W przypadku gdy uzyskanie dochodu z tytułu części emerytury spowoduje przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego i utratę prawa do świadczeń, to w omawianym w artykule przykładzie zasiłki rodzinne z dodatkami nie będą przysługiwać już od 1 września 2025 r. (źródło: MRPiPS).
Wynika to z art. 24 ust. 7 ww. ustawy
„(...) w przypadku gdy uzyskanie dochodu powoduje utratę prawa do świadczeń rodzinnych lub obniżenie ich wysokości, świadczenia nie przysługują lub przysługują w niższej wysokości od miesiąca następującego po pierwszym miesiącu od miesiąca, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu”.
Polecamy VAT 2025. Podatki część 2
MOPS: utrata zasiłku przez rentę wdowią [Przykład]
Rodzina 3 - osobowa: matka i dwoje dzieci. Matka pobiera własną emeryturę. W rodzinie tej są przyznane zasiłki rodzinne wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego na okres zasiłkowy 2024/2025. Matka złożyła w styczniu 2025 r. wniosek o ustalenie prawa do tzw. renty wdowiej, czyli o przyznanie części przysługującej jej renty rodzinnej po zmarłym małżonku.
ZUS ustala, że wnioskująca jest uprawniona do następujących świadczeń, które będą wypłacane w zbiegu:
- 100%, jej własnej emerytury którą pobiera od kliku lat oraz
- 15% renty rodzinnej przysługującej jej po zmarłym małżonku (i to jest właśnie nowe dodatkowe świadczenie będące uzyskaniem dochodu, którego wcześniej nie otrzymywała czyli tzw. renta wdowia).
Pierwszym miesiącem, w którym ZUS zacznie wypłacać matce część renty rodzinnej jest lipiec 2025 r. Miesięczna kwota przyznanej tzw. renty wdowiej, czyli części renty rodzinnej po zmarłym małżonku wynosi 300 zł netto po odjęciu zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne – konkretną wysokość netto otrzymanego w każdym danym przypadku należy ustalić z osobą uprawnioną lub z ZUS gdyż wysokość ta w przypadku danej osoby zależy przede wszystkim od podlegania lub nie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych).
Uzyskaniem dochodu jest uzyskanie m.in. renty rodzinnej
Zgodnie z art. 3 pkt 24 lit. d ustawy o świadczeniach rodzinnych uzyskaniem dochodu jest uzyskanie m.in. renty rodzinnej, tj. uzyskanie kwoty pieniężnej przyznanej renty rodzinnej (a nie uzyskanie decyzji, uzyskanie uprawnienia, czy uzyskanie prawa do tej renty rodzinnej). Oznacza to, że miesiącem w którym nastąpiło uzyskania dochodu z tego tytułu, jest miesiąc pierwszej wypłaty części renty rodzinnej – w ww. przykładzie jest to lipiec 2025 r.
(...) zgodnie z art. 5 ust. 4b ustawy o świadczeniach rodzinnych, w przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, dochodu osoby uczącej się lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczeń rodzinnych.
(...) zgodnie z art. 5 ust. 4b ustawy o świadczeniach rodzinnych, w przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, dochodu osoby uczącej się lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczeń rodzinnych.
Zasady weryfikacji prawa do zasiłku rodzinnego w sytuacji przedstawionej w przykładzie
Weryfikując zatem prawo do zasiłku rodzinnego w tej rodzinie, należy uwzględnić dochód uzyskany przez matkę z tytułu otrzymanej przez nią części renty rodzinnej doliczając do dochodu rodziny z roku bazowego kwotę dochodu osiągniętego z tytułu renty rodzinnej za miesiąc następny, tj. za sierpień 2025 r.
W przypadku gdy uzyskanie dochodu z tytułu części (15%) renty rodzinnej przysługującej po zmarłym małżonku spowoduje przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego i utratę prawa do świadczeń, to w omawianym przykładzie zasiłki rodzinne z dodatkami nie będą przysługiwać od 1 września 2025 r. Wynika to z art. 24 ust. 7 ww. ustawy: „w przypadku gdy uzyskanie dochodu powoduje utratę prawa do świadczeń rodzinnych lub obniżenie ich wysokości, świadczenia nie przysługują lub przysługują w niższej wysokości od miesiąca następującego po pierwszym miesiącu od miesiąca, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu”.
Analogiczne przepisy i zasady postępowania dotyczą także ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Należy również pamiętać, że utrata tzw. renty wdowiej, np. z powodu zawarcia przez wdowę/wdowca nowego związku małżeńskiego będzie odpowiednio stanowić utratę dochodu w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.