REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Świadczenie wspierające: Rząd nie będzie chronił osób niepełnosprawnych (stopień znaczny)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Czy to w porządku? Ministerstwo odmówiło ochrony osób niepełnosprawnych przed opłatami. Bo to działka innego ministerstwa
Czy to w porządku? Ministerstwo odmówiło ochrony osób niepełnosprawnych przed opłatami. Bo to działka innego ministerstwa
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przed czym miałby chronić? Przed opłatami ponoszonymi przez osoby niepełnosprawne. To opłaty, które płacą za pomoc w sporządzaniu wniosków o świadczenie wspierające. Jego maksymalna wysokość: 4134 zł (w 2025 r.). Za pomoc w przyznaniu tak wysokiego świadczenia dla osoby niepełnosprawnej firmy pośredniczące i kancelarie życzą sobie wielokrotność świadczenia wspierającego. Może to być nawet 6-krotność jego wartości (czyli prawie 25 000 zł z: 6 x 4134 zł). To są wygórowane opłaty. Od kilku miesięcy posłowie alarmują rząd o tym procederze, który dotyka osoby niepełnosprawne w najpoważniejszym stopniu inwalidztwa (często starsze). Rząd odmówił interwencji, a przecież to politycy stworzyli skomplikowany system przyznawania świadczenia wspierającego, z którym nie radzą sobie osoby niepełnosprawne i ich rodziny.

Osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym (albo jej rodzina) boi się o wynik testu niesamodzielności, od którego zależy przyznanie świadczenia wspierającego (nazywa się ten test prawnie „określenie poziomu potrzeby wsparcia”). Zleca więc kancelarii prawnej przygotowanie odpowiednich wniosków o to świadczenie (najpierw WZON, a potem ZUS). Kancelaria działa jako pełnomocnik. Składa wniosek. Jej wynagrodzenie to np. dwukrotność przyznanego świadczenia wspierającego (w tym przypadku maksymalnie 2 x 4134 zł, czyli 8267 zł).

REKLAMA

REKLAMA

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Przykład

Sparaliżowana osoba niepełnosprawna w wieku 82 lata podpisała umowę z kancelarią pośredniczącą (i udzieliła odpowiednich pełnomocnictw). W zamian za pomoc przy zdobyciu świadczenia wspierającego staruszka zobowiązała się do zapłaty czterokrotności świadczenia wspierającego. Jest to 4 * 4134 zł  = 16 536 zł. Jej interesy chroni tylko to, że nie zapłaci 16 536 zł, jeżeli nie otrzyma świadczenia wspierającego.

Co rząd mógłby zrobić, aby chronić osoby niepełnosprawne przed wysokimi opłatami za świadczenie wspierające?

Ograniczyć ustawowo:

  1. krąg podmiotów, które mogą być pełnomocnikami osób niepełnosprawnych w sprawach o świadczenie wspierające (np. tylko członkowie rodziny oraz adwokaci i radcowie prawni jako zawody zaufania publicznego) oraz
  2. wprowadzić urzędowe stawki opłat dla pełnomocników tak, aby było wykluczone pobranie 10 000 czy 20 000 zł prowizji za pozyskanie świadczenia wspierającego (od osoby w trudnym położeniu życiowym).
Przykład

Rząd wprowadza przepisy ustawowe, które pozwalają wyłącznie adwokatom i radcom prawnym być pełnomocnikiem osoby niepełnosprawnej w ramach postępowania o przyznanie świadczenia wspierającego. I jednocześnie ogranicza górną wartość wynagrodzenia dla prawnika na 1000 zł.

Cechą tego hipotetycznego rozwiązania jest to, że opłata 1000 zł byłaby płacona niezależnie od efektu starań pełnomocnika. Kancelarie pobierające do nawet 25 000 zł od osób niepełnosprawnych, robią to tylko w przypadku przyznania świadczenia wspierającego.

REKLAMA

Dlaczego rząd odmówił ochrony osób niepełnosprawnych przez zawyżonymi opłatami?

Rząd odmówił wprowadzenie ochrony osób niepełnosprawnych powołując się m.in. na zasadę swobody umów, która obowiązuje w Polsce.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ściślej odmówiło zajęcia się problemem (i jego rozwiązaniem) Ministerstwo Sprawiedliwości, a nie rząd jako całość.

Ministerstwo zaznaczyło, że – jego zdaniem – ustawa o świadczeniu wspierającym umiejscowiono w dziale zabezpieczenie społeczne (art. 31 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, Dz. U. z 2024 r., poz. 1370 oraz 1907). Dlatego sprawą powinien się zająć Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Niemniej osób niepełnosprawnych nie interesuje przerzucanie piłeczki z problemem pomiędzy ministerstwami - dla nich (na dziś) to rząd odmówił zajęcia się problemem.

Czy prawdą jest, że w prawie polskim obowiązuje zasada swobody umów?

Tak, Ministerstwo Sprawiedliwości mówi prawdę. Ale jednocześnie cytuje komentarz prawnika, który wprost wskazuje, że zasada swobody umów bez większych problemów może (a nawet powinna) być wyłączona, jeżeli narusza interesy osób słabszych (np. prawo zakazuje lichwy, czyli zbyt wysoko oprocentowanych podwyżek).

Prawnik wskazuje, że np. osoby słabsze (i ich wolność) mogą być chronione poprzez wyłączenie zasady swobody umów między dorosłymi osobami.

Ten fragment komentarza P. Machnikowskiego (z: Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski) wprost tego dotyczy i w całości został przez Ministerstwo zacytowany:

Ważne

"Korzystanie ze swobody umów może podlegać ograniczeniom w różnych dziedzinach życia społecznego, wprowadzanym przepisami szczególnymi dla realizacji rozmaitych celów, a przede wszystkim dla ochrony innych niż wolność indywidualna wartości konstytucyjnych (ale także dla ochrony wolności strony słabszej). Przy wprowadzaniu tych ograniczeń obowiązują jednak rygory wyrażone w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP - ograniczenia mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób, a ponadto nie mogą one naruszać istoty wolności i praw."

Co z zasadami współżycia społecznego? Czy one chronią osoby niepełnosprawne (stopień znaczny, świadczenie wspierające, WZON)?

Rząd uważa, że osoby niepełnosprawne w pełni świadomie podpisują z kancelariami prawnymi umowy na mocy których oddają prawnikom tak wysokie kwoty jak 25 000 zł. Jest to więc problem osób niepełnosprawnych. W Polsce obowiązuje zasada swobody umów. Rząd wspomina o tym, ale nie eksponuje tego, że obowiązują także „zasady współżycia społecznego”. Mówi o nich art. 5, art. 8 i art. 58 kodeksu cywilnego. Jeżeli coś narusza zasady współżycia społecznego to mamy podstawę do ograniczenia zasady swobody umów.

Art.  3531. [Zasada swobody umów]

 Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Więc także w przepisie mówiącym o swobodzie umów ustawodawca wprowadził zastrzeżenie "umowa nie może naruszać zasad współżycia społecznego". Pobranie od osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny) kwoty 25 000 zł za prostą czynność złożenia wniosku narusza zasady współżycia społecznego (w mojej ocenie).

Daje to podstawę - wbrew stanowisku Ministerstwa - do wprowadzenia rozwiązań chroniących osoby niepełnosprawne w postaci ustawowych ograniczeń co do możliwości podpisania umowy przez osobę niepełnosprawną z prawnikami, którzy pobiorą opłatę 25 000 zł. Podobnie jak ograniczona ustawowa jest lichwa.

Pełne stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości o ochronie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny)

świadczenie wspierające

świadczenie wspierające

Wystąpienie posłów do Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie osób niepełnosprawnych i świadczenia wspierającego

Ważne

Interpelacja nr 10787 do ministra sprawiedliwości w sprawie pilnej potrzeby uregulowania zasad reprezentowania osób z niepełnosprawnościami w postępowaniach przed wojewódzkimi zespołami do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Zgłaszający: Iwona Maria Kozłowska, Anna Wojciechowska, Henryka Krzywonos-Strycharska

Szanowny Panie Ministrze,

piszę niniejszą interpelację w związku z bulwersującym zjawiskiem odpłatnego reprezentowania osób z niepełnosprawnościami w postępowaniach przed wojewódzkimi zespołami do spraw orzekania o niepełnosprawności (WZON). W interpelacji nr 9854 poinformowałam już o tym procederze ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. W odpowiedzi otrzymałam jednoznaczną informację, że sprawa ta pozostaje w zakresie kompetencji ministra sprawiedliwości i to do niego należy się zwrócić – co niniejszym czynię.

Zjawisko to ma charakter systemowy i coraz powszechniejszy. Do mojego biura poselskiego trafiają liczne sygnały od osób z niepełnosprawnościami lub ich rodzin, które zostały wprowadzone w błąd co do warunków współpracy z kancelariami prawnymi i firmami pośredniczącymi w procesie orzekania o niepełnosprawności.

Najważniejsze problemy to:

brak ustawowych wymogów co do kwalifikacji osób reprezentujących przed WZON – pełnomocnikiem może być każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, niezależnie od przygotowania merytorycznego, etyki zawodowej czy nadzoru,

działalność firm, które oferują reprezentację na zasadzie wysokiej prowizji – często przekraczającej wartość świadczenia, sięgającej nawet kilku tysięcy złotych,

zawieranie umów przez osoby starsze, chore, z ograniczeniami poznawczymi – bez rzeczywistego zrozumienia warunków finansowych i skutków prawnych,

brak przejrzystości co do wysokości wynagrodzenia, zasad rozliczeń i podstaw udzielonego pełnomocnictwa,

brak instytucjonalnej ochrony klientów w przypadku nadużyć – podmioty te nie podlegają nadzorowi samorządów zawodowych, nie obowiązują ich kodeksy etyczne, a osoby poszkodowane nie mają realnych środków dochodzenia swoich praw,

podejrzenia o nielegalne lub nieetyczne pozyskiwanie danych osobowych osób ubiegających się o orzeczenie o niepełnosprawności.

Dodatkowo informuję, że jesteśmy w posiadaniu egzemplarza umowy zawieranej przez jedną z firm świadczących tego typu usługi.

Zawarte w umowie postanowienia potwierdzają powyższe zastrzeżenia – niejasne zasady prowizyjnego wynagrodzenia (dwukrotność świadczenia, nawet 8267 zł), brak odpowiedzialności zawodowej pełnomocnika, brak precyzyjnego określenia obowiązków i uprawnień stron, a także możliwość podpisywania umowy przez osoby trzecie działające w imieniu klienta bez weryfikacji ich statusu.

Opisane praktyki prowadzą do uprzedmiotowienia osób z niepełnosprawnościami, pozbawiają je realnej ochrony prawnej i narażają na nieuzasadnione koszty.

Wobec tego proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania:

  1. Czy Ministerstwo Sprawiedliwości planuje uregulowanie zasad reprezentowania osób z niepełnosprawnościami w postępowaniach przed WZON, w szczególności poprzez wprowadzenie wymogu posiadania odpowiednich kwalifikacji przez pełnomocników?
  2. Czy rozważane jest ograniczenie możliwości odpłatnej reprezentacji przez podmioty, które nie podlegają żadnemu nadzorowi zawodowemu i nie ponoszą odpowiedzialności dyscyplinarnej?
  3. Czy ministerstwo planuje wprowadzenie systemowych rozwiązań umożliwiających bezpłatną, specjalistyczną pomoc prawną dla osób z niepełnosprawnościami w postępowaniach orzeczniczych?
  4. Czy przewidywane są działania legislacyjne mające na celu uregulowanie wysokości prowizji i opłat pobieranych przez komercyjnych pełnomocników?
  5. Czy ministerstwu znane są przypadki nielegalnego pozyskiwania danych osób z niepełnosprawnościami przez kancelarie lub firmy oferujące reprezentację i czy prowadzone są kontrole w tym zakresie?

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Niższy wiek emerytalny już od 2026 roku. Dla kobiet i mężczyzn. Senat już przegłosował, ale nie dla wszystkich grup zawodowych

Czy kolejna grupa zawodowa uzyska szczególne uprawnienia emerytalne? Toczą się prace na przepisami, które miałyby umożliwić niektórym osobom wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej. Nie każdego będzie obowiązywała granica 60 i 65 lat.

Pieniądze z subkonta ZUS i OFE po zmarłym mogą trafić do rodziny. ZUS wyjaśnia na jakich zasadach i co muszą zrobić spadkobiercy

W razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa lub śmierci osoby, dla której ZUS prowadzi subkonto, zgromadzone środki mogą zostać podzielone i wypłacone uprawnionym. Jeśli zmarły ukończył 65 lat i miał już przyznaną tzw. emeryturę docelową, pieniądze co do zasady nie podlegają dziedziczeniu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy od wypłaty pierwszej emerytury docelowej minęło mniej niż trzy lata. Wtedy możliwa jest tzw. wypłata gwarantowana.

Nareszcie koniec tej opłaty - rząd podaje konkrety

Wreszcie został ogłoszony projekt ustawy, która definitywnie zniesie obowiązek tej przykrej opłaty obciążającej budżet niemal każdego gospodarstwa domowego, ale także przedsiębiorców korzystających z radia lub telewizora. Chodzi bowiem o zniesienie opłaty za abonament radiowotelewizyjny. Rząd, a konkretnie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wreszcie ogłosiła konkrety.

Skomplikowane. Najpierw otrzymuje się świadczenie pielęgnacyjne. Potem oddaje. Można uprościć, ale traci się do 847 zł miesięcznie

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

REKLAMA

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

MOPS: Można dostać 6 zasiłków w 3 miesiące. Czytelnik: Nie można [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

REKLAMA

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Należy do nich wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy przysługuje każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

REKLAMA