Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych'', która odbyła się 16 listopada 2017 r., zapowiedziano m.in. likwidację warunku uprzedniego prawomocnego skazania osoby fizycznej jako warunku odpowiedzialności podmiotu zbiorowego, wprowadzenie postępowania przygotowawczego, podniesienie wysokości kary pieniężnej, a także możliwość umorzenia postępowania w pewnych przypadkach.

W przypadku podrabianych towarów mamy do czynienia z dwoma rodzajami odpowiedzialności, na jaką naraża się podmiot naruszający uprawnienia wynikające z ochrony znaków towarowych.

Od roku 2000 widoczna jest tendencja wzrostowa liczby stwierdzonych przestępstw korupcyjnych.

„Byłemu dyrektorowi oddziału banku, obecnie prezesowi innego banku, zarzucono udzielanie olbrzymich kredytów pięciu spółkom. Od początku wiadomym było, że nie były one w stanie ich spłacić…” – to początek jednego z przykładowych zachowań korupcyjnych. Poznaj inne.

W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze regulacje dotyczące zwalczania korupcji z punktu widzenia funkcjonowania polskich przedsiębiorstw na rynku międzynarodowym.

Czyn korupcyjny może spowodować powstanie szkód o charakterze majątkowym. Przyjęcie łapówki implikuje również odpowiedzialność dyscyplinarną osoby przyjmującej korzyść, mającej status pracownika.

Rozróżniamy korupcję w węższym znaczeniu, tj. na użytek prawa karnego materialnego oraz w znaczeniu społeczno-ekonomicznym. Podział taki stosuje się, ponieważ prawo karne wymaga precyzyjnego, jednoznacznego języka, zaś dla celów np. prewencyjnych wystarczające jest używanie szerszego pojęcia.

Dla bytu przestępstw sprzedajności i przekupstwa, osoba wręczająca korzyść musi mieć świadomość pełnienia przez drugą stronę funkcji publicznej.

O uznaniu jakiegoś dobra za korzyść majątkową lub osobistą powinno decydować to, jaką potrzebę zaspokaja ono w większym stopniu. Jeżeli zaspokaja przede wszystkim potrzebę materialną, to jest korzyścią majątkową, a jeżeli niematerialną, jest korzyścią osobistą.

Do niekaralnych form korupcji możemy zaliczyć nepotyzm, kumoterstwo i konflikt interesów. Jak rozpoznać takie zachowania?

Przyjmowanie korzyści majątkowych, osobistych, bądź ich obietnicy przez osoby pełniące funkcje publiczne stanowi przestępstwo karne. Obowiązujące przepisy prawa dość surowo traktują skorumpowanych urzędników. Za przyjęcie łapówki w związku z zajmowanym przez siebie stanowiskiem, grozi nawet do 12 lat pozbawienia wolności.

Ściganie łapownictwa w sporcie dopiero od niedawna jest elementem polityki karnej państwa i przedmiotem zainteresowania ustawodawcy. Do roku 2010, kiedy to uchwalono ustawę o sporcie, nasze prawo karne zawierało jedynie cząstkową i niewystarczającą w istniejących warunkach, regulację.