Dla kogo renta w 2025 r.? Te choroby nie kwalifikują przewlekłe chorych do renty. Kiedy przysługuje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy? Jakie warunki należy spełniać? Na jaki czas jest przyznawana?
- Warunki do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy
- Renta stała, okresowa, szkoleniowa
- Dla kogo renta w 2025 r.? Te choroby nie kwalifikują przewlekłe chorych do renty
Osoby, które z powodu choroby lub złego stanu zdrowia nie mogą pracować zarobkowo, mogą sprawdzić, czy przysługuje im prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Muszą jednak spełniać określone warunki.
Warunki do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy
Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy mają osoby, które łącznie spełniają trzy warunki. Po pierwsze, osoby te muszą być niezdolne do pracy. Przez niezdolność do pracy rozumie się częściową lub całkowitą utratę możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu stanu zdrowia. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. A osobą częściowo niezdolną do pracy jest ta, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Drugim warunkiem wymaganym do uzyskania renty jest staż ubezpieczenia. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony, gdy osoba ubezpieczona osiągnęła okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:
- 1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;
- 2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;
- 3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;
- 4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;
- 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, przy czym okres ten musi przypadać w ciągu ostatnich 10 lat przed dniem, w którym dana osoba zgłosiła wniosek o rentę lub przed dniem, w którym powstała niezdolność do pracy.
Dodatkowo, niezdolność do pracy musi powstać w czasie okresów składkowych lub nieskładkowych wskazanych w ustawie emerytalnej lub w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Osoby całkowicie niezdolne do pracy mające co najmniej 20-letni staż ubezpieczeniowy (kobiety) lub 25-letni staż ubezpieczeniowy (mężczyźni) są zwolnione z tego wymogu.
Renta stała, okresowa, szkoleniowa
Osoba spełniająca wyżej wymienione warunki uprawniające do renty może wnioskować o rentę stałą – w przypadku trwałej niezdolności do pracy lub o rentę okresową – w przypadku gdy niezdolność do pracy jest okresowa. Należy pamiętać, że renta okresowa przysługuje przez okres wskazany w decyzji organu rentowego. Osoba spełniająca warunki do przyznania renty, w stosunku do której orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, może ubiegać się o rentę szkoleniową. Renta szkoleniowa przysługuje przez okres 6 miesięcy. Okres ten ulega wydłużeniu na czas niezbędny do przekwalifikowania, jednak nie dłużej niż o 30 miesięcy. Może także ulec skróceniu w przypadku braku możliwości przekwalifikowania do innego zawodu, lub gdy osoba zainteresowana nie podda się przekwalifikowaniu zawodowemu.
Dla kogo renta w 2025 r.? Te choroby nie kwalifikują przewlekłe chorych do renty
Jak już wcześniej zostało wspomniane, by ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, należy spełniać określone warunki, w tym także wykazać, że jest się osobą niezdolną do pracy. Wśród chorób uprawniających do otrzymania renty znajdują się m.in. choroby układu krążenia, zaburzenia psychiczne, choroby neurologiczne, choroby układu oddechowego, choroby narządu wzroku, cukrzyca czy nowotwory. Należy jednak pamiętać, że decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania renty zależy od indywidualnej oceny lekarza orzecznika ZUS, który bierze pod uwagę stan zdrowia osoby ubiegającej się o rentę, przebieg jej choroby, a także wpływ występującej choroby na zdolność do pracy.
Część chorób nie będzie jednak podstawą do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. Taką chorobą może być np. łagodna forma astmy, która kontrolowana odpowiednio lekami – nie będzie prowadziła do trwałej niezdolności do pracy. Krótkotrwały epizod depresji o łagodnym przebiegu, który nie uniemożliwia pracy w dłuższej perspektywie, także może nie zostać zakwalifikowany do chorób upoważniających do pobierania renty. Warto także podkreślić, że sam fakt rozpoznania cukrzycy nie jest podstawą do ubiegania się rentę z tytułu niezdolności do pracy. Osoby z dobrze kontrolowaną glikemią, bez istotnych powikłań narządowych, najczęściej mogą pracować. Choroby układu krążenia o łagodnym przebiegu, kontrolowane odpowiednimi lekami, także nie będą podstawą do ubiegania się rentę.