PE to jedyna instytucja UE wybierana bezpośrednio. Eurodeputowani są wybierani raz na pięć lat. Wybory w maju 2014 roku były pierwszymi po wejściu w życie Traktatu Lizbońskiego. Odbyły się w dniach 22-25 maja 2014 roku. Uprawnieni Polacy zagłosowali 25 maja w godzinach 7.00 do 21.00.
Czynne prawo wyborcze
Czynne prawo wyborcze, zwane także prawem do wybierania to uprawnienie obywatelskie do oddania głosu na wybranego kandydata do organów przedstawicielskich państwa, do organów samorządu terytorialnego, do PE bądź do udziału w referendum. Zgodnie z polskimi regulacjami prawo to przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 18 rok życia (najpóźniej w dniu głosowania).
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!
Wybory do PE
Do czynnego udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego uprawnieni są obywatele Unii Europejskiej, czyli osoby posiadające obywatelstwo jednego z państw członkowskich. Obywatelstwo UE ma bowiem charakter dodatkowy w stosunku do obywatelstwa krajowego i nie zastępuje go. Obecnie obowiązujące regulacje prawne, mianowicie art. 10 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112) regulują tzw. czynne prawo wyborcze do PE. Przyznaje je osobom pełnoletnim, które wiek 18 lat osiągnęły najpóźniej w dniu głosowania.
Projekt nowelizacji Kodeksu Wyborczego
To właśnie wskazanej regulacji dotyczył projekt nowelizacji Kodeksu Wyborczego. Jego głównym założeniem było obniżenie wieku uprawniającego do udziału w głosowaniu, czyli dopuszczenie do udziału w wyborach osób, które ukończyły 16 rok życia. Argumentem przemawiającym za rozszerzeniem kręgu wyborców był wysoki stopień świadomości społecznej współczesnych nastolatków. 16-latkowie to czynni użytkownicy telewizji, Internetu, portali społecznościowych. Stąd też są znacznie lepiej poinformowani niż chociażby wyborcy w podeszłym wieku. Posłowie wskazali także na fakt nakładania przez państwo na osoby 16-letnie obowiązku płacenia podatków oraz uznawania ich za zdolnych do ponoszenia odpowiedzialności karnej. Skoro ponoszą one obowiązki powinny również korzystać z praw. Projekt został odrzucony przez Sejm.
Zobacz również: Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014 - prawa wyborcze
Wybory do PE a Konstytucja
Zdaniem posłów obniżenie wieku uprawniającego do udziału w wyborach do PE nie wymagałoby zmian w Konstytucji. Art. 62 ustawy zasadniczej reguluje bowiem możliwość udziału w referendum, wyborze prezydenta, posłów, senatorów oraz przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego. Swoim zakresem przedmiotowym nie obejmuje organów UE, np. PE. Nie wspomina w ogóle o strukturach UE. Pozorność wskazanego argumentu wynika z faktu, że w chwili uchwalenia Konstytucji w 1997 roku Polska nie należała jeszcze do UE, co więcej nie starała się nawet o akcesję.
W wielu państwach zdecydowano się już na obniżenie wieku wyborczego, m.in. w Austrii (od 2008 roku głosować mogą 16-latkowie) oraz w Niemczech (16-latkowie biorą udział w lokalnych wyborach). Pierwsze głosowanie z udziałem szesnasto- i siedemnastolatków odbyło się w Austrii 28 września 2008 roku.
Wybory do PE 2009
W poprzednich wyborach do PE (7 czerwca 2009 roku) frekwencja w Polsce wynosiła tylko 24,53%. Na tle innych państw członkowskich jest to obok Czech i Litwy jednak z najniższych wyników. Niemal stuprocentową frekwencją (91%) mógł poszczycić się Luksemburg.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112),
- projekt nowelizacji Kodeksu Wyborczego.