Sąd orzekając o rozwodzie nie wskazuje daty jego ustania. Dzieje się tak ponieważ, sąd nie może ustalić innej daty niż dzień uprawomocnienia się orzeczenia.
Sąd ma obowiązek rozstrzygnąć:
- z urzędu: o winie, władzy rodzicielskiej i alimentach dla dziecka, czasowym korzystaniu z mieszkania,
- na żądanie jednego z małżonków o: eksmisji małżonka, podziale majątku wspólnego, alimentach dla małżonka,
- na zgodny wniosek stron o podziale mieszkania.
Orzeczenie o winie
Sąd przy rozstrzyganiu o rozwodzie orzeka który z małżonków ponosi winę za rozpad małżeństwa. W trakcie postępowania może okazać się, że żaden z małżonków nie poniesie winy za rozkład pożycia. W takim przypadku sąd powinien w sentencji wyroku zawrzeć stosowne stwierdzenie o braku winy.
Kwestia winy może być rozstrzygnięta tylko w wyroku rozwodowym.
Małżonkowie mogą żądać zaniechania ustalenia winy. Wniosek taki jest dla sądu wiążący.
Władza rodzicielska
Sposób funkcjonowania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stanowi ważny element prawidłowego funkcjonowania rodziny.
Brak wspólnego pożycia małżonków, brak wspólnego zamieszkiwania małżonków powoduje trudności w pełnym wykonywaniu władzy rodzicielskiej.
Sąd nie wyklucza możliwości dalszego wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej, jeśli byli małżonkowie będą współpracować razem dla dobra dziecka. W takiej sytuacji oboje małżonkowie sprawują pełną władzę rodzicielską w zakresie pieczy nad dzieckiem i jego majątkiem.
Sąd może także powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem tylko jednemu rodzicowi. Władza drugiego rodzica będzie się ograniczać do określonych obowiązków i uprawnień wobec dziecka. Małżonek, którego władza rodzicielska została ograniczona ma jednak prawo brać udział w podejmowaniu najważniejszych decyzji dotyczących dziecka. Można tu wymienić między innymi: zmianę miejsca zamieszkania dziecka, sposób spędzania wakacji, wybór szkoły.
Zobacz: Kiedy rozwód jest niedopuszczalny?
Przy wyborze małżonka, któremu sąd powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej, powinien mieć na uwadze przede wszystkim dobro dziecka. Należy brać pod uwagę wiek i płeć dziecka, więź uczuciową z każdym rodzicem, dotychczasowe miejsce wychowania dziecka. Za niepożądane uważa się rozdzielanie rodzeństwa, chyba że przed rozwodem rodzeństwo wychowywało się oddzielnie.
Sąd ponadto może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców.
Alimenty dla dziecka
W wyroku rozwodowym sąd orzeka o obowiązku alimentacyjnym każdego z małżonków wobec małoletnich dzieci. Orzeczenie sądu powinno wskazywać konkretną kwotę renty alimentacyjnej na każde dziecko.
Jeśli dziecko powierzono jednemu z rodziców wystarczy, aby sąd wskazał określoną kwotę alimentów od drugiego małżonka. Drugiego małżonka sąd zobowiązuje do ponoszenia pozostałych kosztów oraz do osobistych starań o utrzymanie i wychowanie dziecka.
Warto wiedzieć, że żaden z małżonków nie może zrzec się alimentów od drugiego małżonka i zobowiązać się do całkowitego ponoszenia kosztów utrzymania dziecka.
Podział wspólnego majątku
Orzeczenie przez sąd o podziale majątku między małżonkami jest możliwe, jeśli jedno z małżonków wystąpi z takim wnioskiem a przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
Najczęściej sąd orzeka o podziale majątku, jeśli małżonkowie nie posiadają znacznego majątku. Ponadto istnieje między nimi zgoda co do składu majątku, jego podziału, a orzeczenie o podziale przyspieszy stabilizację stosunków miedzy małżonkami.
Określenie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania przez skłóconych małżonków jest ważne dla w maire zgodnego funkcjonowania byłych współmałonków.
Sąd w wyroku rozwodowym orzeka o sposobie korzystania z mieszkania przez małżonków. Chodzi o faktyczne rozdzielenie małżonków w ich dotychczasowym mieszkaniu.
Jeśli małżonek zachowuje się nagannie i uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może na wniosek drugiego małżonka orzec o eksmisji. Sąd najczęściej decyduje się na takie rozstrzygniecie, jeśli małżonek dopuszcza się aktów przemocy, nadużywa alkoholu lub innych środków odurzających.
Zobacz: Bezpłatna porada prawna
Alimenty dla małżonka
W wyroku rozwodowym na żądanie jednego z małżonków sąd może zasądzić alimenty od drugiego małżonka.
Po pierwsze obowiązek alimentacyjny powstaje po zaistnieniu przesłanki niedostatku po stronie małżonka uprawnionego oraz możliwości zarobkowych po stronie zobowiązanego małżonka. Ten obowiązek alimentacyjny istnieje między małżonkami w przypadku, gdy żaden z nich nie został uznanym za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Alimentów może żądać zarówno małżonek winny od drugiego również winnego małżonka oraz małżonek niewinny od winnego małżonka.
Po drugie obowiązek alimentacyjny obciąża małżonka wyłącznie winnego względem małżonka niewinnego. Nie jest konieczne, aby małżonek niewinny popadł w stan niedostatku. Wystarczające jest, aby rozwód pociągał za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej niewinnego małżonka.
Z żądaniem zasadzenia alimentów małżonek może wystąpić również poza postępowaniem rozwodowym w odrębny procesie.
Zobacz: Czym jest trwały i zupełny rozkład pożycia?
Podział wspólnego mieszkania
Sąd w wyroku rozwodowym może na zgodny wniosek małżonków o podziale wspólnego mieszkania. Sąd może także orzec o przyznaniu mieszkania jednemu z nich.
Rozstrzygnięcie może dotyczyć tylko mieszkania, do którego małżonkowie są współuprawnieni na podstawie prawa własności, spółdzielczego prawa do lokalu.
Podziału sąd może dokonywać tylko wobec mieszkania, którego struktura nadaje się do podziału na mniejsze części.
Na zgodny wniosek małżonków sąd może orzec o przyznaniu wspólnego mieszkania rozwiedzionych małżonków jednemu z nich. Jest to możliwe tylko, gdy małżonek opuszczający mieszkanie rezygnuje z dostarczenia mu lokalu zastępczego
W każdym przypadku orzekania o wspólnym mieszkaniu sąd powinien brać pod uwagę potrzeby małżonków i ich wspólnych dzieci.
Zobacz serwis: Podział majątku