Motywacje cofnięcia pozwu rozwodowego mogą być różne – najczęściej jest to chęć ratowania małżeństwa, poprawa relacji między małżonkami itd. Teoretycznie pozew rozwodowy można wycofać aż do momentu uprawomocnienia się wyroku sądu I instancji, jednakże w pewnych okolicznościach może się to okazać trudne albo nawet niemożliwe – wiele zależy od etapu postępowania na jakim zdecydujemy się na wycofanie pozwu oraz od woli drugiej strony.
Cofnięcie pozwu przed rozprawą
Zgodnie z art. 203 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) pozew można zostać cofnięty bez zgody pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy. Cofnięcie pozwu polega na złożeniu przez powoda do sądu pisma procesowego zawierającego oświadczenie o cofnięciu pozwu wraz z uzasadnieniem. W uzasadnieniu trzeba wskazać motywację cofnięcia pozwu (np. partner zmienił swoje postępowanie i już nie chcecie rozwodu).
Inaczej wygląda sytuacja gdy przed pierwszą rozprawą pozwany otrzyma już pozew – w tej sytuacji wiele zależy od jego woli. Jeżeli pozwany nie odpowie na pozew lub w odpowiedzi nie zażąda rozwodu (np. zażąda oddalenia pozwu) to cofnięcie pozwu będzie skuteczne.
Jeżeli natomiast pozwany w odpowiedzi na pozew zażąda rozwodu to sąd nie uwzględni cofnięcia pozwu i przeprowadzi postępowanie rozwodowe (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23.11.1983 r., III CZP 59/83).
Cofnięcie pozwu na późniejszym etapie postępowania
Jeżeli na pomysł wycofania pozwu rozwodowego powód wpadł już po pierwszej rozprawie albo gdy pozwany w odpowiedzi na pozew zażądał rozwodu to sąd będzie musiał przeprowadzić rozprawę. W takim wypadku powód jeżeli chce wycofać pozew będzie musiał uzyskać zgodę pozwanego.
Może być tak, że sąd zaobserwuje, że powód nie chce rozwodu i stara się o wycofanie pozwu ale druga strona chce się rozwieść. W takim wypadku sąd prawdopodobnie skieruje sprawę do mediacji gdzie strony mogą się dogadać – jeżeli się nie dogadają to przeprowadzi postępowanie mające na celu ustalenie istnienia pożycia małżeńskiego.
Możliwość cofnięcia pozwu istnieje nawet już po wydaniu wyroku przez sąd I instancji, a przed uprawomocnieniem się wyroku, jeżeli małżonkowie pojednają się w tym czasie, a więc gdy oboje stwierdzą, że jednak rozwodu nie chcą.
Sąd każdorazowo dokonuje oceny oświadczenia o cofnięciu pozwu by sprawdzić czy cofnięcie pozwu nie jest niezgodne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub czy nie zmierza do obejścia prawa.
Jakie skutki powoduje cofnięcie pozwu?
Skutecznie cofnięty pozew powoduje przede wszystkim umorzenie postępowania lub we wskazanym wyżej przypadku uchylenie wyroku. Ponadto jeżeli pozew cofnięto w I instancji to sąd zwróci całą opłatę od pozwu, natomiast jeżeli pozew cofnięto w II instancji to sąd zwróci połowę opłaty od apelacji.
Pozwany może także zażądać zwrotu kosztów procesowych, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 155 z późn. zm.)